Ο Φοίβος Καρακίτσος γεννήθηκε στην Πάτρα. Σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων και Οικονομία, αναλαμβάνοντας στην πολύχρονη καριέρα του υψηλές διοικητικές θέσεις τόσο στις οικογενειακές επιχειρήσεις όσο και σε μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, κάτι που του έδωσε την ευκαιρία να ταξιδέψει στον κόσμο και να γνωρίσει σημαντικούς ανθρώπους και πολιτισμούς. Οι μελέτες και το έργο του είναι αφιερωμένα στον άνθρωπο και στην ευημερία της ζωής μέσα από τη διαρκή παρατήρηση και τη γνώση του εαυτού, κάτι που θεωρεί πως με την άσκηση μπορεί να συμβεί και μέσα στην πραγματική ζωή. Αυτός είναι για τον ίδιο και ο νέος 4ος Δρόμος. Να θυμάται κανείς τον εαυτό του και τον αληθινό προορισμό του μέσα στην κανονική ζωή. Άλλα βιβλία του είναι η ποιητική ελεγεία «Φως της ζωής μου» (εκδ. Το Δόντι, 2010), «Η Μεταφυσική Κατοχή» (εκδ. Καστανιώτη, 2011), «Η Αρχή της Αντίθεσης» (εκδ. Καστανιώτη, 2017) και το «Αναζητώντας έναν άλλο κόσμο» (εκδ. Παπαζήση, 2022). Είναι παντρεμένος με την Έλενα Λαζαρίδη και έχει δύο παιδιά, τον Νικόλα και την Ιόλη.
Το βιβλίο υπόσχεται μια εσωτερική μεταμόρφωση μέσα σε 5 ημέρες. Ποιο ήταν το έναυσμα για να συμπυκνώσετε ένα τόσο μεγάλο ταξίδι αυτογνωσίας σε ένα τόσο μικρό, συμβολικά και πρακτικά– χρονικό πλαίσιο;
Ο καινούριος άνθρωπος που παρουσιάζω μέσα από το βιβλίο προϋποθέτει μια αλλαγή, ένα ξύπνημα. Το μήνυμά μου είναι αυτό, ένας καινούριος άνθρωπος, που δεν θα φοβάται, που δεν θα λυπάται, που θα είναι ελεύθερος. Σήμερα ο άνθρωπος είναι φυλακισμένος. Είναι φυλακισμένος σε μια φυλακή που έχει φτιάξει ο ίδιος, με τις υποχρεώσεις του, με την οικονομία του που τον πνίγει, με τις ιδεολογίες του, με τις θρησκείες του κτλ. Έχτισε τη φυλακή του από μόνος του, έκλεισε την πόρτα, την κλείδωσε και πέταξε και το κλειδί από το παράθυρο. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Και ο μόνος τρόπος να αλλάξει είναι με το να προσπαθήσει να ξαναθυμηθεί τον εαυτό του και την πραγματική αποστολή που έχει στη ζωή. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να αλλάξει ο άνθρωπος. Να ξαναθυμηθεί τον εαυτό του. Γι’ αυτό λοιπόν δεν έχουμε πολύ χρόνο, το ταξίδι της αυτογνωσίας του πρέπει να ξεκινήσει, και να γίνει σύντομα. Ο χρόνος τελειώνει.
Αναφέρετε ότι η ελευθερία συνδέεται άρρηκτα με την αγάπη. Τι σημαίνει για εσάς «να αγαπάς» σε έναν κόσμο γεμάτο φόβο, άγχος και ταύτιση με ρόλους;
Η αγάπη στην οποία αναφέρομαι, είναι πολύ μακριά από αυτό που σήμερα οι πολλοί εννοούν ως αγάπη, μια έννοια συμβατική και απόλυτα ανταποδοτική. Σαν να κρατάνε έναν λογαριασμό, μου δίνεις σου δίνω. Η αληθινή αγάπη αντίθετα, δίνει μια ελευθερία που είναι μοναδική. Δεν έχει όρια, δεν έχει μέτρα. Δεν είναι μια κατάκτηση, ούτε είναι ο αντίθετος πόλος του μίσους. Η αληθινή αγάπη εμπεριέχει και το μίσος ακόμα, και δίνει μοναδική ελευθερία, πέρα από τις γνωστές συμβατικότητες. Αυτός που αγαπάει πραγματικά μπορεί να είναι ελεύθερος ακόμα και μέσα στη φυλακή, μπορεί να τρέξει ακόμα και αν είναι παράλυτος, μπορεί να βλέπει ακόμα και αν είναι τυφλός. Η αληθινή αγάπη είναι ο μόνος δρόμος που μας συνδέει με τον Θεό. Εκεί αγαπάς και δεν κατακτάς, αγαπάς, μοιράζεις, και ταυτόχρονα μοιράζεσαι ο ίδιος. Δεν είναι όμως ένας εύκολος δρόμος, χρειάζεται προσπάθεια για να την καταφέρει κανείς, χρειάζεται να βουτήξει και να βυθιστεί βαθιά. Χρειάζεται να βυθιστεί πολύ βαθιά, για να βρει την αληθινή αγάπη.
