Η γεωλογία είναι ένα παραμύθι βαθιά ριζωμένο στον χρόνο
Σε μια εποχή που τα παιδιά μεγαλώνουν μακριά από τα τοπία της δικής μας παιδικής ηλικίας, η Νίκη Ευελπίδου, γεωλόγος, ερευνήτρια και παιδαγωγός με την πένα της επιχειρεί να επανασυστήσει τη φύση και τον τόπο.
Με το νέο της βιβλίο «Πού πήγε η Άνοιξη;» καλεί τα παιδιά να επιβιβαστούν σε ένα ταξίδι ανακάλυψης, να εντοπίσουν τι λείπει από την εποχή αυτή: ίσως ένα λουλούδι, μια μυρωδιά, ένα χελιδόνι και στη συνέχεια να αναρωτηθούν τι μπορούν να κάνουν τα ίδια. Προηγήθηκε «Το Ταξίδι της Σταγόνας» και τα δύο στο πλαίσιο της σειράς γνώσεων Περιβαλλοντικές Ιστορίες των εκδόσεων ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ.
Το «Πού χάθηκε η Άνοιξη»; αφορά παιδιά πάνω από 5 χρονών. Στην έκδοση υπάρχει γλωσσάρι αλλά και QR-CODE που επιτρέπει την πρόσβαση σε ψηφιακούς αφηγηματικούς χάρτες για την κλιματική αλλαγή, τους οποίους έκανε ο Ευάγγελος Σπύρου, επίσης γεωλόγος-γεωμορφολόγος, ειδικός σε θέματα ψηφιακής χαρτογραφίας. Η σκιτσογράφος Zafouko Yamamoto (Ζαφειρούλα Σιμοπούλου) ακολούθησε πιστά το πνεύμα της ιστορίας και δημιούργησε όμορφα σκίτσα.
Στη συνέντευξη που ακολουθεί, η κυρία Ευελπίδου, μοιράζεται μαζί μας τη διαδρομή της ιδέας, τη σημασία της Άνοιξης ως σύμβολο, τη δύναμη των παιδικών βιβλίων στη παιδική ψυχοσύνθεση. Γιατί η Άνοιξη μπορεί να χάθηκε προσωρινά, λόγω κλιματικής κρίσης, αλλά πάντα κάπου ανθίζει ξανά, αρκεί να την αναζητήσουμε με ανοιχτή καρδιά.
- Τι νοηματοδοτεί για εσάς η «Άνοιξη» που χάθηκε – όσο και η Άνοιξη που ξαναγεννιέται μέσα από τη ματιά των παιδιών;
Απ. Η «Άνοιξη» που χάθηκε για μένα νοηματοδοτεί κάτι πολύ παραπάνω από μια εποχή. Είναι η απώλεια της ισορροπίας στη φύση, η σταδιακή αλλά αισθητή μετατόπιση των εποχών όπως τις ξέραμε, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής που σήμερα έχει εξελιχθεί σε κλιματική κρίση. Συμβολίζει όλα όσα αλλάζουν: τα πρότυπα της θερμοκρασίας, τις βροχοπτώσεις, τη διάρκεια των εποχών αλλά και τη σύνδεσή μας μ’ έναν κόσμο που δε λειτουργεί πια όπως παλιά.
Από την άλλη, η «Άνοιξη» που ξαναγεννιέται μέσα από τη ματιά των παιδιών είναι για μένα πηγή ελπίδας. Τα παιδιά βλέπουν τον κόσμο με ενθουσιασμό, είναι δεκτικά στη γνώση και συχνά ρωτούν με αθωότητα αλλά και διεισδυτικότητα. Μέσα από αυτήν τη ματιά μπορούμε να ξαναχτίσουμε μια ουσιαστική σχέση με τη φύση, βασισμένη στην κατανόηση και στον σεβασμό. Μέσα από την εκπαίδευση και τη φαντασία, μπορούν να καλλιεργηθούν οι σπόροι μιας νέας στάσης ζωής απέναντι στο περιβάλλον. Κι έτσι, η «Άνοιξη» δε χάνεται οριστικά, βρίσκει τον δρόμο της μέσα από τη γνώση, την ευαισθητοποίηση και την ελπίδα που γεννούν τα ίδια τα παιδιά.
