Το έβδομο θύμα του Στάθη Ιντζέ είναι ένα σπονδυλωτό αφήγημα που κινείται ανάμεσα στο μυθοπλαστικό και το βιωματικό, στο παρελθόν και στο τώρα, στο σώμα και στη σιωπή του. Μοιάζει να ξεπηδά από τη μνήμη της γης, από τα σπλάχνα του ανθρώπου, εκεί όπου το τραύμα, η απώλεια και η επιβίωση σμίγουν σε μία ενιαία φωνή.
Ο τίτλος του βιβλίου ήδη φανερώνει κάτι σκοτεινό, σχεδόν τελετουργικό. Και πράγματι, ο συγγραφέας τεμαχίζει τη μνήμη σε θραύσματα, σε μικρές αφηγηματικές ραφές που συνθέτουν ένα ενιαίο, πολυφωνικό τοπίο. Ο αναγνώστης συναντά τον θάνατο, την απουσία, τη βία, αλλά και την επιμονή της ζωής μέσα από ένα πλήθος φωνών που διασταυρώνονται, σαν κομμάτια ενός ίδιου τραγουδιού.
Η αφήγηση δεν ακολουθεί μια γραμμική πορεία. Είναι σπονδυλωτή, όπως δηλώνει και ο υπότιτλος: κάθε ιστορία μοιάζει να έχει τη δική της αυτοτέλεια, αλλά όλες μαζί συνθέτουν ένα ενιαίο σώμα, μια αίσθηση κόσμου που πάλλεται από πόνο, ενοχή και ανάμνηση. Ο συγγραφέας κινείται με ευκολία ανάμεσα στο ρεαλιστικό και το ποιητικό, χτίζοντας σκηνές που θυμίζουν κινηματογραφικά καρέ, με έντονη οπτικότητα και εσωτερική ένταση.
Στο απόσπασμα όπου η μάνα μιλά στη φωτογραφία του νεκρού παιδιού της, ο πόνος ανασαίνει αργά, βαθιά, σχεδόν τελετουργικά. Στην «Επιδρομή» και στην «Κραυγή», το τοπίο της ελληνικής υπαίθρου γίνεται σκηνή τρόμου, όπου το μεταφυσικό συναντά τη λαϊκή παράδοση, κι όπου ο άνθρωπος στέκεται μικρός απέναντι στις σκιές της Ιστορίας. Οι εικόνες, τα άλογα που καλπάζουν, οι γυναίκες κλεισμένες στον ναό, τα παιδιά που σωπαίνουν, μένουν χαραγμένες στη μνήμη του αναγνώστη σαν απολιθώματα μιας συλλογικής εμπειρίας.
Στο «Τα εν οίκω μη εν δήμω», η εστία μεταφέρεται στο εσωτερικό της οικογένειας· η σιωπή, η παραίτηση, η αποξένωση σχηματίζουν το πορτρέτο ενός κόσμου που καταρρέει. Ο συγγραφέας καταγράφει με σπάνια ευαισθησία την ψυχολογία των ηρώων του, προσώπων συχνά ταπεινών, καθημερινών, που όμως κουβαλούν μέσα τους την ένταση του μύθου. Ο λόγος του είναι μετρημένος, αλλά φορτισμένος: κάθε φράση μοιάζει να έχει περάσει από την τριβή του πόνου και της αγάπης.
Η γλώσσα του είναι ρέουσα, με ποιητικό υπόστρωμα και υπόγειο ρυθμό. Συνδυάζει το βιωματικό βάθος με μια σχεδόν αρχαϊκή μουσικότητα, ανακαλώντας μνήμες προφορικότητας και λαϊκής αφήγησης. Οι περιγραφές του δεν εξυπηρετούν τη δράση, αλλά την ατμόσφαιρα: ένα βλέμμα, μια φωνή, ένα σφύριγμα, αρκούν για να ξυπνήσουν ολόκληρους κόσμους. Και μέσα από αυτό το αφηγηματικό πλέγμα, ο συγγραφέας δείχνει πως η ιστορία του ανθρώπου είναι πάντα μια ιστορία απωλειών και πως η λογοτεχνία μπορεί να τις μεταμορφώσει σε φως.
Το Έβδομο θύμα είναι, τελικά, ένα βιβλίο για τη μνήμη, όχι ως ανάμνηση, αλλά ως πράξη ζωής. Ο θάνατος δεν είναι εδώ το τέλος, αλλά μια πύλη κατανόησης· η φωνή που μιλά «από τότε που πέθανε» δεν αφηγείται τον αφανισμό, αλλά τη συνέχειά του μέσα από τους άλλους. Ο συγγραφέας στήνει έτσι ένα πολύσημο έργο για το πώς οι πληγές, προσωπικές και συλλογικές, μπορούν να μετατραπούν σε αφηγηματικά σώματα που επιβιώνουν.
Με το Έβδομο θύμα, ο Στάθης Ιντζές κατορθώνει να συνδυάσει τη δύναμη της προφορικής αφήγησης με τη λογοτεχνική ακρίβεια και να μας χαρίσει ένα έργο που δεν διαβάζεται, αλλά βιώνεται. Είναι ένα βιβλίο για όσους πιστεύουν πως οι ιστορίες, όταν ειπωθούν με αλήθεια, μπορούν να γιατρέψουν, να αναστήσουν και να ενώσουν, όπως το χώμα που σκεπάζει τους νεκρούς και θρέφει τους ζωντανούς.
