You are currently viewing Ocean Vuong, Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι. Μτφρ.: Έφη Φρυδά, Εκδόσεις Gutenberg

Ocean Vuong, Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι. Μτφρ.: Έφη Φρυδά, Εκδόσεις Gutenberg

Η μνήμη είναι επιλογή. Έτσι είπες κάποτε, με την πλάτη σου γυρισμένη σε μένα, όπως θα ’κανε ένας θεός. Αν όμως ήσουν θεός θα τους έβλεπες. Θα κοιτούσες από ψηλά κάτω σε τούτο τον πευκώνα, με τα νεαρά βλαστάρια να λαμπυρίζουν σε όλες του τις κορφές, να ξεπετιούνται όψιμα εκείνο το φθινόπωρο τρυφερά και νοτισμένα. Θα κοιτούσες πιο πέρα απ’ τα κλαριά, πιο πέρα από το χρυσοκόκκινο θρυμματισμένο φως ανάμεσα στα βάτα, με τις πευκοβελόνες να πέφτουν μία μία, καθώς εσύ θα έριχνες το θεϊκό σου βλέμμα πάνω τους. Θα εντόπιζες τις πευκοβελόνες που ρίχνονται σαν σαΐτες και προσπερνώντας και το χαμηλότερο κλαδί πέφτουν στο δροσερό δάπεδο του δάσους και προσγειώνονται πάνω στα δύο αγόρια που, ξαπλωμένα πλάι πλάι, έχουν αφήσει το αίμα να στεγνώνει στα μάγουλά τους.

Αν και καλύπτει τα πρόσωπα και των δύο, το αίμα είναι του ψηλού αγοριού, εκείνου με μάτια στο σκούρο γκρι του ποταμού που κυλά κάτω από κάποιου τον ίσκιο. Ό,τι έχει απομείνει από τον Νοέμβρη ποτίζει τα τζιν τους, τα λεπτοπλεγμένα πουλόβερ τους και φθάνει ως μέσα στη σάρκα. Αν ήσουν θεός, θα παρατηρούσες ότι κοιτάζουν ψηλά προς εσένα. Χτυπάνε παλαμάκια και τραγουδάνε, «This Little Light of Mine»,[1] στην εκτέλεση του Ραλφ Στάνλεϊ, που άκουγαν πριν λίγο το απόγευμα από το στερεοφωνικό του ψηλού αγοριού. Ήταν το αγαπημένο τραγούδι του γέρου του, είπε το ψηλό αγόρι. Και τώρα τα κεφάλια τους ταλαντεύονται πέρα δώθε, ενώ τα δόντια τους αστράφτουν ανάμεσα στις νότες, και το ξεραμένο αίμα κυλάει κομματιαστά από το σαγόνι τους, κηλιδώνοντας τους ωχρούς λαιμούς τους, καθώς το τραγούδι βγαίνει από μέσα τους σαν χουφτιές καπνού. «Το μικρούλι μου αυτό το φως, Να λάμψει θα τ’ αφήσω. Το μικρούλι μου αυτό το φως, Να λάμψει θα τ’ αφήσω… Παντού μέσα στο σπίτι μου, Να λάμψει θα τ’ αφήσω». Οι πευκοβελόνες στροβιλίζονται και τινάζονται μ’ ένα ξερό ψίθυρο γύρω τους, με το ανεπαίσθητο αεράκι που δημιουργούν τα κινούμενα άκρα τους. Η μικρή πληγή κάτω από το μάτι του ψηλού αγοριού έχει ξανανοίξει από το τραγούδι, μια μαυροκόκκινη γραμμή τρέχει τώρα από το αριστερό του αφτί και, στρίβοντας κάτω στο λαιμό του, χάνεται μες στο χώμα. Το κοντό αγόρι ρίχνει μια ματιά στον φίλο του, στο φριχτό βολβό του ματιού, και προσπαθεί να ξεχάσει.

Αν ήσουνα θεός θα τους έλεγες να πάψουν να κτυπούν παλαμάκια. Θα τους έλεγες ότι το χρησιμότερο που έχει να κάνει κανείς με τα άδεια του χέρια είναι να κρατηθεί μ’ αυτά. Αλλά θεός δεν είσαι.

Είσαι μια γυναίκα. Μια μάνα, κι ο γιος σου ξαπλώνει κάτω από τα πεύκα, ενώ εσύ κάθεσαι στο τραπέζι της κουζίνας στην άλλη άκρη της πόλης, και περιμένεις πάλι. Έχεις μόλις ξαναζεστάνει, για τρίτη φορά, ένα κατσαρόλι τηγανητά νούντλς με φρέσκο κρεμμυδάκι. Η ανάσα σου θαμπώνει το τζάμι καθώς κοιτάς έξω από το παράθυρο, περιμένοντας να δεις την πορτοκαλί μπλούζα του αγοριού με τη σφραγίδα των Νιού Γιορκ Νικς, να περνάει σαν αστραπή, γιατί γυρνάει τρέχοντας, έχει πολύ αργήσει.