- Πώς θα εξηγούσατε σε ένα παιδί τι είναι η γεωλογία, μέσα από ένα παραμύθι;
Απ. Αν ήθελα να εξηγήσω σε ένα παιδί τι είναι η γεωλογία μέσα από ένα παραμύθι, θα του έλεγα ότι η Γη είναι σαν ένας μεγάλος αφηγητής που μιλάει αργά, πολύ αργά, αλλά με συναρπαστικές ιστορίες. Κάθε βράχος, κάθε βουνό, κάθε παραλία κρύβει μέσα του ένα κεφάλαιο από αυτές τις ιστορίες. Η γεωλογία είναι σαν να μαθαίνεις να διαβάζεις αυτή τη σιωπηλή αφήγηση, να βλέπεις πίσω από το σχήμα μιας πέτρας, να ακούς τι έχει να σου πει ένα φαράγγι, να αναγνωρίζεις το αποτύπωμα ενός παλιού ποταμού ακόμα κι αν δεν κυλάει πια εκεί. Μέσα από ένα παραμύθι, μπορείς να δώσεις φωνή στη Γη. Να πεις, για παράδειγμα, ότι ένα ηφαίστειο ξύπνησε και άρχισε να φτιάχνει νέα γη, ή ότι ένας βράχος θυμάται ακόμα το κύμα που τον σκάλισε χιλιάδες χρόνια πριν. Η γεωλογία είναι ένα ταξίδι στον χρόνο και στον χώρο, και τα παιδιά, με τη φαντασία τους, έχουν τον πιο τέλειο χάρτη γι’ αυτό το ταξίδι. Στην ουσία, θα τους έλεγα πως η γεωλογία είναι ο τρόπος να βλέπεις τον κόσμο σαν ένα ανοιχτό παραμύθι, που αντί για δράκους και νεράιδες έχει ποτάμια, σεισμούς, απολιθώματα και παραλίες που μεταμορφώνονται σιγά σιγά, και το πιο μαγικό είναι ότι όλα αυτά είναι αληθινά.
- Υπήρξε μια στιγμή στην πορεία των μελετών ή των ερευνών σας, που να νιώσατε ότι μπήκατε σ’ ένα… γεωλογικό παραμύθι;
Απ. Ναι, υπήρξε. Και όχι μόνο μία φορά. Γιατί η ίδια η γεωλογία είναι ένα παραμύθι, μα όχι φανταστικό. Είναι αληθινό, βαθιά ριζωμένο στον χρόνο, γραμμένο σε πέτρες και στρώματα. Και ίσως αυτό το κάνει ακόμα πιο μαγικό. Πολλοί από τους μύθους μας άλλωστε, στηρίζονται σε πραγματικά γεγονότα, σε γεωλογικές διεργασίες που άφησαν ανεξίτηλα ίχνη και στη μνήμη και στο τοπίο. Αν έπρεπε να ξεχωρίσω μία στιγμή, θα ήταν εκείνη που ερμηνεύουμε στην ομάδα μου τους πυρήνες των γεωτρήσεων και ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια μας η ιστορία μιας περιοχής. Τότε είναι που ταξιδεύουμε πραγματικά στον χρόνο: βλέπουμε πώς ήταν ο τόπος πέντε ή δέκα χιλιάδες χρόνια πριν, νιώθουμε σχεδόν το κλίμα, τις θερμοκρασίες, τις συνθήκες, τις καταστροφές που έγιναν, την ίδια τη φύση, τις αλλαγές. Δεν είναι φαντασία, είναι επιστήμη που μας οδηγεί πίσω, στο παρελθόν.Για μένα, αυτό είναι το γεωλογικό παραμύθι. Ένα ταξίδι στον χρόνο που δεν λέγεται με ήρωες και δράκους αλλά με απολιθώματα, στρώματα, ρήγματα και βυθισμένα πετρώματα. Όπως όταν κοιτάζω έναν ασβεστόλιθο ή ένα μάρμαρο και ξέρω ότι κάποτε ήταν ο πυθμένας μιας αρχαίας θάλασσας. Ότι δημιουργήθηκε από αμέτρητα μικροσκοπικά όστρακα που έζησαν, έσβησαν και έγιναν πέτρα. Αυτό δεν είναι παραμύθι;
- Πλούσιο το βιογραφικό σας σε μελέτες, συγγράμματα και συνέδρια. Πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν να γράψετε παραμύθια για παιδιά;
