Έφτασε στον αριθμό 40 ο φετινός Ποιητικός Διαγωνισμός της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών και στέφθηκε με επιτυχία, όπως πάντα.
Ημέρα πρώτη. Ώρα εφτά. Το ποιητικό τριήμερο, ποικίλο σε δράσεις, άρχισε με την απογευματινή πρώτη μεγάλη εκδήλωση στο επιβλητικό σπίτι του Άγγελου Σικελιανού, στην ωραία και φιλόξενη αυλή του, λίγο πιο κάτω από τον Ναό του Απόλλωνα, το Μαντείο και την Πυθία που ερμηνεύει τους χρησμούς. Η εντολή του θεού κι εδώ που ήρθες,
Γνώθι σ’ αυτόν
αυτό έχεις στον νου σου κι ας μην το συνειδητοποιείς.
Το δροσερό απόγευμα άνοιξε με το καλωσόρισμά της η δραστήρια, οργανωτική απόλυτα διεκπεραιωτική Πρόεδρος, ποιήτρια και ψυχή της ΠΕΛ, Αγγελική Ψακή-Κωβαίου. Άπαντα παρόντα τα μέλη του Δ.Σ. -ο Αντιπρόεδρος Ηλίας Παπακωνσταντίνου, ο Γενικός Γραμματέας Αθανάσιος Σάλτας, ο Ειδικός Γραμματέας Δημοσθένης Δέπος, ο Έφορος Βασίλειος Φλώρος, ο ταμίας Εμμανουήλ Μελισσουργάκης, η Κοσμήτορας Ελένη Σέττα, η επί των Δημοσίων Σχέσεων Καρίνα Βέρδη και το μέλος Ιωάννης Φιλιππάκης, Άπαντες, εκτός των άλλων ιδιοτήτων και δεξιοτήτων, ποιητές. Παρόντες και όλοι οι πρώην Πρόεδροι και ενεργά μέλη της ΠΕΛ.
Η Πρόεδρος μετά την εμπεριστατωμένη και συναισθηματική εισαγωγή καλωσόρισε τις δύο εξέχουσες προσωπικότητες των Γραμμάτων και της Τέχνης που τίμησε η ΠΕΛ. Με τη σειρά, πρώτος, ο Ομότιμος Καθηγητής, στο Θεατρικό Τμήμα του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ποιητής και πολυγραφότατος συγγραφέας Βάλτερ Πούχνερ. Το εγκώμιο στον σπουδαίο άνθρωπο έπλεξε ο πάντα γενναιόδωρος και με το κέρας της Αμάλθειας στα χέρια, γεμάτο επαίνους, σεβασμό και αγάπη, Κωνσταντίνος Μπούρας. Ο Κωνσταντίνος Μπούρας υπήρξε φοιτητής του Βάλτερ Πούχνερ στο οικείο πανεπιστημιακό Τμήμα, αφού προηγουμένως έδρεψε τίτλους σε άλλα πανεπιστήμια της Ελλάδας και της Γαλλίας.
Ο Βάλτερ Πούχνερ, ο Αυστριακός ευπατρίδης που ζει μόνιμα στην Ελλάδα, έγινε Έλληνας και λόγω μόνιμης κατοικίας και οικογενειακής κατάστασης και σπουδών. Στην ωραία Αυστρία σπούδασε πολλά, αγαπούσε τα γράμματα γι’ αυτό δεν έβγαινε από τη βιβλιοθήκη. Αγαπούσε τη μουσική από παιδί και είχε φωνή σοπράνο. Αγαπούσε τον αθλητισμό γι’ αυτό αθλούνταν. Ήταν καλός καγαθός, όπως έλεγαν οι αρχαίοι μας και είναι «ωραίος σαν Έλληνας», όπως λέει και ο Νίκος Εγγονόπουλος.
Για όλα αυτά και πάρα πολλά άλλα, ο Βάλτερ Πούχνερ είναι ένας σημαντικός Έλληνας που με τα μάτια της ψυχής μας, μπορούμε να τον δούμε να βηματίζει στην Πανεπιστημίου, έξω από την τριλογία των κλασικών οικοδομημάτων της σύγχρονης Ελλάδας, ανάμεσα στους άλλους μεγάλους που κάθονται στους μαρμάρινους θρόνους τους, Σωκράτη και Πλάτωνα, Κοραή και Καποδίστρια, Ρήγα Φεραίο και Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄, να συνομιλεί μαζί τους για τον πολιτισμό, αρχαίο και νεότερο, ποίηση και θέατρο και να οργανώνουν την Επανάσταση….
