You are currently viewing Δημήτρης Γαβαλάς: Νηφάλιος Στοχασμός

Δημήτρης Γαβαλάς: Νηφάλιος Στοχασμός

Πώς γίνεται ένας λαός με χιλιάδες χρόνια ιστορίας πίσω του, με αποθέματα παιδείας και πολιτισμού, με πρωταγωνιστικό ρόλο στις εκφάνσεις του παγκόσμιου γίγνεσθαι για αιώνες, να βρίσκεται ακόμη σε παιδικό και διονυσιακό στάδιο και να μην μπορεί να εξελιχθεί σε απολλώνιο και ώριμο στάδιο της ιστορίας του; Αχός από παντού, ένθεν κακείθεν: αυτός έκανε τούτο, ο άλλος το άλλο κτλ. και τελειωμό δεν έχουν. Φωνές ανούσιες, συναισθηματικές στάσεις, απουσιάζει η ουσία και ο νηφάλιος στοχασμός που οδηγεί έξω από το αδιέξοδο. Δεν υπάρχει κοινός δρόμος ενός λαού, αλλά αδιέξοδοι ιδιωτικές οδοί. Αυτοί κοροϊδεύουν, οι άλλοι κοροϊδεύονται προφανώς. Και ύστερα τα ίδια από την αρχή.

Υπάρχουν δυο Νόμοι που εξηγούν τα πράγματα, αλλά δυστυχώς τους αγνοούμε, παρότι είναι γνωστοί εδώ και χρόνια:

 

  1. Ο Νόμος της Κυβερνητικής: «αλλιώς μπαίνεις και αλλιώς βγαίνεις από το σύστημα εξαιτίας της αλλαγής των αξιών που υφίστασαι μέσα στο σύστημα».

Τι σημαίνει αυτό: ότι προφανώς άλλος είσαι έξω από το σύστημα και άλλος μέσα, αλλιώς μπαίνεις και αλλιώς βγαίνεις, οι αξίες σου μεταβάλλονται αφού υφίστασαι την επίδραση του νέου περιβάλλοντος. Έτσι συμβαίνει. Συνεπώς, οι φωνές περί αναθεώρησης στάσης, αλλαγής, κοροϊδίας, συμβιβασμού κτλ. δεν έχουν νόημα. Αυτά που συμβαίνουν -και συμβαίνουν στον οποιοδήποτε- είναι αναμενόμενα και φυσιολογικά. Μπορείς να αλλάξεις το σύστημα; Φυσικά, αλλά με τρόπο τακτικό, συνεπή, κανονικό και όχι επαναστατικό, γιατί τότε καταστρέφεις το σύστημα, δεν το αλλάζεις. Όλα τα παραπάνω συνιστούν παγκόσμια αρχή ελέγχου που εφαρμόζεται σε όλα τα συστήματα και είναι γνωστή από τη δεκαετία του ’40. Επιπλέον, όποιος κάνει αφομοίωση και προσαρμογή, δηλαδή αφομοιώσει τις συνθήκες του συστήματος και προσαρμοστεί κατάλληλα σε αυτές επιζεί, οι άλλοι πεθαίνουν. Απλό παράδειγμα τα είδη που εξαφανίστηκαν γιατί δεν προσαρμόστηκαν στην αλλαγή των νέων συνθηκών. Ισχύει το εξής φαινομενικά παράδοξο: σε ένα λάθος σύστημα πρέπει να είσαι λάθος για να είσαι σωστός. Αν είσαι σωστός στο λάθος σύστημα τότε είσαι λάθος. Το συμπέρασμα τραγικό, αλλά φανερό για τη στάση που κρατάνε όσοι έρχονται στην εξουσία.

 

  1. Ο Νόμος της Ψυχολογίας του Βάθους: «η ανθρώπινη Σκιά αποτελεί μέγιστο ηθικό πρόβλημα ατομικό και συλλογικό και αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως θα καταστρέψει την ανθρωπότητα».