Απ. Για μένα, το να γράψω παραμύθι ήταν… εύκολο. Ίσως γιατί γεννήθηκε μέσα από τις πιο φυσικές στιγμές της ημέρας μου: τις κουβέντες με τον γιο μου. Ήταν ένα είδος παιχνιδιού μας. Συζητούσαμε για όλα, για τα φαινόμενα που μελετώ, για τον κόσμο γύρω μας, για τη φύση που αλλάζει. Κι από εκεί, σχεδόν αυθόρμητα ήρθε και το γράψιμο. Δεν κάθισα να πω «τώρα γράφω βιβλίο»· ήταν σαν να συνεχίζω τη συζήτησή μας, απλώς πάνω στο χαρτί. Η πρόκληση, όμως, δεν ήταν το ίδιο το γράψιμο. Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν να μιλήσω σε μια γλώσσα που δεν έχει ανάγκη να αποδείξει αλλά να εμπνεύσει. Να κρατήσω την ακρίβεια της επιστήμης, αλλά να την περάσω μέσα από εικόνες και σύμβολα που θα ανοίξουν ερωτήματα και όχι απλώς θα δώσουν απαντήσεις. Ήθελα να μιλήσω στα παιδιά για τη γεωλογία, για το περιβάλλον. Να τα βοηθήσω να εξοικειωθούν με αυτό, να το «δουν» από μέσα. Να κατανοήσουν ότι δεν είναι κάτι έξω και πέρα από εμάς, αλλά κάτι με το οποίο σχετιζόμαστε καθημερινά. Ήθελα να τους δείξω ότι πίσω από κάθε εικόνα της φύσης κρύβονται διεργασίες, εξελίξεις που ακολουθούν νόμους, που έχουν λογική, αιτίες και συνέπειες. Και πάνω απ’ όλα, ήθελα να περάσω τη σκέψη πως κάθε δράση, κάθε ανθρώπινη παρέμβαση, έχει και μια αντίδραση. Όπως όλα στη ζωή. Όταν αυτό το καταλάβουν, θα είναι πιο εύκολο να αναλάβουν μελλοντικά τον ρόλο τους ως ενεργοί, συνειδητοί πολίτες, με ευθύνη αλλά και με ελπίδα.
- Η Γη μιλά με τον δικό της τρόπο. Αν η γεωλογία είναι το παραμύθι της Γης, τι θέλει να μας πει;
Απ. Αν η γεωλογία είναι το παραμύθι της Γης, τότε μας μιλάει για υπομονή, για κύκλους, για αλλαγές που δεν σταματούν ποτέ. Η Γη μάς δείχνει ότι τίποτα δεν είναι στατικό: τα βουνά γεννιούνται και φθείρονται, οι ακτές αλλάζουν σχήμα, οι λίμνες γεμίζουν και στερεύουν, τα νησιά εμφανίζονται και χάνονται. Όλα κινούνται, όλα εξελίσσονται. Θέλει να μας πει ότι όλα είναι αλληλένδετα και πως κάθε τι, μικρό ή μεγάλο, αφήνει αποτύπωμα, ένα ίχνος που ενώνεται με τα υπόλοιπα και χτίζει την ιστορία της. Η Γη μάς μιλά μέσα από τα πετρώματά της, τα ρήγματα, τα απολιθώματα, τη στάθμη της θάλασσας, τον παλιό κρατήρα ενός ηφαιστείου. Το ερώτημα είναι: είμαστε έτοιμοι να την ακούσουμε; Και είμαστε διατεθειμένοι να μάθουμε από όσα έχει να μας πει;
- Τι θα μας ψιθύριζε η Άνοιξη, αν επέστρεφε στα κρυφά;
Απ. Θα μας έλεγε…
«Είμαι ακόμα εδώ, παλεύω για τη ζωή μου, για να μπορέσω να φέρω ξανά την αναγέννηση. Είναι στο χέρι σας να με κρατήσετε κοντά σας, να με προστατέψετε και να με αφήσετε να ανθίσω ξανά. Θέλω να σας θυμίσω τις όμορφες στιγμές που φέρνω μαζί μου, τα λουλούδια που ανθίζουν, τα πουλιά που τιτιβίζουν, τα χρώματα και τις μυρωδιές που γεμίζουν τον κόσμο γύρω σας. Είμαι η ζωή, η αναγέννηση, το φως μετά το σκοτάδι. Ελάτε, φέρτε με κοντά σας ξανά και αφήστε με να γεμίσω τις καρδιές και τις ψυχές σας με ελπίδα και ομορφιά.»
