Η έκθεση του Liang Yonggang με τίτλο Nature’s Growth, Harmonious Diversity (Ζάππειο 28/9 έως 1/10/2025) εισάγει το ελληνικό κοινό σε μια ιδιαίτερη εκδοχή της κινεζικής πνευματικότητας, μέσα από τη ζωγραφική ενός δημιουργού με βαθιά φιλοσοφική ενατένιση. Η σκέψη του Liang, διαμορφωμένη από τον Κομφουκιανισμό, τον Ταοϊσμό και τον Βουδισμό, δεν εγκλωβίζεται σε δογματικές αλήθειες, αλλά συγκροτεί μια κοσμοθεωρία στην οποία Φύση, Άνθρωπος και Σύμπαν βρίσκονται σε συνεχή αρμονία και αλληλεπίδραση.
Στον πυρήνα της εικαστικής γλώσσας του Liang Yonggang (γεν. 1972) βρίσκεται η πνευματικότητα, που εκδηλώνεται ως σεβασμός στη φύση και αναζήτηση ισορροπίας ανάμεσα στο υλικό και το άυλο. Ο καλλιτέχνης δεν αντιμετωπίζει την ύλη σαν απλό φορέα αισθητικής, αλλά ζωντανό σώμα με μνήμη, ενέργεια και κοσμολογική διάσταση. Οι ποιητικοί και φιλοσοφικοί τίτλοι των έργων του γίνονται γέφυρες ανάμεσα στον θεατή και την εμπειρία του άυλου. Κάθε έργο του και μια άλλη «ενεργειακή τοπογραφία», όπου οι αρχές του Dao και του Yin–Yang αποκτούν εικαστική υπόσταση.
Κυκλικότητα, κενό, φως, μνήμη, αρμονία και αναγέννηση αποτελούν τις θεμελιώδεις έννοιες των έργων του Liang. Οι γήινες αποχρώσεις και τα κόκκινα, μπλε και μωβ δημιουργούν επιφάνειες που θυμίζουν εδάφη ή τοίχους διαβρωμένους από τον χρόνο και τα στοιχεία της φύσης. Στην Προκυμαία της Αρχαίας Πόλης (The Waterfront of the Ancient Town, 2016), το τοπίο δεν παρουσιάζεται σαν σκηνικό αλλά σαν ίχνος μνήμης και ροής, μια μορφή άυλης αρχαιολογίας που βιώνεται μέσω της συλλογικής ανάμνησης. Ο Liang μετασχηματίζει αφαιρετικά την απροσδιόριστη «αρχαία πόλη» σε πεδίο βιωματικής μνήμης. Χωρίς αναγνωρίσιμες αρχαιολογικές αναφορές, η πόλη μοιάζει με εσωτερικό τοπίο, μια άυλη καταγραφή του παρελθόντος που αποκτά υπόσταση από την μνημονική εμπειρία. Η τοποθέτησή της στην προκυμαία, δίπλα στο νερό, ενισχύει τον συμβολισμό της ρευστότητας, ώστε η σύνθεση να αναδεικνύει μια πολυεπίπεδη σημειολογία ως μνήμη, σύμβολο και πνευματική εμπειρία.
Στην ίδια λογική του άυλου εντάσσεται και το Φως του Ναού της Αθήνας (The Light of the Temple of Athens, 2024), έργο ζωγραφισμένο μετά την επίσκεψή του στους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας και ιδίως το Μουσείο Ακρόπολης (2024). Το φως αναδύεται από τον πέπλο μιας Αρχαϊκής Κόρης, προσδίδοντάς του μυσταγωγικό χαρακτήρα. Στην ελληνική παράδοση το φως ταυτίζεται με την αλήθεια, ενώ στην κινεζική, το qi δηλώνει τη ζωτική ενέργεια που διαπερνά τα πάντα. Έτσι, ο Liang συνθέτει μια διαπολιτισμική εικονογραφία της αποκάλυψης, όπου το άυλο γεννιέται μέσα από την ύλη.
