Κωνσταντίνος Μπούρας, Διαδικτυακή κριτική: Patari Project / Τέσσερις εποχές (βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Αντόνιο Βιβάλντι). Στο nationalopera.gr/GNOTV
Το αντίστοιχο της πολυστασίας ενός Απολλώνιου Τυανέα θα μπορούσε να είναι στην ψηφιακή ρομποτική εποχή μας η πολυπραγμοσύνη των υπερκινητικών σύγχρονων νεαρών θεατών που μπορούν να παρακολουθούν πάνω από μία οθόνες κι έχουν συνηθίσει στην μείξη ήχων από διαφορετικά μουσικά είδη.
Συνήθως η υπερκινητικότητα συμβαδίζει με αδυναμία συγκέντρωσης προσοχής και η πολυπόθητη εστίαση γίνεται θλιβερή ανάμνηση παλαιών εποχών με μικρότερη συσσώρευση εισερχομένων ήχου και εικόνας στον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Σε έναν πλανήτη που επιταχύνει ακόμα και την περιστροφή του οι καταιγιστικές εξελίξεις στον τομέα της Τεχνολογίας προκαλούν άλλον έναν αγχογόνο παράγοντα που υπερενεργοποιεί το συμπαθητικό σύστημα και καταδικάζει το παρασυμπαθητικό σύστημα σε απληστία ανάλογη με την λαιμαργία του Τάνταλου.
Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον είναι φυσικά καταστροφικές κι αναπόδραστες. Βαδίζουμε σε δρόμο χωρίς επιστροφή αν δεν αντιδράσουμε αμέσως τώρα, αν όχι κι από χτες.
“Τα τρομερά παιδιά” του Κοκτώ βρίσκονται στο διακειμενικό υπόβαθρο αυτού του εμπνευσμένου και εκτονωτικού εν πολλοίς πολυθεάματος που αποτοξινώνει το συλλογικό ασυνείδητο με αναπνοές καρναβαλικού γέλωτος, έστω και βεβιασμένου.
Όλα δύσκολα, και μάλιστα όταν οι “Τέσσερις εποχής” τείνουν να γίνουν …δύο στον μανιχαϊστικό εφιάλτη που βλέπουμε όλοι και όλες με τα μάτια ανοιχτά, δυστυχώς.
Η παλαιά αρμονία των σφαιρών κατά Πυθαγόρα, Σαίξπηρ, Ορφέα, μετατρέπεται σε έναν εφιάλτη χωρίς πυθμένα και το “Όνειρον θερινής νυκτός” σε “Καταιγίδα” χωρίς αίσιον τέλος. Τουλάχιστον δεν έχει γραφτεί ακόμη. Έτσι μπορούμε να ελπίζουμε και να σχεδιάζουμε προγραμματισμένες δράσεις με ιδιαίτερο συντονισμό και στόχευση προς το Κοινό Καλό όλων των έμβιων όντων επί γης.
Αυτό είναι και το ιδεολογικό υπόβαθρο αυτής της πρωτότυπης από αισθητικής πλευράς παραγωγής, που χαρακτηρίζεται από τους διοργανωτές και υπευθύνους για την προβολή της ως “Μουσικό θέατρο για παιδιά και νέους” και είναι μια Παραγγελία της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ.