- Το Ταξίδι της Σταγόνας ήταν το πρώτο παραμύθι της σειράς γνώσεων Περιβαλλοντικές Ιστορίες που κυκλοφορεί από την Ελληνοεκδοτική. Ποια η εσωτερική σας διαδρομή όταν το γράφατε; Τι θελήσατε να μοιραστείτε μέσα από τον κύκλο του νερού;Μοιάζει με την ανθρώπινη εμπειρία αυτό το ταξίδι;
Απ. Σε μια εποχή όπου οι αιφνίδιες πλημμύρες γίνονται όλο και πιο συχνές, ένιωσα την ανάγκη να εξηγήσω γιατί συμβαίνουν και να βοηθήσω μικρούς και μεγάλους να κατανοήσουν τις φυσικές διεργασίες της φύσης. Θέλησα να δείξω πως αυτά που συχνά θεωρούμε καταστροφές είναι στην πραγματικότητα φυσικά φαινόμενα που γίνονται επικίνδυνα επειδή εμείς δεν τα σεβόμαστε και δεν τα διαχειριζόμαστε σωστά. Το παραμύθι είναι εμπνευσμένο από πραγματικές ιστορίες, όπως όλα μου τα παραμύθια, και συγκεκριμένα από την πλημμύρα που έγινε στην Εύβοια τον Αύγουστο του 2020.
Ήθελα να δώσω στα παιδιά και στους μεγάλους την ευκαιρία να σκεφτούν ποιος είναι ο ρόλος μας, ατομικά και συλλογικά, στο να περιορίσουμε τέτοιες καταστροφές. Να γίνει αφορμή για να σχεδιάσουμε μαζί τι πρέπει να κάνουμε αν βρεθούμε αντιμέτωποι με μια πλημμύρα, κάτι που, δυστυχώς, είναι πολύ πιθανό να συμβεί στις επόμενες γενιές.Το ταξίδι της σταγόνας, λοιπόν, δεν είναι απλώς μια ιστορία για το νερό, αλλά μια πρόσκληση στην ευθύνη και την κατανόηση της σχέσης μας με τη φύση.
- Δίνετε έμφαση στην εικονογράφηση, υπέροχη όπως και η αισθητική του βιβλίου. Τι ρόλο παίζει η ομορφιά στο να καλλιεργηθεί η αγάπη για τον πολιτισμό και τη φύση;
Απ. Η ομορφιά και η αισθητική στο βιβλίο είναι σαν μια γέφυρα που ανοίγει τις καρδιές και τα μάτια μας, βοηθώντας μας να προσεγγίσουμε με τρυφερότητα και σεβασμό τον πολιτισμό και τη φύση. Δεν είναι όμως η ομορφιά το μόνο που αξίζει την αγάπη μας, μπορούμε και αγαπάμε ό,τι έχει ψυχή, ακόμα και αν δεν είναι «τέλειο» ή συμβατικό όμορφο. Η πραγματική αγάπη ξεκινά από την αποδοχή και την κατανόηση, και η ομορφιά, μέσα από τις εικόνες και τα χρώματα, μας δίνει το πρώτο ερέθισμα για να ανοίξουμε αυτή την πόρτα. Έτσι, η αισθητική γίνεται ένα όμορφο εργαλείο για να μας φέρει πιο κοντά στον κόσμο και να μας κάνει πιο ευαισθητοποιημένους και στοργικούς προς αυτόν.
- Ζούμε στην εποχή της τεχνολογίας. Με την προσθήκη του QR-CODE, θελήσατε να προσεγγίσετε πιο εύκολα τα παιδιά ή τους μεγάλους;
Απ. Η έκδοση συνοδεύεται από αφηγηματικούς χάρτες, στους οποίους μπορεί κανείς να έχει ελεύθερη πρόσβαση σαρώνοντας τον αντίστοιχο QR-CODE. Μέσω αυτών, μικροί και μεγάλοι αναγνώστες «ξεναγούνται» με παραστατικό τρόπο σε περιοχές, γεγονότα και καταστάσεις που σχετίζονται με το περιεχόμενο του βιβλίου «Πού πήγε η Άνοιξη;». Πρόκειται για μια επιπλέον ευκαιρία να προσφέρω πρόσθετο, πολυμεσικό υλικό στους εκπαιδευτικούς, ώστε να εντάξουν το θέμα στην τάξη τους με ζωντανό και διαδραστικό τρόπο. Τα παιδιά, παίζοντας και εξερευνώντας μέσα από τους ψηφιακούς χάρτες, όχι μόνο μαθαίνουν για τη γεωγραφία και τις φυσικές διεργασίες, αλλά παράλληλα καλλιεργούν και τον ψηφιακό τους εγγραμματισμό, κάνοντας την εμπειρία πιο ουσιαστική και βιωματική.