Στο βιογραφικό σας μιλάτε για τον «4ο Δρόμο», τη δυνατότητα να θυμάται κανείς τον εαυτό του «μέσα στην κανονική ζωή». Πώς μπορεί ο σύγχρονος άνθρωπος, που ζει σε υπερφόρτωση υποχρεώσεων, να καλλιεργήσει αυτή τη μνήμη του εαυτού;
Είναι πολύ δύσκολο. Οι ευθύνες με τις οποίες έχουμε επιβαρυνθεί, οι υποχρεώσεις και τα βάρη που κουβαλάμε, οι φόβοι, οι λύπες και τα άγχη που μας μεταφέρουν οι ταυτίσεις, μετατρέπουν τη ζωή μας σε βαριά υποχρέωση. Ο νέος 4ος δρόμος που προτείνω, είναι το αντίδοτο σε αυτή τη στρέβλωση. Να είναι κανείς και επιστήμονας και ποιητής, να είναι και ασκητής, και μοναχός, και πνευματικός, και όλα αυτά μαζί. Και να είναι μέσα στη ζωή. Να αγαπάει το σώμα του, και ταυτόχρονα να γιορτάζει τον Θεό. Να χορεύει, να τραγουδάει και να αγαπάει. Η αγάπη από μόνη της είναι ικανή να μας θυμίζει τον εαυτό μας και την αληθινή μας αποστολή.
Αντιτίθεστε στις μεγάλες ιδέες και στις πανάκειες, λέγοντας ότι «σακατεύουν το μυαλό». Πώς ξεχωρίζετε, ως συγγραφέας, τη χρήσιμη εσωτερική καθοδήγηση από μια νέα «ιδεολογική παγίδα»;
Εξαιρετική ερώτηση, που δείχνει πως προσεγγίζετε τα θέματα σε βάθος. Θα σας απαντήσω λοιπόν και θα σας πω, πως εγώ δεν διδάσκω κάτι. Δεν είμαι δάσκαλος, ούτε έχω σκοπό να χτίσω μια νέα «ιδεολογία». Εγώ όσα αναφέρω είναι μόνο οι χειρολαβές για να πιαστεί κάποιος. Την κίνηση όμως πρέπει να την κάνει μόνος του. Είτε να σηκωθεί, είτε να μείνει στη θέση που είναι. Πρέπει μόνος του κανείς να βυθιστεί στον εαυτό του, να ψάξει μέσα του βαθιά και να ρωτήσει, «Τι είμαι; Ποιος είμαι; Ποιος είναι ο σκοπός μου στη ζωή;». Μόνο αυτό. Να ρωτήσει μέσα του βαθιά. Με πυρετώδη ειλικρίνεια όμως. Μόνο αυτό φτάνει. Τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν φυσικά. Εκεί ο καινούριος άνθρωπος θα εμφανιστεί. Ο καινούριος άνθρωπος θα ανατείλει, ο παλιός θα μείνει στο σκοτάδι. Ο ειλικρινής άνθρωπος θα εμφανιστεί, ο υποκριτής θα φύγει, ο τίμιος θα πάρει θέση, ο ανέντιμος θα καταποντιστεί. Εκεί ο άνθρωπος θα γνωρίσει τον Θεό και θα αρχίσει να ζει ειλικρινά και αυθεντικά. Το μόνο που πραγματικά χρειάζεται για όλα αυτά, είναι να αναπτύξει κανείς την τέχνη της αρμονίας με τον εαυτό του.