Ο Βάλτερ Πούχνερ μάς διάβασε μερικά από τα ποιήματά του με τα οποία αποκάλυψε πτυχές της ευαισθησίας του, του ταλέντου του, του στοχασμού αλλά και του χιούμορ του. Δείγμα λιτό το ακόλουθο:
Μόνο αυτό
Mόνο αυτή τη χάρη να έχω
να πω τις λίγες αλήθειες
με λόγια απλά
μόνο αυτό τα χάρισμα να μου δοθεί
να δω τις περιπλοκές του αφρού
με τα μάτια της αυγής
ν’ αγγίξω το χάος της επιφάνειας
με λέξεις της αρχής
μόνο αυτό, να τραγουδώ
με την καθαρή αδύναμη φωνή
του παιδιού μικρές συνθέσεις
για τον κόσμο τον μεγάλο
να γράφω σε αέρα πρωινό
μόνο αυτό, τις σκέψεις
που ανθούν βαθιά στο σώμα
να βλέπω τις ιδέες, μόνο αυτό
που δονούν την άνοιξη της ψυχής
και στα ιερά ευαγγέλια μόνες τους
σχηματίζονται φράσεις
που με καθορίζουν
μόνο αυτό
τίποτα άλλο
Στη συνέχεια ο Κωνσταντίνος Μπούρας μίλησε για τον διακεκριμένο, διεθνούς ακτινοβολίας σκηνοθέτη, θεατρικό συγγραφέα και ποιητή, Χριστόφορο Χριστοφή. Παιδί της διασποράς ο Χριστοφής. Σπούδασε στην Αθήνα και στο Παρίσι, έζησε τη νιότη του στην Ιταλία, στη Νέα Υόρκη και αλλού. Το έργο του είναι πλουσιότατο: θεατρικά, λιμπρέτα, σκηνοθεσίες στην τηλεόραση. Αν και αντλεί από την αρχαία τραγωδία, τα έργα του είναι πρωτότυπα. Έχει σκηνοθετήσει στην ΕΡΤ1 τη Χαμένη Άνοιξη του Στρατή Τσίρκα και τον ο Βιζυηνό. Κι ακόμα έχει σκηνοθετήσει μουσικά έργα και σύγχρονες όπερες σε παγκόσμιες πρεμιέρες. Από τα έργα του η Χρυσόμυγα παίχτηκε στον Old Vic στο Λονδίνο το 2000 και ο Κουμεντάκης συνέθεσε μουσική ειδικά γι’ αυτό το έργο. Όμως ανάμεσα σε όλα αυτά ξεχωρίζουν οι ταινίες του Περιπλάνηση και Ρόζα που γνώρισαν διεθνή επιτυχία. Η Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών τού απένειµε το Βραβείο ∆ραµατουργίας Ελληνικού Έργου 2020-21 «Κάρολος Κουν» για Το κάλεσµα του Προµηθέα, καθώς και για το σύνολο του έργου του.
Ο Χριστόφορος Χριστοφής, με τα υλικά της πραγματικότητας, αλλά και του μύθου, τον οποίο γνωρίζει σε όλο το πλάτος και το βάθος, πέτυχε να αναδιατυπώσει ό,τι αξίζει στη ζωή. Ο έρωτας, τα νιάτα, η φήμη, η επιτυχία του στόχου, στον λίγο χρόνο που έχουμε στη διάθεσή μας. Και αυτό το κέρδος κάνει για λίγο τον καλλιτέχνη να γίνεται θεός.
Από την περίφημη Ρόζα, απόσπασμα από το βιβλίο «Ρόζα όνειρο και θρύλλος και άλλες διηγήσεις», διάβασε ο Θανάσης Σάλτας. Η απαγγελία του ήταν συγκλονιστική. Από εκείνη τη Ρόζα, παραθέτω το τραγούδι σε στίχους του ίδιου του Χριστόφορου Χριστοφή, μουσική της Ελένης Καραΐνδρου και απόδοση της Μαρίας Φαραντούρη:
Τ’ όνομά μου είναι Ρόζα. /Είμαι το τραγούδι της ψυχής/
πάνω από τις στέγες των σπιτιών,/πέρ’ από τον άνεμο.
