You are currently viewing Ευγενία Δημοπούλου: Κωνσταντίνος Μπαλατσούρας, «Των πραγμάτων η ρέμβη», Χρόνος Εκδόσεις

Ευγενία Δημοπούλου: Κωνσταντίνος Μπαλατσούρας, «Των πραγμάτων η ρέμβη», Χρόνος Εκδόσεις

Ο Κώστας Μπαλατσούρας γεννήθηκε το 1958 στη Λαμία, όπου ζει και δημιουργεί. Σπούδασε ηλεκτρονικός και εργάστηκε στις δορυφορικές επικοινωνίες του ομίλου ΟΤΕ. Με την ποίηση ασχολείται από τα εφηβικά του χρόνια. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε τοπικές εφημερίδες σχετικά με καλλιτεχνικά και οικολογικά θέματα.

Σύμφωνα με το δελτίο τύπου του εκδοτικού οίκου που δημοσιεύθηκε με την κυκλοφορία του βιβλίου  «η συλλογή αυτή περιλαμβάνει 43 σταχυολογημένα ποιήματα της δεκαετίας 1980-1990 και σηματοδοτεί μια ολόκληρη εποχή σιωπής για τον συγγραφέα. Οι στίχοι του ένα κατευόδιο. Ένα ταξίδι με χειροπέδες στην αιωνιότητα και την αιτιότητα, ανάμεσα στον σουρεαλιστικό και υπερβατικό κόσμο, όπου συντελείται η απομυθοποίηση του παράδεισου με αποκαλύψεις, εκκολάψεις, ικεσίες, προεκτάσεις, ιεροσυλίες, θυσίες και ανατροπές. Το βιβλίο αφιερώνεται σ’ οτιδήποτε όμορφο, σ’ οτιδήποτε άγριο. Στην παλίρροια των αισθήσεων και στις ανυπότακτες  ψυχές».

Ο ποιητής απομακρυσμένος από την υλική ευμάρεια της εποχής του,  μ’ έναν σχεδόν καταγγελτικό λόγο, αναδεικνύει τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας. Με δυνατούς συμβολισμούς και σκληρή γλώσσα διαλύει πρώτα τις αυταπάτες που θρέφει ο ίδιος για τον εαυτό του και στη συνέχεια του λαϊκισμού γύρω του που πλεονάζει σε κάθε εποχή, καθρεφτίζοντας ένα αβέβαιο παρόν και ένα ακόμα πιο ζοφερό μέλλον.

Ο Μπαλατσούρας σε μια εποχή που οι περισσότεροι στην κοινωνία κράτησαν τον ρόλο του μακάριου Οδυσσέα, ο ίδιος επέλεξε τον άχαρο ρόλο του άοκνου κωπηλάτη, κλείνοντας τα αυτιά του στα κελεύσματα των σύγχρονων σειρήνων, ενώ παράλληλα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στους συντρόφους του που δεν είναι άλλοι, παρά οι συνάνθρωποί του.

Ο λόγος του είναι ανατρεπτικά πηγαίος και με μια δεινή, εικονοπλαστική ικανότητα, αλλά και με ένα πλήθος υπερβατικών συμβόλων καταγράφει μια πραγματικότητα, με δυσάρεστες αλήθειες που λίγοι έχουν «ευήκοα ώτα», ν’  ακούσουν και ν’ αντιληφθούν.  Το ύφος του ποιητή είναι καθαρά προσωπικό και νεωτερικό, σχεδόν ανεξάρτητο και καταθέτει τις σκέψεις του μακριά από ιδεολογικές πατρωνίες, παρωπίδες και στεγανά.  Τα βιώματά του μετατρέπονται σε εικόνες και μηνύματα, ενίοτε κραυγές σπάνιας αμεσότητας και με κοινωνό τον ουσιαστικό αναγνώστη της ποίησής του και όχι απλά τον παθητικό δέκτη και θεατή στο πόνημά του, κατορθώνει να μεταλαμπαδεύσει τη ιερή φλόγα της αγωνίας του για το παρόν και το μέλλον, που τρεμοσβήνει από τους δυνατούς ανέμους των ζυμώσεων του κοινωνικού γίγνεσθαι. 

