You are currently viewing Ο ΟΡΚΟΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ (βλ. υποσημείωση 1)-  Μετάφραση: Γεωργία Παπαδάκη

Ο ΟΡΚΟΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ (βλ. υποσημείωση 1)- Μετάφραση: Γεωργία Παπαδάκη

(Με τη σκέψη και τις ευχαριστίες, και από τη δική μας πλευρά, προς το ιατρικό και λοιπό προσωπικό των νοσοκομείων και προς όλες τις ειδικότητες που υπηρετούν τον κλάδο Υγείας)

     Ορκίζομαι στον Απόλλωνα τον ιατρό2 και στον Ασκληπιό και στην Υγεία και στην Πανάκεια3 και σε όλους τους θεούς και τις θεές που τους ορίζω μάρτυρες, ότι θα εκτελέσω κατά τις δυνάμεις και κατά την κρίση μου αυτόν τον όρκο και αυτή τη γραπτή συμφωνία.

    Θα θεωρώ εκείνον που μου δίδαξε αυτή την τέχνη ίσο με τους γονείς μου· θα μοιράζομαι μαζί του τα προς το ζην· αν χρειάζεται κάτι για κάλυψη των αναγκών του, θα του το προσφέρω· θα θεωρώ τα παιδιά του αδέλφια μου· θα τους διδάξω την τέχνη αυτή, αν επιθυμούν να τη μάθουν, χωρίς αμοιβή και γραπτή συμφωνία· θα παρέχω διδασκαλία, προφορικές οδηγίες και όλες τις λοιπές γνώσεις τόσο στους δικούς μου γιους, όσο και στους γιους του δασκάλου μου, και στους μαθητές που έχουν συνάψει μαζί μου γραπτή συμφωνία και έχουν ορκιστεί κατά το ιατρικό έθος, όμως σε κανέναν άλλον.

    Επίσης, θα χρησιμοποιήσω την πιο ωφέλιμη, κατά τη δύναμη και την κρίση μου, για τους αρρώστους δίαιτα, ώστε να αποτρέψω κάθε βλάβη της υγείας τους και κάθε κακό.

    Δεν θα χορηγήσω σε κανέναν θανατηφόρο φάρμακο, έστω κι αν μου ζητηθεί, ούτε θα δώσω τέτοια συμβουλή·4 κατά τον ίδιο τρόπο, δεν θα χορηγήσω σε καμιά γυναίκα κολπικό υπόθετο για πρόκληση αποβολής.5

    Θα διατηρήσω αμόλυντη και αγνή τη ζωή μου και την τέχνη μου.

    Δεν θα χειρουργήσω τους πάσχοντες από λιθίαση της ουροδόχου κύστης, αλλά θα παραχωρήσω την ενέργεια αυτή σ’ εκείνους που έχουν τη σχετική εμπειρία.

     Σε όποιο σπίτι μπω, θα μπω για την ωφέλεια των αρρώστων, αποφεύγοντας κάθε ηθελημένη βλάβη και φαύλη πράξη, μεταξύ των άλλων και τη σαρκική επαφή με γυναίκες και άνδρες, τόσο ελεύθερους, όσο και δούλους.

    Και όσα δω ή ακούσω, είτε κατά την περίθαλψη είτε και εκτός περίθαλψης, στη ζωή των ανθρώπων, τα οποία δεν πρέπει ποτέ να κοινολογούνται, θα τα αποσιωπώ πιστεύοντας ότι αυτά είναι απόρρητα.6

    Εάν λοιπόν τηρήσω αυτόν τον όρκο και δεν τον καταπατήσω, είθε να χαρώ τη ζωή και την τέχνη μου, έχοντας κερδίσει για πάντα την εκτίμηση όλων των ανθρώπων· αν όμως τον παραβώ και γίνω επίορκος, ας με βρουν τα αντίθετα από εκείνα που ζήτησα.