Θέλησα ν’ αλλάξω τον κόσμο./Κι έγινα το τραγούδι,/
για να σώσω τ’ όνειρο,/πέρ’ από τον άνεμο.
Ο πατέρας μου έλεγε:/’’ Ρόζα, είσαι η θύελλα!”./
Η μητέρα μου έλεγε:/’’ Ρόζα, είσαι το σύννεφο!”.
Τ’ αδέρφια μου φώναζαν:/’’ Ρόζα, είσαι η Επανάσταση!”.
Κι έγινα η Ρόζα,/για να σώσω τ’ όνειρο.
Κι αγάπησα πολύ,/πίστεψα πολύ./
Δεν ανήκω πια σ’ αυτόν τον κόσμο./Τ’ όνομά μου είναι Ρόζα.
Τ’ όνομά μου είναι Ρόζα.
https://www.youtube.com/watch?v=UYX8ozxDIec…
Την αναμνηστική τιμητική πλακέτα στον Καθηγητή Βάλτερ Πούχνερ επέδωσε ο πρέσβης επί τιμή, ποιητής, δοκιμιογράφος, συγγραφέας, μεταφραστής, και Πρόεδρος της Επιτροπής του Διαγωνισμού, Γιώργος Βέης.
Την αντίστοιχη αναμνηστική τιμητική πλακέτα στον Χριστόφορο Χριστοφή είχα την τιμή να επιδώσω εγώ, η υποφαινομένη Ανθούλα Δανιήλ.
Στα ενδιάμεσα, στα ιντερμέδια, η πολυτάλαντη Ίλια Κοντού, έπαιξε πιάνο και τραγουδήσαμε μαζί της γνωστές και αγαπημένες συνθέσεις Ελλήνων δημιουργών· του Μάνου Χατζιδάκι, του Μίκη Θεοδωράκη, αλλά και από τους Γάμους του Φίγκαρο, του, Mozart την άρια της «Barbarina» και μερικά ακόμα αθάνατα τραγούδια.
Ημέρα δεύτερη. Σάββατο απόγευμα, πάλι στις εφτά, συγκεντρωμένοι όλοι στην ευρύστερνη αυλή του Συμποσίου, ακούσαμε ποιήματα από τους προσελθόντες από όλη την Ελλάδα και από την Κύπρο ποιητές και απολαύσαμε το χορευτικό συγκρότημα του Μορφωτικού Συλλόγου Μεσσηνίας με ελληνικούς λεβέντικους χορούς. Ακολούθησε επίσημο δείπνο και το επίλεκτο μουσικό δίδυμο που τραγούδησε και έπαιξε ελληνικούς χορούς σήκωσε το κοινό στην ορχήστρα. Μια αριστοκρατική σφήνα από το βιολί του Μιχάλη Κολοκοτρώνη, μας έδωσε την ευκαιρία για μια ανάσα.
Την εσπερίδα μας τίμησε ο Νίκος Κούκης που διετέλεσε πρόσφατα Πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Βιβλίου. Πλάι του η ωραιοτάτη σύζυγός του κι εκείνος, αετός στην πίστα, μόνος στον θαυμασμό του πλήθους. Ο Κωνσταντίνος Μπούρας, αντίπαλο δέος, πέτυχε το αδύνατο και κατέπληξε ως μοναχικός Δερβίσης την ομήγυρη. Μαζί μας ήταν και πολλές προσωπικότητες των Γραμμάτων και της Τέχνης· ο γνωστός στιχουργός Βασίλης Παπαδόπουλος, η κυρία Πάτση των εκδόσεων Χάρη Πάτση και ο Γρηγόρης Πλαστάρας των εκδόσεων Όταν, συνεργαζόμενοι στενά με την ΠΕΛ- και άλλοι ποιητές και πεζογράφοι.
Ημέρα τρίτη, Κυριακή πρωί, στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών. Μέσα στα πεύκα στην αγκαλιά του βουνού. Το Κέντρο ιδρύθηκε το 1977 με πρωτοβουλία του Κωνσταντίνου Καραμανλή και στόχο τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού πνευματικού κέντρου, κάνοντας πράξη τη σκέψη του Άγγελου Σικελιανού με τις Δελφικές Γιορτές.
