You are currently viewing ΦΙΛΟΔΗΜΟΥ (σχ. 1) Επιγράμματα – Μετάφραση: Γεωργία Παπαδάκη

ΦΙΛΟΔΗΜΟΥ (σχ. 1) Επιγράμματα – Μετάφραση: Γεωργία Παπαδάκη

Παλατινή Ανθολογία V, 308

 

E, συ, κοκέτα μου, περίμενέ με!

Ποιο είναι τ’ όμορφο τ’ ονοματάκι σου;

Πού θα μπορέσω να σε δω; Ό, τι κι αν θέλεις, θα σ’ το δώσω.

Μα δε μιλάς; Πού μένεις; Κάποιον θα στείλω να σε πάρει από κοντά.

Μπας και κανένας σ’ έχει; Ε ακατάδεχτη, γεια και χαρά σου.

Τι, ούτ’ ένα «γεια σου» δεν μας λες;

Καλά, πάλι και πάλι στο πλάι σου θε νά ’ρθω·

ξέρω εγώ να μαλακώνω και από σένα πιο σκληρές.

Προσώρας, δεσποσύνη, γεια σας!

                                      ———

 

Παλατινή Ανθολογία V, 13

 

Eξήντα χρόνια έχει κλείσει η Χαριτώ, μ’ ακόμη είναι στη θέση τους

οι μακριές πλεξούδες της οι μαύρες,

κι εκείνοι οι κώνοι των μαστών της οι μικροί

που ’ναι σαν μάρμαρο λευκοί στο στέρνο ακόμη στέκουνε στητοί,

γυμνοί απ’ το στηθόδεσμο που μέσα του τους κλείνει.

Το δέρμα αρρυτίδωτο σταλάζει ακόμη αμβροσία

κι όλη τη δύναμη να πείθει ακόμη, σταλάζει ακόμη μύριες χάρες.

Μα εραστές, εσείς, όσοι δεν αποφεύγετε τους λάβρους πόθους

για τη σάρκα, ελάτε δω, των χρόνων της ξεχνώντας τις δεκάδες.

                                       ————

Παλατινή Ανθολογία V, 123

 

Φέγγε νυχτερινή δικέρατη Σελήνη, εσύ που τα ολονύχτια

χαροκοπήματα αγαπάς, φέγγε γλιστρώντας

μέσ’ απ’ τα παράθυρα με τις πολλές τις γρίλιες·   

ρίξε το φως σου στο χρυσόξανθο Καλλίστιο 2 επάνω.

Των εραστών τα έργα, αθάνατη, διόλου δεν νιώθεις

ζήλια να τα παρατηρείς. Ξέρω καλά, Σελήνη,

κι αυτήν κι εμένα μας καλοτυχίζεις· βλέπεις,

και τη δική σου την ψυχή την καταφλόγισε ο Ενδυμίων.3

                                               —————-

 

Παλατινή Ανθολογία ΧΙΙ, 173

 

Με πεθαίνει η Δημώ, μα και το Θέρμιο επίσης.

Η μια είναι εταίρα, κι από την άλλη η Δημώ

τις ηδονές της Αφροδίτης ακόμη δεν τις ξέρει.

Τη μια την πασπατεύω, δεν επιτρέπεται την άλλη.

Δεν ξέρω, Κύπριδα, σ’ τ’ ορκίζομαι,

ποια πρέπει εγώ να πω πως πιότερο ποθώ!

Μπα, την παρθένα το Δημάριο θα πω·

γιατί δε θέλω εγώ τα έτοιμα,

μα καθετί που είναι φυλαγμένο λαχταρώ.

 

 1)  Ο Φιλόδημος ήταν Επικούρειος φιλόσοφος και αξιόλογος επιγραμματοποιός. Καταγόταν από τα Γάδαρα της Παλαιστίνης και έζησε γύρω στα μέσα του 1ου αι. π. Χ. Ήλθε στη Ρώμη όπου διακρίθηκε ως εξαίρετος λόγιος  και θα πρέπει να γνωρίστηκε, μεταξύ άλλων, και με τον Βεργίλιο και τον Οράτιο. Το έργο του υπήρξε πλούσιο και ποικίλο, γύρω από τη φιλοσοφία, την ηθική, τη θεολογία, τη μουσική κ. ά. Ως ποιητής συνέθεσε ερωτικά ποιήματα, ρεαλιστικά και τολμηρά. Σώζονται 28 ωραιότατα γνήσια επιγράμματά του και 7 αμφισβητούμενα. Εκτός από τα επιγράμματα τα οποία υπάρχουν στην Παλατινή Ανθολογία, όλα τα άλλα έργα του Φιλόδημου που διαθέτουμε σώθηκαν στους παπύρους του Herculaneum, ελλην. Ηράκλειο. (Για την πόλη αυτή και τους περίφημους απανθρακωμένους παπυρικούς κυλίνδρους που έφεραν στο φως οι εκεί ανασκαφές βλ. σχ. 3 του κειμένου μας με τίτλο «Από Τα εις εαυτόν του Μάρκου Αυρηλίου», το οποίο αναρτήθηκε στην παρούσα στήλη την 11η Οκτωβρίου 2019).
2)Υπενθυμίζουμε ότι τα γυναικεία ονόματα ουδετέρου γένους με την κατάληξη  -ιον είναι υποκοριστικά, και τα έφεραν γυναίκες ελαφρών ηθών, εταίρες, αυλητρίδες, πόρνες.
3) Ο μύθος ιστορεί ότι τον Ενδυμίωνα, που ήταν ένας εξαιρετικά όμορφος βοσκός ή κυνηγός, τον ερωτεύτηκε η Σελήνη, η οποία ενωνόταν μαζί του κάθε νύκτα σε μια σπηλιά όπου εκείνος κοιμόταν. Κατά μία άλλη παραλλαγή, ο Δίας τού έδωσε το δικαίωμα να διαλέξει ό, τι επιθυμεί, και αυτός ζήτησε να είναι αθάνατος βυθισμένος σε αιώνιο ύπνο.

 

Πίνακας: Victor Florence Pollet

 

Γεωργία Παπαδάκη

H Γεωργία Παπαδάκη γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου υπηρέτησε για δέκα χρόνια ως Βοηθός στον Τομέα Αρχαιολογίας και, παράλληλα, έλαβε μέρος σε διάφορες ανασκαφές. Τα τελευταία χρόνια μελετάει αρχαίους συγγραφείς και μεταφράζει αγαπημένα της κείμενα της ελληνικής γραμματείας. Από το Α΄Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας έχει παρουσιάσει παλαιότερα μια σειρά σχετικών εκπομπών με τον τίτλο « Είτε βραδιάζει είτε φέγγει, μένει λευκό το γιασεμί». ΄Εχουν εκδοθεί εξι βιβλία της: "Aνθολογία αρχαίας ελληνικής ερωτικής ποίησης", "Ο δικός μας Αριστοφάνης",  "Μούσας άγγιγμα", " Αισχύλος. Ο ποιητής του μεγαλοπρεπούς και του τιτανικού", "Σοφοκλής. Η «μέλισσα» του αρχαίου ποιητικού λόγου", "Η γυναίκα και ο γυναικείος λόγος στο έργο του Ευριπίδη".

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.