 

 

1) Αυτόν τον όρκο τον έδιναν οι ιπποκρατικοί γιατροί μπαίνοντας στη συντεχνία τους. Η εποχή της σύνθεσής του αποτελεί σημείο διαφωνίας των μελετητών, τελευταία πάντως τοποθετείται στον 4ο  αι. π. Χ. Ωστόσο, όποια και αν είναι η χρονολόγησή του, το κείμενο εκφράζει άμεσα το πνεύμα της ιπποκρατικής Σχολής και μαρτυρεί « το υψηλό ηθικό επίπεδο των επαγγελματιών ιατρών της».
2) Η θεραπευτική ήταν μία από τις αρχικές ιδιότητες του θεού Απόλλωνα.
3) Το ουσιαστικό πανάκεια () (← πᾶν + ἄκος= θεραπεία. Ομόρριζο του ἄκος είναι, μεταξύ άλλων, και το επίθετο ἀν-ήκεστος, -ον= ανίατος) δηλώνει το φάρμακο που θεραπεύει κάθε νόσο. Ως κύριο όνομα, είναι η προσωποποίηση της θεραπείας, η θεότητα που θεωρούνταν κόρη του Ασκληπιού.
4) Ο ιπποκρατικός γιατρός τάσσεται κατά της ευθανασίας και της αυτοκτονίας· και κατά της έκτρωσης, όπως διαβάζουμε στη συνέχεια. Γενικώς, τα περισσότερα φιλοσοφικά συστήματα της αρχαιότητας καταδικάζουν την αυτοκτονία ( Πυθαγόρειοι, Πλάτων, Αριστοτέλης ). Οι κυνικοί φιλόσοφοι και οι στωϊκοί αποδέχονταν την αυτοχειρία σε ορισμένες περιπτώσεις. Ακραία περίπτωση είναι ο Κυρηναϊκός φιλόσοφος Ηγησίας, ο γνωστός με το παρωνύμιο Πεισιθάνατος, ο οποίος δίδασκε ότι η ζωή είναι κάτι το αδιάφορο και ανάξιο, γι’ αυτό κήρυσσε την αυτοκτονία, υποστηρίζοντας πως έτσι απαλλάσσεται ο άνθρωπος από τα γήινα πράγματα.
5) Πεσσὸν στο πρωτότυπο. Η λέξη πεσσὸς () σήμαινε στην κυριολεξία της μικρή πέτρα ωοειδούς σχήματος, την οποία χρησιμοποιούσαν στο παιχνίδι της πεσσείας, πέτρα ανάλογη προς τα σημερινά πούλια του ταβλιού ή της ντάμας. Εξ αυτού, στην ιατρική ορολογία πεσσὸς λεγόταν τεμάχιο υφάσματος, μάλλινο ή λινό, στο σχήμα πεσσοῦ, ποτισμένο με φάρμακα, το οποίο τοποθετούνταν σε πληγές ή εισαγόταν σε κοιλότητες του σώματος για θεραπεία, είδος υποθέτου. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι και οι αρχαίοι χρησιμοποιούσαν διάφορους τρόπους και σκευάσματα ως εκτρωτικά (εκτός των πεσσῶν, και τα λεγόμενα ἀποφθάρματα)· ως υποβοηθητικά της σύλληψης (κυητήρια )· ως αντισυλληπτικά ( ἀτόκια )· ως εμμηναγωγά και το αντίθετο, καθώς και άλλα για τη διευκόλυνση του τοκετού (ὠκυτόκια).
6) Σ’ αυτό το σημείο του ΄Ορκου καθιερώνεται η αρχή του ιατρικού απορρήτου.

Γεωργία Παπαδάκη

H Γεωργία Παπαδάκη γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου υπηρέτησε για δέκα χρόνια ως Βοηθός στον Τομέα Αρχαιολογίας και, παράλληλα, έλαβε μέρος σε διάφορες ανασκαφές. Τα τελευταία χρόνια μελετάει αρχαίους συγγραφείς και μεταφράζει αγαπημένα της κείμενα της ελληνικής γραμματείας. Από το Α΄Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας έχει παρουσιάσει παλαιότερα μια σειρά σχετικών εκπομπών με τον τίτλο « Είτε βραδιάζει είτε φέγγει, μένει λευκό το γιασεμί». ΄Εχουν εκδοθεί εξι βιβλία της: "Aνθολογία αρχαίας ελληνικής ερωτικής ποίησης", "Ο δικός μας Αριστοφάνης",  "Μούσας άγγιγμα", " Αισχύλος. Ο ποιητής του μεγαλοπρεπούς και του τιτανικού", "Σοφοκλής. Η «μέλισσα» του αρχαίου ποιητικού λόγου", "Η γυναίκα και ο γυναικείος λόγος στο έργο του Ευριπίδη".

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.