Στην Ψυχή ενός Μοναχού (The Soul of a Monk, 2024) και το Θρόνο Κάποιας Θεότητας (The Seat of a Certain Deity, 2024), κεντρική θέση αποκτά η έννοια του κενού. Η απουσία μορφής ισοδυναμεί με την παρουσία του πνευματικού. Το wu (μη-ον), μετατρέπεται σε ενεργό πεδίο αποκάλυψης: η ψυχή του μοναχού και ο κενός θρόνος θεότητας μεταγράφονται σαν αφαίρεση και σιωπή, καθιστώντας την απουσία ιερή.
Ο προβληματισμός αυτός κορυφώνεται στο έργο Μαύρες και Λευκές Τρύπες (Black Holes and White Holes, 2020), όπου το κενό προσλαμβάνει κοσμολογική διάσταση. Οι μαύρες και λευκές τρύπες δεν είναι μόνο αστροφυσικά φαινόμενα, αλλά μια εικαστική αλληγορία του Γιν και του Γιανγκ, που αποτυπώνουν τη ροή ανάμεσα στην απώλεια και τη γέννηση, στην κατάρρευση και τη δημιουργία. Εδώ ο Liang συνδέει την κινεζική πνευματικότητα με τη σύγχρονη Αστροφυσική: το άπειρο κενό του σύμπαντος συνομιλεί με το ταοϊστικό wu, αποκαλύπτοντας την ενότητα ανάμεσα στο μικρόκοσμο της πνευματικής εμπειρίας και τον μακρόκοσμο της κοσμολογίας. Έτσι, το κενό δεν είναι απειλή, ούτε σιωπή. Είναι το θεμέλιο της ύπαρξης, η μήτρα από την οποία αναδύονται το φως, η μορφή και η ζωή.
Αντίστοιχα, στο Κέρδη και Απώλειες στο Σκάκι (Gains and Losses in Chess, 2024), η σκακιέρα μετατρέπεται σε μικρόκοσμο στρατηγικών κινήσεων, ισορροπιών και θυσιών· μια αλληγορία της ίδιας της ζωής, όπου το κέρδος και η απώλεια δεν έχουν απόλυτη αξία, αλλά αντλούν νόημα από τη διαρκή κυκλικότητα του Γιν και του Γιανγκ. Σε συνδυασμό με την Πίσω Αυλή της Μόσχας (Moscow’s Backyard, 2024) ο Liang αναδεικνύει τη σημασία του αθέατου και του παρασκηνίου. Και στις δύο περιπτώσεις, η ισορροπία των αντιθέσεων παραμένει καθοριστική.
Η διερεύνηση του κενού, της μνήμης και της ισορροπίας στα παραπάνω έργα χαρακτηρίζει την καλλιτεχνική στρατηγική του Liang Yonggang, στην έκθεση Nature’s Growth, Harmonious Diversity. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο το έργο του Η Ματιά του Φοίνικα προς τα Πίσω (The Phoenix’s Glance Back, 2024), του πουλιού-σύμβολο της αιώνιας αναγέννησης. Το «κοίταγμα» του φοίνικα προς τα πίσω μετατρέπει την αναγέννηση σε πράξη αυτογνωσίας. Η πραγματική αναγέννηση δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την αναμέτρηση με το παρελθόν.
Με τον τρόπο αυτό, ο Liang ζωγραφίζει μια εικαστική κοσμολογία, όπου φύση, φως, κενό και μνήμη συνυπάρχουν ως πτυχές μιας ενιαίας πνευματικής εμπειρίας. Η «Αρμονική Ποικιλία» του τίτλου δεν παραπέμπει απλώς στην πολλαπλότητα, αλλά στην ενότητα που γεννιέται μέσα από τη διαφορά. Γι’ αυτό και η ζωγραφική του Liang Yonggang δεν είναι μόνον κινεζική, αλλά ένα οικουμενικό πλαίσιο ερμηνείας, ικανό να συνδέσει τον άνθρωπο με τη φύση, την ιστορία και το σύμπαν.
