Κατά τον Μπούρκχαρτ, στο κέντρο της ιστορικής διαδρομής της ανθρωπότητας βρίσκεται πρωτίστως το άτομο, «ο αγωνιζόμενος, ο πράττων και πάσχων άνθρωπος». Με πλείστα όσα παραδείγματα από την παγκόσμια ιστορία, στις σελίδες του βιβλίου παρουσιάζονται διεξοδικά οι τρεις βασικές δυνάμεις που επιδρούν στο ιστορικό γίγνεσθαι (Κράτος – Θρησκεία – Πολιτισμός) και αναλύονται οι αντίστοιχες μεταξύ τους αμφίδρομες αλληλεπιδράσεις. Εξετάζονται επίσης τα «ταχύρρυθμα» ιστορικά φαινόμενα (πόλεμοι, κρίσεις, επαναστάσεις), οι σχέσεις του ατόμου και του συνόλου (με αφορμή τους Μεγάλους της Ιστορίας), οι απόψεις περί δήθεν ιστορικών «ευτυχημάτων και δυστυχημάτων».

Με παρατηρήσεις που ξαφνιάζουν το σημερινό αναγνώστη για την οξυδέρκεια και την επικαιρότητά τους, ο Μπούρκχαρτ σκιαγραφεί την εξέλιξη της ανθρωπότητας δίχως να χάνει ούτε το δέντρο ούτε το δάσος. Ο λόγος του φέρει τη σφραγίδα της πανεπιστημιακής εγκυρότητας, διανθισμένος κατά τόπους με λεπτότατο χιούμορ – και στην παρούσα έκδοση υπηρετείται άψογα από την πλούσια μετάφραση του Θεόδωρου Λουπασάκη.

Μια καθ’ όλα σημαντική έκδοση που δεν απευθύνεται μονάχα στον επαγγελματία ιστορικό ή έστω τον εραστή της ιστορικής επιστήμης, αλλά αφορά τον καθένα που διερωτάται για το παρελθόν και –κυρίως!– το μέλλον της ανθρωπότητας – εν τέλει τον κάθε σκεπτόμενο πολίτη.