Η συγκίνηση ήταν πολύ μεγάλη, όταν τιμήθηκε για την προσφορά της στην ΠΕΛ, από τη οποία αποχωρεί λόγω λήξης της θητείας της, η Πρόεδρος, η Αγγελική Ψακή-Κωβαίου. Η Αγγελική Ψακή-Κωβαίου αναβάθμισε την ΠΕΛ, την στήριξε με πάθος και δύναμη, της έδωσε ώθηση και αναγνώριση. Επί της Προεδρίας της η ΠΕΛ έλαμψε ανάμεσα στα άλλα ομόλογα σωματεία.
Σ’ αυτή τη συνεδρία, η ΠΕΛ τίμησε για την ανεκτίμητη προσφορά του –και στην ΠΕΛ αλλά και στα Γράμματα- τον ποιητή Γιώργο Ρούσκα, στέλεχος και στήριγμα ισχυρό επίσης, του οποίου η παρουσία δίνει εγκυρότητα στα δρώμενα και χαρά στους παρευρισκόμενους. Επίσης τιμήθηκε για την προσφορά στην ΠΕΛ και η ποιήτρια Μαρία Σκουρολιάκου.
Στη συνέχεια, οι διαγωνιζόμενοι διάβασαν το ποίημά τους και η Επιτροπή με Πρόεδρο τον Γιώργο Βέη και μέλη την Ανθούλα Δανιήλ, Μαίρη Χάψα, Δημήτρη Βαρβαρήγο και Ηλία Παπακωνσταντίνου έφτασαν στα αποτελέσματα. Παρέδωσαν τα βραβεία το πρώτο στον Μιχάλη Κουτσοδήμα για το ποίημα «Σιγή», το δεύτερο στην Σοφία-Δήμητρα Σταματοπούλου για το ποίημα «Τα βερίκοκα» και το τρίτο στη Σταυρή Ντουμάζιου για το ποιήμα «Ναυάγιο». Επαίνους πήραν οι Αντώνης Ευθυμίου, Μαρία Μαλταμπέ, Κώστας Μάρκου, Χριστιάνα Πέτρου, Ειρήνη Αγγελίνα, Τζωρτζίνα Τσισμαλίδου, Ολυμπία Τσικαρδάνη και Μαίριλυν Ζαννέτου.
Απονεμήθηκε ακόμα τιμητικός τίτλος συμμετοχής σε όλους τους διαγωνιζόμενους, αφού ούτως ή άλλως ήταν και αυτοί επιλεγμένοι από μια άλλη ευρύτερη ομάδα ποιητών. «Εδώ που έφθασες λίγο δεν είναι» ακούγεται από το Πάνθεον η φωνή του Κ. Π. Καβάφη.
Στα ιντερμέδια των βραβεύσεων, το Κουαρτέτο Εγχόρδων Novarte, με το οποίο η ΠΕΛ συνεργάζεται στενά, μας πρόσφερε «μουσική δροσιά» από το παγκόσμιο αθάνατο ρεπερτόριο. Η Μυρτώ Μωραΐτου 1ο βιολί, Ο Μιχάλης Κολοκοτρώνης 2ο βιολί, ο Ζήσιμος Σουλτούκης βιόλα και Μιρέλα Ρούτση, τσέλο. Το κουαρτέτο άρχισε με το Palladio του Karl Jenkins, συνέχισε με το «Comfutatis» από το Requiem του Mozart, ακολούθησαν από τον Ριγκολέτο του Verdi, η άρια «La donna e mobile», από τις Τέσσερις Εποχές του Viavaldi ο «Χειμώνας», από την Turandot του Πουτσίνι το Nessun dorma. Το κοινό ανταποκρίθηκε με πολύ ενθουσιασμό και χειροκρότησε θερμά.
Ο καιρός κρατήθηκε και δεν έβρεξε και το κάτι λίγο που έσταξε σαν αγίασμα έμοιαζε. Στην επιστροφή τα σύννεφα είχαν κατέβει πολύ χαμηλά, σαν να μας ξεπροβόδιζε ενθουσιασμένη η Πυθία μέχρι να βγούμε στην εθνική οδό και να αφήσουμε πίσω μας το τριήμερο όνειρο…
Ανθούλα Δανιήλ