Κι όπως διαβάζουμε στο Δελτίο Τύπου, παρακολουθούμε “ένα διαχρονικό αριστούργημα που υμνεί τις εναλλαγές της φύσης και την κυκλικότητα του χρόνου. Οι Τέσσερις εποχές του Αντόνιο Βιβάλντι έρχονται στην GNOTV, τη διαδικτυακή τηλεόραση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, μέσα από μια πρωτότυπη παράσταση με «πράσινο» χαρακτήρα που υπογράφει η ανατρεπτική θεατρική ομάδα Patari Project. Οι Τέσσερις εποχές, ένα από τα πιο δημοφιλή έργα της μπαρόκ μουσικής, ενθουσίασαν μικρούς και μεγάλους σε μια σειρά επιτυχημένων παραστάσεων (Νοέμβριος 2019 – Ιανουάριος 2020) στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Λόγω της πανδημίας, οι παραστάσεις που είχε προγραμματιστεί να παρουσιαστούν στο κοινό σε επανάληψη από τον Νοέμβριο του 2020 έως τον Ιανουάριο του 2021 δεν πραγματοποιήθηκαν. Ωστόσο, η παράσταση βιντεοσκοπήθηκε στα μέσα Δεκεμβρίου 2020 στην Εναλλακτική Σκηνή και έρχεται να συνεχίσει το συναρπαστικό ταξίδι της στην GNOTV, προσφέροντας μια νέα ψηφιακή εμπειρία. Η παράσταση θα είναι διαθέσιμη στο nationalopera.gr/GNOTVαπό τις 27 Φεβρουαρίου 2021 με δυνατότητα επιλογής υποτίτλων σε ελληνικά και αγγλικά. Η GNO TV υλοποιήθηκε με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.”
Πρόκειται για μια εξαιρετικά βιντεοσκοπημένη παράσταση που αναδεικνύει μέσα από το μοντάζ και την εναλλαγή κοντινών-μακρινών πλάνων την σύγχυση και την αμφιβολία που δηλητηριάζουν με ανασφάλεια τις ψυχές των νέων. Η επικείμενη οικολογική καταστροφή, η ανάγκη ανακύκλωση, ο περιορισμός έως ελαχιστοποιήσεως (αν όχι και εξαφανίσεως) των πλαστικών σκουπιδιών απεικονίζεται στην όψη της παράστασης με τα ιδιοφυώς σχεδιασμένα κοστούμια, που εκτός από το καρναβάλι παραπέμπουν στο παραδοσιακό κουκλοθέατρο, στα γονιμολατρικά δρώμενα, στις καρναβαλικές εκδηλώσεις αλλά και στα σύγχρονα κόμικς που διαβρώνουν με την αισθητική τους όλα τα είδη των παραστατικών Τεχνών.
Αξιέπαινοι όλοι οι συντελεστές, επαγγελματίες με συνείδηση της ευθύνης τους αλλά και του μέτρου που δύσκολα τηρείται σε παρόμοια εγχειρήματα. Η αναφορά στο όνομά τους είναι η ελάχιστη απόδοση τιμής:
Μουσική επεξεργασία, πρωτότυπη σύνθεση: Νίκος Γαλενιανός.
Το οικολογικό μήνυμα μεταδόθηκε με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο και όλοι βγαίνουμε κάπως μαγκωμένοι από αυτή την παραγωγή, ακόμα και στην διαδικτυακή προβολή, όπου το μάτι και το αυτί και ολάκερη η ψυχοσωματική οντότητα του συνδημιουργικού κοινού ταλαντεύεται ανάμεσα σε περισσούς περισπασμούς. Κι αυτό το γράφω γιατί παρακολουθούσα το ανιψάκι μου να βλέπει αυτές τις “Τέσσερις εποχές” στο τάμπλετ, μία σειρά στην τηλεόραση και να παίζει με το κινητό του! Πολυστασίας το διακύβευμα…
Οι πάλαι ποτέ τέσσερις εποχές συγχύστηκαν, μπέρδεψαν κι απώλεσαν τα όριά τους, κατέστησαν μία υβριδική ενοποιημένη, αν όχι και παγκοσμιοποιημένη εκδοχή του ενεργειακού ρευστού στο οποίο αναφερόταν ο Ηράκλειτος και για να μην παρασυρθούμε εκόντες-άκοντες στην δίνη του “ορίζοντα των γεγονότων” μιας μαύρης τρύπας – ρούφουλα που θα μας καταπιεί – καλόν και φρόνιμον είναι να αναλάβουμε τις ευθύνες που μας αναλογούν και να αναλάβουμε δράσεις, όπως αυτό το άκρως “πολιτικό” με σαφές κοινωνικό μήνυμα εμπνευσμένο και άριστα υλοποιημένο θέαμα επισημαίνει.
Ο Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας είναι Επισκέπτης Καθηγητής Θεατρικής Κριτικής στο ΕΚΠΑ και ποιητής