Το βιβλίο μιλά για την ανάγκη να «γκρεμίσουμε τη φυλακή μας». Ποια είναι η πιο συνηθισμένη «εσωτερική φυλακή» που συναντάτε στους ανθρώπους μέσα από τη διδασκαλία και τις εμπειρίες σας;
Ο φόβος, η λύπη, το άγχος. Ο άνθρωπος σήμερα κυριαρχείται από αυτά τα συναισθήματα και τα μετατρέπει σε εσωτερικές φυλακές. Ο άνθρωπος φοβάται και λυπάται κάθε μέρα, ενώ έχει συνέχεια την αίσθηση πως κάτι θα του συμβεί. Στη δουλειά του, στα παιδιά του, στην οικογένειά του, μια ανησυχία για ένα κάτι τον κατατρώει. Θέλετε να είναι τα οικονομικά του, θέλετε να είναι τα προσωπικά του, πάντα υπάρχει ένα κάτι να τον κατατρώει. Ασχολείται συνέχεια με το παρελθόν και με το μέλλον, τι έγινε πριν και τι θα γίνει μετά. Πράγματα που δεν τα ελέγχει ούτε στο ελάχιστο. Αυτή η αναπόφευκτη αναποτελεσματικότητα τον αλλοιώνει, τον λιώνει κυριολεκτικά.
Αναφέρεστε συχνά στη δύναμη της παρατήρησης και της επίγνωσης. Στις «5 ημέρες», πώς εφαρμόζεται πρακτικά αυτή η άσκηση; Είναι μια διαδικασία που απαιτεί σιωπή, χρόνο ή απλώς πρόθεση;
Όλα αυτά μαζί, κυρίως όμως χρειάζεται πρόθεση. Ορθή πρόθεση. Αν θέλουμε να κάνουμε έναν πολύ σύντομο οδηγό, θα λέγαμε πως πρώτα χρειάζεται να έχει κανείς την ισχυρή καθαρή θέληση να αλλάξει τον εαυτό του. Χωρίς θέληση δεν μπορούμε να πετύχουμε τίποτα. Έπειτα πρέπει να υπάρχει η ορθή πρόθεση για να γίνουν αυτά τα βήματα, να γίνουν δηλαδή για το σωστό λόγο. Η θέληση από μόνη της δεν φτάνει. Χρειάζεται να ρωτήσει κανείς τον εαυτό του, «Τι το θέλεις αυτό;», «Για ποιο λόγο το κάνεις;». Πρέπει να είστε σίγουροι γιατί το κάνετε και πως δεν ενεργείτε και πάλι καθαρά από την ορμή του διαχωρισμού. Να το θέλετε για το σωστό λόγο.
Η μακρά επαγγελματική σας πορεία σε υψηλές διοικητικές θέσεις σάς έφερε σε επαφή με «κόσμους εξουσίας» και μεγάλες αποφάσεις. Πώς επηρέασαν αυτές οι εμπειρίες τη φιλοσοφία σας περί ελευθερίας και αυθεντικότητας;
Δεν με επηρέασαν ακριβώς, με βοήθησαν θα πω. Με βοήθησαν στο να καταλάβω καλύτερα τον άνθρωπο, τη συμπεριφορά του και πόσο συντονισμένα λειτουργεί όταν βρίσκεται κάτω από έναν δήθεν κοινό σκοπό. Γιατί ο σκοπός είναι πάντα ατομικός. Το συλλογικό είναι μόνο ένα κάλυμμα της ατομικής διεκδίκησης. Μια όμορφη επίστρωση επάνω από αυτό που ο καθένας ζητάει για τον εαυτό του. Τη δύναμη. Θα σας πω, πως όταν ήμουν σε μία από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές, με χιλιάδες εργαζόμενους και υποκαταστήματα – ο ίδιος είχα μία πολύ υψηλή διοικητική θέση – και σε κάποιους έλεγα πως στην ουσία η κυρία δουλειά μου είναι να μελετάω τον άνθρωπο, κάποιοι με περνούσαν για τρελό. Δηλαδή δεν μου το έλεγαν, το έβλεπα όμως στα μάτια τους. Εγώ όμως αυτό έκανα, μελετούσα. Αυτοί μιλούσαν για συμφωνίες, τιμολόγια, εξαγορές, εγώ μελετούσα. Δούλευα και μελετούσα. Και εκεί κατάλαβα καλά πως η ελευθερία είναι σχεδόν άπιαστη για τον άνθρωπο του συμφέροντος. Η ταύτιση, η απόλυτη ταύτιση με αυτά που θεωρούμε σπουδαία, τα χρήματα, τη δόξα, τις καλές γνώμες κ.ά. μας κάνει να πετάμε μακριά από τον πυρήνα μας και να ξεχνάμε και το ποιοι είμαστε και το ποια είναι η αποστολή μας. Ο άνθρωπος του συμφέροντος, δεν είναι ένας συνειδητός άνθρωπος. Και ο άνθρωπος που δεν είναι συνειδητός, δεν μπορεί να είναι ούτε αυθεντικός, ούτε ελεύθερος. Γιατί δεν είναι ο εαυτός του.
