Φαίνεται πως έχουμε διαβεί τον πολιτισμικό Ρουβικώνα προ πολλού και η δραματική μετά-αφήγηση είναι το θεατρικό παρόν και το άμεσο διαφαινόμενο μέλλον μας.
Όσο για τα ακροβατικά τού τέλους, ας θυμηθούμε πως στην παρακμή τού ελληνορωμαϊκού κόσμου, μίμοι-μιμάδες, παντόμιμοι, ζογκλέρ, τσιρκολάνοι, πλανόδιοι, διέσωσαν ό,τι παραγλωσσικό διασωζόταν εισαγάγοντας στον πανευρωπαϊκό πολιτισμό αυτό που θα επανεπινοηθεί ως μεταμοντέρνο “physical theater”.
Η αποδόμηση τού Λόγου στις πολιτισμικές παγκομιοποιημένες αυτοκρατορίες παρελθόντων ήταν επιτακτική ανάγκη προσληψιμότητας υψηλών πολιτισμικών προϊόντων τε και αγαθών από ολοένα και ετερόκλητα πληθυσμιακά «κοινά» που συμπεριλαμβάνονταν αναγκαστικά στο κατεστημένο ιδεολογικό αφήγημα με όλες τις αισθητικές παράπλευρες απώλειες (και ωφέλειες, φυσικά – δεδομένου ότι η αμαλγαματοποίηση πάντοντε εμπλουτίζει και γονιμοποιεί τη Συλλογική Συνειδητότητα).
Έτσι, μετά τον Ευριπίδη, τον Σενέκα και τον Ρακίνα ήρθε και η σειρά τής Μαρίας Πρωτόπαππα να παρουσιάσει επί σκηνής τη δική της φεμινιστική «Ανδρομάχη», καθ’ όλα νόμιμη, συνεκτική και συνεπή στο σκηνοθετικό της όραμα. Το κατά πόσον ήταν «ποιητικό» το τελικό αφηγηματικό αποτέλεσμα αυτό θα απαιτούσε μακρά κι επισταμένη μελέτη-έρευνα κι οπωσδήποτε προαπαιτείται ικανό τε και αναγκαίο χωροχρονικό βάθος και συναισθηματική απόσταση από τα ιδεολογήματα τού παρόντος.
Σίγουρα, δεν ξενιστήκαμε από την αντρική διανομή σε γυναικείους «ρόλους», δεδομένου ότι τα δραματικά πρόσωπα είναι ιδέες κι ως εκ τούτου άφυλα σύμβολα.
Ο Λόγος πέρασε αργά, ορθοφωνημένα και καθαρά στο πολυπληθές κοινό τής Επιδαύρου. Όσο για την μετάφραση τού Γ. Β. Τσοκόπουλου, πεπαλαιωμένη αλλά περισσότερο πλησιέστερη τού πρωτοτύπου από τα συνηθισμένα πρόχειρα εξαμβλώματα που ακούμε ενεοί και φρικιούμε ανατριχιάζοντας μέχρι τα βάθη τής ύπαρξής μας.
Ο Γιάννης Νταλιάνης έδωσε μια αναμενόμενη ρεαλιστική εκδοχή τού πολιτικάντη Μενέλαου.
Εκείνος όμως που ήταν αποκάλυψη ήταν ο μέγιστος ηθοποιός Δημήτρης Πιατάς που υπερβαίνει τα δραματικά είδη με την επινοητικότητα των σκηνικώς ιδιοφυών ερμηνευτών. Μνήμες από παλαιές καλές ερμηνείες αρχαίας τραγωδίας… Κρίμα που είναι πλέον τόσο μα τόσο σπάνιες…
Η Νέμεσις όμως καιροφυλακτεί, τόσον εντός όσον κι εκτός δραματικών συμφραζομένων.
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας https://konstantinosbouras.gr ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασεολόγος και κριτικός.
info από το Δελτίο Τύπου:
«Όταν η ανθρώπινη δικαιοσύνη αποτυγχάνει, η Νέμεση επαναφέρει την ισορροπία και το δικαίωμα της γυναίκας να διεκδικήσει τη θέση της στον κόσμο».
15.000 θεατές κατέκλυσαν, στις 8 και 9 Αυγούστου, τις κερκίδες του Αρχαίου Θέατρου της Επιδαύρου και αποθέωσαν με θερμό και παρατεταμένο χειροκρότημα το Επιδαύριο σκηνοθετικό βάπτισμα της Μαρίας Πρωτόπαππα με την τραγωδία – ανεξερεύνητο θησαυρό του Ευριπίδη, Ανδρομάχη.