Όμως ο γιος σου είναι ακόμη κάτω απ’ τα δέντρα πλάι στο αγόρι που εσύ ποτέ δεν θα γνωρίσεις. Απέχουν μόνο μερικά μέτρα από την κλειστή πεζογέφυρα, όπου μια πλαστική σακούλα χτυπιέται πάνω στο  συρματόπλεγμα που περιτριγυρίζεται από εκατοντάδες μικρά μπουκάλια της μιας γουλιάς. Τα αγόρια έχουν αρχίσει να τρέμουν, τα παλαμάκια τους επιβραδύνονται, σχεδόν δεν ακούγονται. Οι φωνές τους χαμηλώνουν, καθώς ο άνεμος συρρέει τεράστιος από πάνω τους – οι πευκοβελόνες πέφτουν καταγής μ’ έναν κρότο ξερό σαν δείκτες σπασμένων ρολογιών.

Υπάρχουν φορές, αργά τη νύχτα, που ο γιος σου ξυπνά νομίζοντας πως μέσα του έχει σφηνωμένη μια σφαίρα. Τη νιώθει να πλέει στη δεξιά πλευρά τού στήθους του, εκεί, ανάμεσα στα πλευρά. Η σφαίρα ήταν πάντα εδώ, σκέφτεται το αγόρι, γηραιότερη από τον ίδιο – και τα οστά του, οι τένοντες, οι φλέβες τυλίχτηκαν απλώς γύρω από το μεταλλικό θραύσμα, σφραγίζοντάς το μέσα τους. Δεν ήμουν εγώ, σκέφτεται το αγόρι, που ήμουν μέσα στη μήτρα της μάνας μου, αλλά αυτή η σφαίρα, ο σπόρος αυτός ήταν που γύρω του αναπτύχθηκα. Ακόμα και τώρα, καθώς το κρύο τον περιζώνει αργά, την νιώθει να σκουντάει μέσα στο στήθος του, να τσιτώνει ελαφρά το πουλόβερ του. Την ψηλαφίζει  αλλά, όπως πάντα, δεν βρίσκει τίποτα. Έχει υποχωρήσει, σκέπτεται. Θέλει να παραμείνει μέσα μου. Δεν είναι τίποτα χωρίς εμένα. Γιατί μια σφαίρα δίχως σώμα γύρω της είναι ένα τραγούδι δίχως αφτιά.

[1]  “This Little Light of Mine”: Γκόσπελ που γράφτηκε τη δεκαετία του ’20 για παιδιά και αργότερα, το ‘50-’60, συνδέθηκε με τους ακτιβιστές του Κινήματος Πολιτικών Δικαιωμάτων.

Έφη Φρυδά

Η Έφη Φρυδά γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, σε ένα ωραίο (ακόμα) κομμάτι του ιστορικού κέντρου. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία και Οικονομικά. Ασχολείται με τη λογοτεχνική μετάφραση σε όλη σχεδόν την ενήλικη ζωή της. Έχει μεταφράσει, μεταξύ άλλων, συγγραφείς όπως Ντύλαν Τόμας, Ντ. Χ. Λώρενς, Τ. Χάρντυ, Ε.Μ. Φόστερ, Ι. Ουόρτον, Κ. Μπλίξεν, Τζ. Μπόλντουιν, ΝτεΛίλλο, Τζ. Κ. Όουτς, Μπουκόφσκι, Ρούσντι, Γκόλντινγκ, Ντ. Τζόνσον, Χ. Σέλμπι, Σ. Μπέλοου, Π. Χάισμιθ, Όσιαν Ουόνγκ. Ήταν υποψήφια για το Βραβείο καλύτερης μετάφρασης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Λογοτεχνίας και επιστημών του Ανθρώπου (ΕΚΕΜΕΛ) και για το βραβείο καλύτερης λογοτεχνικής μετάφρασης του Athens Prize Festival. Έχει επίσης μεταφράσει δοκίμια ψυχανάλυσης και ψυχολογίας, έχει συνεργαστεί με το Μουσείο Μπενάκη και έχει συγγράψει και επιμεληθεί κείμενα καταλόγων για εκθέσεις. Αγαπά με πάθος τις εικαστικές τέχνες και ασχολείται με την έρευνα και συγγραφή σχετικών άρθρων. Συνεργάστηκε με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, ασχολήθηκε με το Θέατρο στην Εκπαίδευση και εργάστηκε ως μεταφράστρια για κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γράφει ποίηση.

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.