Μια λέξη που θέλγει με την τόλμη της ποιητικής δημιουργίας της και τη μουσικότητά της είναι το σύνθετο επίθετο ἀκερσεκόμης, το οποίο έπλασε η Αρχαία Ελληνική ‒ πλάι στο [ … ]
Ετικέτα: μητρική γλώσσα
Γεωργία Παπαδάκη: ΥΠΟ ΜΑΛΗΣ
Η φράση αυτή, που σημαίνει «κάτω από τη μασχάλη», είναι μία από τις πολλές παγιωμένες φράσεις της αρχαίας γλωσσικής παράδοσης. Η λέξη μάλη (ἡ ) είναι συγκεκομμένος τύπος [ … ]
Γεωργία Παπαδάκη: ΣΦΗΚΩΔΗΣ
Μία ωραία λέξη με εντυπωσιακή εικονοπλαστική δύναμη που επινόησε η Αρχαία Ελληνική είναι το επίθετο σφηκώδης, -ες. Σχηματίστηκε, καθώς και το ρήμα σφηκόω-ῶ, από το ουσιαστικό σφήξ, σφηκός (ὁ [ … ]
Γεωργία Παπαδάκη: Είμαι – γίνομαι ράκος
Πρόκειται για άλλη μία φράση που έχουμε κληρονομήσει από την αρχαιότητα· δηλώνει μεταφορικά τη σωματική ή ηθική κατάπτωση του ανθρώπου, και εδώ την παρουσιάζουμε μέσα από ένα απόσπασμα από [ … ]
Γεωργία Παπαδάκη: ΚΟΣΜΟΣ
Μία λέξη, τρεις σημασίες και μια ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα εννοιολογική εξέλιξη. Αρχικά το ουσιαστικό κόσμος δήλωνε την τάξη, την ευταξία και με ηθική σημασία την ευπρέπεια ‒ [ … ]
Γεωργία Παπαδάκη: ΜΕΛΙΗΔΗΣ
Μια ομορφοφτιαγμένη σύνθετη λέξη της αρχαίας Ελληνικής είναι το επίθετο μελιηδής-ές. ΄Εχει σχηματιστεί από το ουσιαστικό μέλι και το επίθετο ἡδύς1 = γλυκός, και σημαίνει « αυτός που είναι [ … ]
Γεωργία Παπαδάκη: Το ’να χέρι νίβει τ’ άλλο και τα δυο το πρόσωπο ‒ Έρχομαι στα χέρια
Δύο φράσεις της καθομιλουμένης επινοημένες με βάση το ουσιαστικό «χέρι», οι οποίες έχουν αρχαιοελληνική προέλευση. Η πρώτη, παροιμία που χρησιμοποιείται για τις περιπτώσεις όπου υπάρχουν [ … ]
Γεωργία Παπαδάκη: ΗΔΥΠΝΟΟΣ
Μία ποιητική λέξη της αρχαίας Ελληνικής με αισθαντική αύρα είναι το σύνθετο επίθετο ἡδύπνοος-ον ή συνηρημένο ἡδύπνους-ουν. Στον σχηματισμό του ως πρώτο συνθετικό έχει το επίθετο ἡδύς, το οποίο [ … ]
Γεωργία Παπαδάκη: ΨΩΜΙ – ΑΡΤΟΣ
Η λέξη «ψωμί» με την οποία η νεοελληνική γλώσσα αντικατέστησε τον ἄρτον της αρχαίας ελληνικής έχει σχηματιστεί από τον μεταγενέστερο τύπο «ψωμίον», που σημαίνει τεμάχιο άρτου και είναι υποκοριστικό [ … ]
Γεωργία Παπαδάκη : Μελεδώνη
Άλλη μία ωραία λέξη της Αρχαίας Ελληνικής, με μουσικό ήχο παραγόμενο από τις όμορφες συλλαβές και τα γράμματά της, είναι το ουσιαστικό μελεδώνη ή μελεδών-ῶνος (ἡ) ή μεληδών. Σημαίνει [ … ]
Γεωργία Παπαδάκη: ΤΕΝΤΩΝΩ ΤΟ ΣΧΟΙΝΙ
Η έκφραση αυτή της καθομιλουμένης, η οποία σημαίνει εξωθώ μια κατάσταση στα άκρα, έχει τις ρίζες της στην ακριβώς αντίστοιχη παροιμιακή φράση του αρχαίου κόσμου τείνω τὸ καλῴδιον, και [ … ]
Γεωργία Παπαδάκη : ΑΕΡΣΙΝΟΟΣ ‒ ΑΝΘΟΣΜΙΑΣ
Οι δύο παραπάνω ωραίες, εύηχες λέξεις απαντούν στα αρχαία κείμενα να συνοδεύουν το ουσιαστικό οἶνος, όπως και το επίθετο νεκταροσταγής, στο οποίο αναφερθήκαμε στο κείμενό μας της 10ης Απριλίου 2019. [ … ]