Στηριζόμενη στη μετάφραση του Γ. Β. Τσοκόπουλου, η σπουδαία σκηνοθέτιδα και ηθοποιός, με καλλιτεχνικούς συνοδοιπόρους της τους Έλενα Τριανταφυλλοπούλου (Συνεργασία στη δραματουργική επεξεργασία), Ελένη Σπετσιώτη (Καλλιτεχνική συνεργασία), Σάκη Μπιρμπίλη (Σκηνικά – Φωτισμούς), Βάνα Γιαννούλα (Κοστούμια) Λόλεκ (Μουσική), Αλέξανδρο Βαρδαξόγλου (Κίνηση) και Άννα Παγκάλου (Φωνητική δραματουργία – Διδασκαλία), παρέδωσε δραματουργικά και σκηνοθετικά ένα έργο που εγείρει νευραλγικά ερωτήματα και διερευνά τις εμπειρίες του τρόμου και της καταστροφής, τις ατομικές επιλογές και τη βαθιά επιρροή τους στην κοινωνία.
Το κοινό αγκάλιασε την παράσταση, η οποία, με τον συγκερασμό των δύο φύλων κάνει τα ζητήματα που θίγονται πανανθρώπινα, και αποτελεί ένα δριμύ «κατηγορώ» στον ανήθικο πόλεμο και την ανάλγητη και βρώμικη πολιτική.
Οι 15.000 θεατές χειροκρότησαν θερμά το μοναδικό υποκριτικό ανσάμπλ που αποδίδει τους ρόλους των τραγικών προσώπων: Ο Αργύρης Ξάφης υποδύεται την Ανδρομάχη, ο Τάσος Λέκκας την Ερμιόνη, ο Γιάννης Νταλιάνης τον Μενέλαο και ο Δημήτρης Πιατάς τον Πηλέα. Στον ρόλο της Θέτιδας συναντάμε τη Στέλλα Γκίκα, και στο χορό τους Δημήτρη Γεωργιάδη, Δημήτρη Μαμιό, Κωνσταντίνο Πασσά, Γιώργο Φασουλά, Γιάννη Μάνθο και τον Νώντα Δαμόπουλο.
Η παράσταση συνεχίζει την πορεία της σε επιλεγμένα θέατρα σε όλη την Ελλάδα.
Η παράσταση:
Οι γυναίκες στις αρχαίες τέχνες, από τη γλυπτική και τη ζωγραφική μέχρι την ποίηση, απεικονίζονται συχνά ως σύμβολα για τις χώρες τους, προστατεύοντας τις πατρίδες τους όπως μια μητέρα προστατεύει τα παιδιά της. Οι δε αντρικές φιγούρες αναλαμβάνουν τη στρατηγική διαχείρισης και τις ηγετικές πολιτικές.
Στη δραματουργική και σκηνοθετική προσέγγιση της “Ανδρομάχης” από τη Μαρία Πρωτόπαππα, η Ερμιόνη και η Ανδρομάχη αντιπροσωπεύουν τα ιδεώδη των χωρών τους, ενώ ο Μενέλαος και ο Πηλέας την πολιτική και την εξουσία. Οι γυναίκες δεν είναι απλώς θηλυκότητες, έχουν κατασκευαστεί από άντρες για να αντιπροσωπεύουν τον ιδεατό ρόλο της χώρας και της κοινωνίας. Έτσι, η ευριπίδεια τραγωδία ενώ μιλά για ένα σπίτι, ασχολείται στην ουσία με το ήθος και την πολιτική διαχείριση ενός κράτους σε καιρό ειρήνης.
Η γλώσσα του Ευριπίδη σπάει τους κανόνες της εποχής και μετουσιώνεται σε ξόρκια που δονούνται από σωματικότητα, αισθητηριακή μνήμη και συλλογικά βιώματα. Αυτά τα πολύτιμα και αμετάφραστα στοιχεία επιχειρεί η σκηνοθέτιδα να φέρει στο φως και να τα μεταδώσει όχι μόνο λεκτικά, αλλά και κινησιολογικά έχοντας στο πλευρό της μία εξαιρετική ομάδα Ελλήνων ηθοποιών.