Σκιά σημαίνει τις κρυμμένες ή ασυνείδητες πλευρές κάποιου, κυρίως κακές, τις οποίες το Εγώ είτε έχει καταστείλει είτε δεν έχει αναγνωρίσει ποτέ. Η ‘άλλη πλευρά’ του καθημερινού εαυτού μας, ο ‘σκοτεινός εαυτός’ μας που βρίσκεται στο παρασκήνιο, είναι η ανθρώπινη ψυχική Σκιά. Η Σκιά είναι το κατώτερο ον μέσα μας, αυτό που κάνει όλα όσα δεν επιτρέπουμε στον τρέχοντα εαυτό μας να κάνει, αυτό που είναι όλα όσα δεν είμαστε εμείς, ο κύριος Χάιντ του Δρα Τζέκιλ μας, ο Μεφιστοφελής του Φάουστ μας. Η Σκιά είναι όλες οι πρωτόγονες επιθυμίες και κατωτερότητες που δεν συμβιβάζονται με τις κοινωνικές αρχές και την ιδανική προσωπικότητα και γι’ αυτό απωθούνται, όλα όσα δεν θέλουμε να ξέρουμε για τον εαυτό μας και για τα οποία ντρεπόμαστε σε κανονικές συνθήκες. Επειδή η Σκιά είναι στο παρασκήνιο, η συνηθισμένη εκπαίδευση και αγωγή δεν την αγγίζουν, με αποτέλεσμα να έχει παραμείνει σχεδόν ίδια από την εποχή που ο άνθρωπος περπάτησε για πρώτη φορά πάνω στη γη. Η Σκιά εκτός από προσωπικό είναι συγχρόνως και συλλογικό φαινόμενο, αφού είναι κοινή σε όλη την ανθρωπότητα. Για να αποδεχτείς τη Σκιά σου απαιτείται μεγάλη ηθική προσπάθεια και παραίτηση από ιδανικά που προβλήθηκαν δυσανάλογα ως προς την πραγματική τους επίτευξη και είχαν θεμελιωθεί σε αυταπάτες. Η επιθετικότητα, ο φανατισμός και η αδιαλλαξία των (δήθεν) ενάρετων είναι πολύ γνωστό φαινόμενο. Όλα αυτά είναι εκδηλώσεις της Σκιάς και χρειάζεται μεγάλο ηθικό θάρρος για να συνειδητοποιήσει κάποιος αυτές τις πλευρές της ανθρώπινης φύσης και να τις αντιμετωπίσει. Η Σκιά είναι ηθικό πρόβλημα που αμφισβητεί ολόκληρη την ανθρώπινη προσωπικότητα και ολόκληρη την κοινωνία. Κανένας δεν είναι σε θέση να συνειδητοποιήσει και χειριστεί τη Σκιά, είτε σε ατομικό είτε σε συλλογικό επίπεδο, χωρίς μεγάλη ηθική αποφασιστικότητα και αναπροσανατολισμό των αρχών, των ιδεών και των αξιών του ανθρώπου.

Τι σημαίνει αυτό: καμία έκπληξη για τις συμπεριφορές των ανθρώπων, όταν μάλιστα η εξουσία δίνει τη δυνατότητα να βγάζεις τη Σκιά σου ατιμώρητα στο φως, να λες και να κάνεις σχεδόν ό,τι θέλεις. Να σημειώσω ότι αυτά έχουν λεχθεί και γραφεί κατά κόρον ένα αιώνα πριν, αλλά η ανθρωπότητα δεν έχει ακούσει τίποτα και κυρίως εμείς εδώ.

Ας σταματήσουμε λοιπόν να φωνάζουμε οι μεν υπέρ οι δε κατά, κανένα νόημα δεν έχει. Αντί για αυτό ας κατανοήσουμε το τι ακριβώς γίνεται και μην ξοδεύουμε την ενέργειά μας χωρίς αποτέλεσμα. Ας κάνουμε κάτι για τους εαυτούς μας και το σύνολο, να βγούμε από την κατάσταση της Σκιάς και να αλλάξει το σύστημα. Αυτό έχει αξία και συμβάλλει στην εξέλιξη, τα υπόλοιπα απλώς αναπαράγουν την κακή κατάσταση.

 

[Ξέρω, θα το διαβάσουμε, θα πούμε ‘καλά’, και θα συνεχίσουμε τα ίδια. Γι’ αυτό είμαστε εδώ που είμαστε, δεν έχουμε ενέργεια να το παλέψουμε].

 

Δημήτρης Γαβαλάς

O Δημήτρης Γαβαλάς γεννήθηκε στην Κόρινθο το 1949. Σπούδασε Μαθηματικά, Κυβερνητική και Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου σε μεταπτυχιακές σπουδές και Ψυχολογία του Βάθους σε ελεύθερες σπουδές. Εκπόνησε Διδακτορική Διατριβή με θέμα τα Μαθηματικά, τη Θεμελίωση και τη Διδακτική τους. Αρχικά εργάστηκε ως Επιστημονικός Συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο Πατρών και ως Ερευνητής στο Κέντρο Ερευνών «Δημόκριτος». Στη συνέχεια εργάστηκε στην εκπαίδευση ως καθηγητής Μαθηματικών. Συνεργάστηκε με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (στη συγγραφή Προγραμμάτων Σπουδών & σχολικών βιβλίων και σε άλλα εκπαιδευτικά θέματα). Εργάστηκε επίσης στη Βαρβάκειο Σχολή, και συνέχισε ως Σχολικός Σύμβουλος. Για το πνευματικό του έργο, έχει τιμηθεί από τον Δήμο Κορινθίων. Το δοκίμιό του για τον Οδυσσέα Ελύτη έλαβε κρατική διάκριση, ενώ το ποίημα «Φανταστική Γεωμετρία» περιελήφθη στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Β΄ τάξης του Γυμνασίου.