Γιάννης Κολοκοτρώνης
Καθηγητής Ιστορίας και Θεωρίας της Τέχνης Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Yannis Kolokotronis: The Spirituality of Matter in the Work of Liang Yonggang
The exhibition of Chinese artist Liang Yonggang, entitled Nature’s Growth, Harmonious Diversity (Zappeion, September 28 – October 1, 2025), introduces the Greek public to a distinctive manifestation of Chinese spirituality through the painting of a creator with profound philosophical reflection. Liang’s thought, shaped by Confucianism, Taoism, and Buddhism, does not confine itself within dogmatic truths; rather, it constitutes a worldview in which Nature, Humanity, and the Cosmos exist in continuous harmony and interaction.
At the core of Liang Yonggang’s (b. 1972) visual language lies spirituality, expressed as reverence for nature and the pursuit of balance between the material and the immaterial. For the artist, matter is not a mere bearer of aesthetics, but a living body endowed with memory, energy, and cosmological resonance. The poetic and philosophical titles of his works act as bridges between the viewer and the experience of the intangible. Each painting emerges as an “energetic topography,” where the principles of Dao and Yin–Yang assume visual form.
Cyclicity, void, light, memory, harmony, and regeneration constitute the fundamental concepts of Liang’s work. Earthy tones alongside vivid reds, blues, and purples create surfaces reminiscent of landscapes or walls eroded by time and the natural elements. In The Waterfront of the Ancient Town (2016), the landscape is not presented as a backdrop but as a trace of memory and flow—a form of “immaterial archaeology” experienced through collective remembrance. Liang abstractly transforms the indeterminate “ancient town” into a field of lived memory. In the absence of recognizable archaeological references, the town appears as an interior landscape, an immaterial inscription of the past that derives presence from mnemonic experience. Its placement on the waterfront, beside the water, reinforces the symbolism of fluidity, so that the composition reveals a multilayered semiotics functioning simultaneously as memory, symbol, and spiritual experience.
In the same logic of the immaterial is The Light of the Temple of Athens (2024), created after Liang’s visit to the archaeological sites of Athens and, above all, the Acropolis Museum. Here light does not radiate externally but emerges from the veil of an Archaic Kore, endowing the garment with a mystical quality. In Greek tradition, light is identified with truth, whereas in Chinese thought, qi denotes the vital energy permeating all things. Liang thus composes a cross-cultural iconography of revelation, where the immaterial is born from matter.
In The Soul of a Monk (2024) and The Seat of a Certain Deity (2024), the concept of the void takes on central significance. The absence of form is equated with the presence of the spiritual. The wu (non-being) is transformed into an active field of revelation: the soul of the monk and the empty divine throne are transcribed through abstraction and silence, rendering absence sacred.
This reflection culminates in Black Holes and White Holes (2020), where the void assumes a cosmological dimension. Black and white holes are not merely astrophysical phenomena but an allegory of Yin and Yang, capturing the flow between loss and birth, collapse and creation. Here Liang unites Chinese spirituality with contemporary astrophysics: the infinite void of the cosmos converses with the Taoist wu, revealing the unity between the microcosm of spiritual experience and the macrocosm of cosmology. Thus, the void is neither threat nor silence; it is the foundation of existence, the womb from which light, form, and life emerge.
Similarly, in Gains and Losses in Chess (2024), the chessboard becomes a microcosm of strategic moves, balances, and sacrifices—an allegory of life itself, where gain and loss hold no absolute value but derive meaning from the ceaseless cyclicality of Yin and Yang. In conjunction with Moscow’s Backyard (2024), Liang highlights the significance of the unseen and the backstage. In both cases, the balance of opposites remains decisive.
The exploration of void, memory, and balance in these works characterizes Liang Yonggang’s artistic strategy in Nature’s Growth, Harmonious Diversity. It is no coincidence that his work The Phoenix’s Glance Back (2024) depicts the mythical bird of eternal regeneration. The phoenix’s backward gaze transforms rebirth into an act of self-knowledge: true regeneration cannot exist without confrontation with the past. In this way, Liang paints a visual cosmology where nature, light, void, and memory coexist as facets of a unified spiritual experience.
The “harmonious diversity” of the exhibition’s title refers not simply to multiplicity but to the unity born out of difference. For this reason, Liang Yonggang’s painting is not merely Chinese, but a universal interpretive framework, capable of connecting humanity with nature, history, and the cosmos.
Υannis Kolokotronis, Professor of Art History and Theory – Democritus University of Thrace