Οι σκέψεις του βγαλμένες από τα μύχια της ψυχής του διαδέχονται η μία την άλλη σε μια προσπάθεια να προβληματίσουν και να αφυπνίσουν.

Τα ποιήματα του αντανακλούν μια βαθιά εσωστρέφεια, που ενίοτε μετατρέπεται από έναν εσωτερικό μονόλογο, σε έναν διάλογο, δείχνοντας την αγωνία του για τα «πράγματα». Με περίσσια κοινωνική ευαισθησία έχει την τάση να εμφανίζει την αλήθεια των πραγμάτων γυμνή. Να φέρνει στο φως θέματα σκληρά που για δεκαετίες στην ελληνική κοινωνία «έχουν μπει κάτω από το χαλί» τεχνηέντως. Ο ποιητής «ρεμβάζει» και ως παρατηρητής βλέπει να περνούν από μπροστά του, τα κακώς νοούμενα πρότυπα, η ανελευθερία του ανθρώπου, ο κοινωνικός κομφορμισμός, η μαζοποίηση και τα σύγχρονα υπαρξιακά αδιέξοδα.

Οι προβληματισμοί του ποιητή, ξεπηδούν ορμητικά μέσα από τους στίχους σαν αναβλύζον ύδωρ και με μικρές φράσεις, απομακρυσμένες από βερμπαλισμούς και αδολεσχία, καταφέρνουν να δώσουν μεγάλα νοήματα με ένα αναπάντεχο, χρονικό βεληνεκές. Χωρίς τον παραμικρό εξωραϊσμό καταφέρνει να σταθεί δίπλα στις επόμενες γενιές και να καταδείξει τι θα τους προβληματίσει με την ευαισθησία και τη σκληρότητα να εναλλάσσονται αρμονικά.

Η συγκίνηση κορυφώνεται και συναντάται με το ήθος του ποιητή που ασφυκτιά, χωρίς να μπορεί ν’ αποδράσει ούτε ο ίδιος από το σαθρό και εφήμερο. Αυτό έχει ως απότοκο να δημιουργείται στον αναγνώστη μια μελαγχολική διάθεση, στα όρια του καταθλιπτικού, θα έλεγα, που δεν συμβαδίζει με την εποχή γραφής του βιβλίου 1980-1990, που υπήρξε ένα ωστικό κύμα επαναστάσεων, αλλαγών και υπερβάσεων. Συμβαδίζει όμως με το μέλλον του, δηλαδή με το σήμερα και το τώρα. Και όπως λέει και ο Αμερικάνος συγγραφέας Τζον Νάισπιτ «ο πιο αξιόπιστος τρόπος για να προβλέψεις το μέλλον είναι να κατανοήσεις τι γίνεται στο παρόν».  Ο ποιητής έτσι, καταφέρνει με μια σπάνια ικανότητα να πιάσει τον σφυγμό και να συνθέσει την εικόνα μας, την εικόνα του μέλλοντος. Άλλωστε αυτός δεν είναι και ο ρόλος του ποιητή και εν γένει του κάθε καλλιτέχνη;

Η συλλογή κοσμείται, από τη φωτογραφία του εικαστικού έργου με τίτλο «Η απουσία» του λαμιώτη ζωγράφου Δημήτρη Κολτσίδα και σηματοδοτεί την απουσία του ανθρώπινου ζεύγους, από τον ρεμβασμό, ενώ «Των πραγμάτων η ρέμβη» αποτελεί πραγματικά μια ενατένιση των πραγμάτων και των καταστάσεων που επικρατούν από χθες μέχρι σήμερα και θα μας απασχολήσουν στο μέλλον.  

 

 

Η Ευγενία Δημοπούλου είναι φιλόλογος- αρχαιολόγος

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.