Έργα του Δημήτρη Γαβαλά:

Ποίηση

Σπουδές. Αθήνα, 1973.
Μετάβαση στο Όριο. Αθήνα, 1974.
Ανέλιξη. Αθήνα, 1975.
Δήλος. Αθήνα, 1976.
Εσωτερική Αιμομιξία. Αθήνα, 1977.
Η Πάλη με το Άρρητο. Αθήνα, 1978.
Ελεγείο. Αθήνα, 1979.
Τα Εξωστρεφή. Αθήνα, 1980.
“Η Του Μυστικού Ύδατος Ποίησις“. Αθήνα 1983.
Το Πρόσωπο της Ευτυχίας. Κώδικας, Αθήνα, 1987.
Απλά Τραγούδια για έναν Άγγελο. Κώδικας, Αθήνα, 1988.
Φωτόλυση. Κώδικας, Αθήνα, 1989.
Ακαριαία. Κώδικας, Αθήνα, 1994.
Σύμμετρος Έρωτας Ή Τα Πρόσωπα του Αγγέλου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1996
Άγγελος Εσωτερικών Υδάτων. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1998.
Το Λάμδα του Μέλλοντος. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2003.
Ποιήματα 1973-2003: Επιλογή. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2004.
Ου Παντός Πλειν. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006.
Στη Σιωπή του Νου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2013.
Δίχως Μαγνητόφωνα Φωνόγραφους Δίσκους και Μαγνητοταινίες. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2016.

Δοκίμιο

Η Εσωτερική Διαλεκτική στη «Μαρία Νεφέλη» του Οδυσσέα Ελύτη. Κώδικας, Θεσσαλονίκη, 1987. (σσ. 94).
Ψυχο-Κυβερνητική και Πολιτική: Αναλυτική Θεώρηση του Πολιτικού Φαινομένου. Κώδικας, Αθήνα, 1989. (σσ. 40).
Αισθητική και Κριτική Θεωρία των Αρχετύπων: Θεωρητικά Κείμενα και Εφαρμογές. Κώδικας, Αθήνα, 1999. (σσ. 202).

Μετάφραση – Εισαγωγή – Σχόλια
Nicoll, M. Ψυχολογικά Σχόλια στη Διδασκαλία του Γκουρτζίεφ. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1997. (σσ. 96).


Επιστημονικά Βιβλία

Πρότυπα και Χαρακτήρας Κυβερνητικών Συστημάτων: Συμβολή στη Θεωρητική Κυβερνητική – Ένα Μαθηματικό Μοντέλο. Πάτρα, 1977 και Αθήνα, 1993 . (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 250).
Η Θεωρία Κατηγοριών ως Υποκείμενο Πλαίσιο για τη Θεμελίωση και Διδακτική των Μαθηματικών: Συστημική Προσέγγιση της Εκπαίδευσης. Πάτρα, 2000. (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 350).
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 1: Μη-συμβατική Ανάλυση, Ασαφή Σύνολα, Η έννοια της Μη-διακριτότητας. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2005. (σσ. 190).
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 2: Πρώτη Μύηση στη Θεωρία Κατηγοριών. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2006. (σσ. 330).
Το Αρχέτυπο του Τυχερού Παιχνιδιού: Για την Τύχη, τη Μαντική και τη Συγχρονότητα Σύμφωνα με τις Απόψεις των C. G. Jung και M.- L. von Franz. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006. (σσ. 280). (Σε συνεργασία).
On Number’s Nature. Nova Publishers, NY, 2009 (pp. 70).
Συστημική: Σκέψη και Εκπαίδευση – Συμβολή στο Ζήτημα της Εκπαίδευσης. Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2011. (σσ. 310).
Αρχετυπικές Μορφογενέσεις. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2012.
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 3: Για τη Φύση του Αριθμού. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2012. (σσ. 360).
Αρχέτυπο: Η Εξέλιξη μιας Σύλληψης στον Τομέα της Γνώσης. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2015. (σσ. 320).
Κυβερνητική: Αναζητώντας την Ολότητα. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2016. (σσ. 400).

Κρατικά Σχολικά Βιβλία
Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στην Α΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1997.
Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Β΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2015.
Λογική: Θεωρία και Πρακτική για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.
Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στο Γυμνάσιο και το Λύκειο (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2008.
Μιγαδικοί Αριθμοί. Κεφάλαιο στο: Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.



Δημοσίευσε επίσης πλήθος άρθρων σε εφημερίδες και περιοδικά για θέματα εκπαίδευσης, πολιτικής, λογοτεχνίας κτλ.

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.