10. Ποιες εικόνες της παιδικής ηλικίας σας “κρυφοκοιτούν” στις σελίδες του βιβλίου;
Απ. Οι εικόνες που κρυφοκοιτούν στις σελίδες του βιβλίου είναι αυτές των ατέλειωτων καλοκαιρινών ημερών γεμάτων παιχνίδι και εξερεύνηση στη φύση, τα αρώματα των λουλουδιών, το κελάηδισμα των πουλιών, το απαλό αεράκι που μας συντρόφευε στα χωράφια και τις παραλίες. Είναι οι στιγμές της απλότητας και της μαγείας που ένιωθα όταν ανακάλυπτα τον κόσμο γύρω μου με τα μάτια ενός παιδιού, γεμάτου θαυμασμό και περιέργεια. Θέλω αυτά τα παιδιά που θα διαβάσουν το παραμύθι να βρουν μέσα τους την επιθυμία να ξαναβρούν τη φύση, να παίξουν με τα χρώματά της και να αφουγκραστούν τις φωνές της — μια πρόσκληση σε έναν κόσμο πέρα από τις οθόνες, εκεί που η ζωή κυλάει με τους δικούς της, αληθινούς ρυθμούς.
11.Πώς αντιλαμβάνεστε τον ρόλο και τη λειτουργία της μνήμης σε ένα βιβλίο για παιδιά;
Απ. Η μνήμη σε ένα βιβλίο για παιδιά λειτουργεί σαν γέφυρα ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, σαν ένα μαγικό κουτί που φυλάει τις ιστορίες, τα συναισθήματα και τις εμπειρίες που μας έκαναν αυτό που είμαστε. Μέσα από τη μνήμη, τα παιδιά μαθαίνουν να σέβονται τις ρίζες τους, να κατανοούν καλύτερα τον κόσμο γύρω τους και να συνδέονται με όσα συνέβησαν πριν από εκείνα, όχι σαν κάτι ξένο ή μακρινό, αλλά σαν μέρος της δικής τους ιστορίας.
Η μνήμη, λοιπόν, δεν είναι απλώς ένα εργαλείο για να θυμόμαστε, αλλά ένα μέσο για να ονειρευόμαστε, να μαθαίνουμε και να χτίζουμε γέφυρες αγάπης και σεβασμού προς τον κόσμο που μας περιβάλλει. Στο παιδικό βιβλίο, η μνήμη μας βοηθά να κρατήσουμε ζωντανές τις αξίες, τις παραδόσεις και τα μηνύματα που θέλουμε να περάσουμε στις επόμενες γενιές με έναν απλό, τρυφερό τρόπο.
- Ποια είναι, για εσάς, η ευθύνη του συγγραφέα όταν γράφει για παιδιά και αγγίζει θέματα όπως η κλιματική κρίση ή ο πολιτισμός;
Απ. Ο συγγραφέας που απευθύνεται στα παιδιά έχει μια πολύτιμη και ευαίσθητη ευθύνη. Πρέπει να μεταφέρει αλήθειες σημαντικές, όπως η κλιματική κρίση ή ο πολιτισμός, με τρόπο ειλικρινή αλλά και γεμάτο ελπίδα, ώστε να μην τρομάζει ή αποθαρρύνει τα παιδιά, αλλά να τους δίνει κίνητρο να νοιάζονται και να ενεργούν.Είναι καθήκον του να φέρνει κοντά τους μικρούς αναγνώστες την πραγματικότητα με τρυφερότητα, να καλλιεργεί την περιέργεια, τη συνείδηση και την αγάπη για τη φύση και τον πολιτισμό, αλλά και να δείχνει ότι κάθε μικρή δράση έχει σημασία και μπορεί να κάνει τη διαφορά. Με λίγα λόγια, ο συγγραφέας οφείλει να είναι γέφυρα ανάμεσα στην αλήθεια και την ελπίδα, να εμπνέει και να ενδυναμώνει τους νέους, ώστε να γίνουν συνειδητοί και υπεύθυνοι πολίτες του αύριο.