Ποια ήταν για εσάς η πιο καθοριστική στιγμή προσωπικής αφύπνισης, αυτή που διαφοροποίησε οριστικά την πορεία σας προς την εσωτερική έρευνα;
Υπήρξε μία στιγμή στη ζωή μου, που θα μπορούσε κανείς να την πει και στιγμή φώτισης, την οποία όμως δεν μπορώ να μοιραστώ εδώ. Ας πούμε όμως ότι αυτή η στιγμή με έκανε να καταλάβω άμεσα, αλλά και κάπως βίαια θα έλεγα, τον πλήρη διαχωρισμό της υλικής μου υπόστασης από τον άυλο εαυτό μου. Ήταν μια στιγμή που κατάλαβα εντελώς καθαρά, βιωματικά, την διττή υπόσταση της ύπαρξης μας. Όμως, αυτό ήταν μόνο μια στιγμή. Η πραγματική εξέλιξη και η υπενθύμιση του εαυτού μας, έρχεται μόνο μέσα από αληθινή προσπάθεια. Μέσα από αγώνα ατομικό, καθημερινό, ακατάπαυστο. Σαν να κάνεις προπόνηση ένα πράγμα. Χρειάζεται άσκηση, καθημερινή άσκηση.
Το βιβλίο απευθύνεται σε ανθρώπους «γεμάτους φόβους, λύπες και αγωνίες». Ποιο θεωρείτε ότι είναι το πρώτο μικρό, ρεαλιστικό βήμα που μπορεί να κάνει κάποιος σήμερα προς την εσωτερική γαλήνη;
Η παρατήρηση και η συνειδητοποίηση. Το να ξέρει κανείς τι του συμβαίνει. Δεν υπάρχει κακός άνθρωπος, υπάρχει μόνο αυτός που δεν έχει συνείδηση του τι κάνει. Όταν κάποιος γνωρίζει τι κάνει, δεν μπορεί να κάνει κακό. Αν ο ίδιος είναι συνειδητός, είναι παρών, δεν μπορεί να επαναλάβει το κακό, και το κακό απομακρύνεται. Να σας το πω πιο απλά, πολλές φορές θυμώνουμε, ακόμα και με αγαπημένα μας πρόσωπα και λέμε πράγματα που δεν τα εννοούμε. Όταν τα σκεφτόμαστε μετά, μας στενοχωρεί. «Δεν ήθελα να το πω αυτό». Όμως το είπατε. Γιατί; Γιατί δεν ήσασταν παρών, ο θυμός σας όμως ήταν. Αν την στιγμή που θυμώνατε ήσασταν συνειδητοί, θα αφήνατε το θυμό να φύγει όπως ήρθε. Αν είστε συνειδητοί θα παρατηρήσετε το φόβο σας. Αν είστε συνειδητοί θα δείτε τη λύπη σας. Θα τα παρατηρείτε όλα, και θα γνωρίζετε. Τώρα έχω θυμώσει. Τώρα λυπάμαι. Θα το γνωρίζετε όμως. Θα το παρατηρείτε, θα το γνωρίζετε, και θα το αφήνετε να φύγει. Γιατί απλά θα γνωρίζετε πως δεν σας αφορά. Τίποτα εξωτερικό δεν μπορεί να αγγίξει τον πυρήνα σας. Αυτό που πραγματικά είστε.
Τέλος, εάν ο αναγνώστης μπορούσε να πάρει μόνο μία βαθιά αλήθεια από τις «5 ημέρες», ποια θα θέλατε να είναι αυτή και γιατί θεωρείτε ότι είναι ικανή να οδηγήσει στην προσωπική ελευθερία;
Η αγάπη είναι ο μόνος δρόμος. Η αγάπη είναι ο μόνος δρόμος για τον Θεό. Το μήνυμα αυτό είναι το ίδιο σαν να διαβάσει κανείς 1.000 βιβλία.
5 ημέρες: Ένα σύντομο ταξίδι σοφίας προς την προσωπική σου ελευθερία
Σελίδες: 318, ISBN: 978-960-02-4586-8
Εκδόσεις Παπαζήση