13.Αν η Γη είχε σώμα, πώς θα περιγράφατε τη ραχοκοκαλιά της; Και τι φωνή θα της δίνατε για να διαμαρτυρηθεί; Ουρλιαχτό, κραυγή ή θα διαμαρτύρονταν ξέπνοα;
Απ. Αν η Γη είχε σώμα, η ραχοκοκαλιά της θα ήταν σαν τα μεγάλα βουνά και οι ατελείωτες οροσειρές που τη στηρίζουν και της δίνουν σχήμα και δύναμη. Θα ήταν γεμάτη ιστορίες, χαραγμένες στα πετρώματα και στα ρήγματα της, σαν τις ρυτίδες σε ένα σοφό πρόσωπο.
Η φωνή της θα ήταν ήρεμη, αλλά γεμάτη νόημα, σαν ένα ξέπνοο ψιθύρισμα που μας προειδοποιεί να μην καταστρέψουμε το χέρι που μας φροντίζει, γιατί μόνο έτσι θα συνεχίσει να μας φροντίζει. Η φύση μιλάει μέσα από τα σημάδια της, σαν ένα τσουνάμι που πλησιάζει από μακριά. Εμείς όμως, είμαστε έτοιμοι να τα αναγνωρίσουμε; Μπορούμε να διαβάσουμε τα μηνύματά της και να βαδίσουμε μαζί της σε μονοπάτια ασφάλειας, ευημερίας και αρμονίας;
15.Πώς μεταφράζεται η αναγέννηση μέσα από πέτρες, στρώματα και ρωγμές στο δικό σας επαγγελματικό αλλά και συγγραφικό σύμπαν;
Απ. Η αναγέννηση στη γεωλογία είναι η στιγμή που το γερασμένο ανάγλυφο ξαναζωντανεύει. Μέσα από έντονη τεκτονική δραστηριότητα, όταν οι λιθοσφαιρικές πλάκες συγκρούονται, γεννιούνται νέες οροσειρές· το τοπίο αποκτά νέα ζωή. Είναι σαν η Γη να παίρνει μια βαθιά ανάσα και να ξαναρχίζει από την αρχή, με κάθε ρωγμή και στρώμα να αφηγείται μια ιστορία αέναης μεταμόρφωσης. Στον επιστημονικό μου κόσμο, αυτή η αναγέννηση είναι ο τρόπος της φύσης να υπενθυμίζει ότι τίποτα δεν τελειώνει οριστικά. Στον συγγραφικό μου κόσμο, γίνεται μεταφορά: η Γη δεν μένει ποτέ στάσιμη· ακόμη κι όταν μοιάζει φθαρμένη, κουβαλά μέσα της τη δυνατότητα της ανανέωσης. Κι έτσι, μέσα από τις πέτρες, τα ρήγματα και τις πτυχές, ψιθυρίζει ένα μήνυμα ελπίδας — πως ό,τι αγγίζει τη φθορά, μπορεί να ξαναβρεί τη νεότητά του, με άλλη μορφή.
Σύντομο βιογραφικό
Η Νίκη Ευελπίδου είναι Καθηγήτρια στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι ενθουσιώδης γεωλόγος και ασχολείται ενεργά με τη γεωμορφολογία, τις μεταβολές στάθμης θάλασσας, την παλαιογεωγραφία, τα γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών και τη μελέτη και μοντελοποίηση φυσικών κινδύνων. Το ερευνητικό της έργο περιλαμβάνει περισσότερες από 300 δημοσιεύσεις σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά, 30 συγγράμματα με τη μορφή βιβλίων ή πανεπιστημιακών σημειώσεων, ενώ έχει δώσει πλήθος διαλέξεων και σεμιναρίων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει διοργανώσει περισσότερα από 100 εκπαιδευτικά σεμινάρια, συνέδρια και ημερίδες, εθνικού αλλά και διεθνούς ενδιαφέροντος. Είναι δύο φορές βραβευμένη από την Ακαδημία Αθηνών για την προσφορά της στη γεωλογική γνώση του ελληνικού χώρου. Έχει διατελέσει επόπτρια στο Γνωστικό Πεδίο Φυσικές Επιστήμες, Τεχνολογία και Μαθηματικά, στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Η Νίκη Ευελπίδου αγαπά τη γνώση, τη μάθηση, την προσφορά και τα παιδιά και η νέα σειρά παραμυθιών της είναι το επιστέγασμα όλων αυτών.
