Τα «καλοήθη παράσιτα», είναι το πέμπτο σας βιβλίο και μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Βακχικόν. Θα θέλαμε να μας πείτε τι πραγματεύεται.
Ο αφηγητής μάς αφηγείται την ζωή πέντε ημερών μιας οικογένειας. Τα μέλη όμως αυτής της οικογένειας, το καθένα ξεχωριστά, σε προσωπικούς μονολόγους, μιλάνε για τη ζωή τους απ’ την αρχή της σχεδόν, μέχρι τις μέρες που γράφεται η ιστορία, για την σχέση τους με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, τα πραγματικά συναισθήματα που νιώθουν για τους άλλους πέρα από την συμβατική συμβίωση… Και είναι εξομολογήσεις ειλικρινείς, απροκάλυπτες και αποκαλυπτικές, είναι οι εξομολογήσεις που συνήθως αποφεύγουμε. Ένα μυθιστόρημα ανθρωποκεντρικό που μιλάει για τα καλοήθη παράσιτα.
Αγγίζουν προσωπικά σας βιώματα τα «καλοήθη παράσιτα», ή είναι μια κατασκευή, σκέψεις που σας γεννήθηκαν στην διαδρομή της συγγραφής του μυθιστορήματος;
Το μεγαλύτερο μέρος του μυθιστορήματος είναι κατασκευή και οφείλετε στην παρατήρηση και στις σκέψεις που γεννήθηκαν. Κι αυτό μέχρι ενός σημείου. Κάποια στιγμή τα μυθικά πρόσωπα της ιστορίας άρχισαν να επιβάλλουν τα ίδια την συνέχιση της ιστορίας τους, το πού θα κατέληγαν και με ποιο τρόπο…και έβαλαν εμένα απλώς να δακτυλογραφώ.
Η ιστορία είναι τοποθετημένη στο 1989, πιστεύεται ότι σήμερα, το 2025, έχουν αλλάξει τα δεδομένα μιας οικογένειας; Είναι καλύτερα σε σχέση με τότε;
Από το 1989 μέχρι το 2025 έχουν αλλάξει πολλά. Η τεχνολογία άνοιξε γρήγορο βήμα, άλλαξαν οι κοινωνικές συνθήκες, καλυτέρευσε το βιοτικό επίπεδο, η πληροφόρηση, η επιστήμη, η επικοινωνία… με τις σχετικές, βέβαια, επιπτώσεις. Κάποιες κοινωνικές αντιλήψεις για θέματα-ταμπού άλλαξαν. Αρκετές προς το καλύτερο, κάποιες άλλες φαινομενικά προς το καλύτερο και κάποιες έμειναν αμετακίνητες. Εδώ και τριάντα χρόνια περίπου, η ανθρωπότητα περπατάει σε καινούργιους δρόμους. Κι αυτοί οι δρόμοι, μοιραία, έχουν δυσκολίες, αντιφάσεις και προβλήματα, που σε αρκετές περιπτώσεις, είναι σχεδόν ανυπέρβλητα. Όλα αυτά έχουν αλλοιώσει τις ανθρώπινες σχέσεις με αποτέλεσμα να έχουν επηρεάσει και την ποιότητα των σχέσεων μέσα στην οικογένεια. Δύσκολα εμπιστευόμαστε, δύσκολα αποδεχόμαστε επί της ουσίας, δύσκολα ακούμε πια τον άλλον, βιαζόμαστε να μιλήσουμε εμείς. Όλα έχουν ‘‘βελτιωθεί’’, αλλά ο πυρήνας και ο θεσμός της οικογένειας έχει διαταραχτεί βαθιά.
Κύριε Δαμάτη, τι πιστεύετε κατά τη γνώμη σας, πως φταίει; Η οικογένεια μόνο; Η κοινωνία; Και είναι μόνο φαινόμενο ελληνικό;
Το κράτος φταίει. Τα κράτη φταίνε. Δεν μερίμνησαν για μια σοβαρή παιδεία. Βλέπεται η εποχή μας έχει συνδέσει την μόρφωση και το ευ ζειν μόνο με τα χρήματα… Και έτσι όλοι μαζί μπήκαμε σε αυτήν την λογική, και το άτομο, και η οικογένεια και τα κράτη. Και μαζί πήρε τερατώδεις διαστάσεις και το άγχος για έλλειψη χρόνου. Παράπονα συνεχώς ότι δεν προλαβαίνουμε, ότι δεν φτάνουν οι ώρες, ότι η κάθε μέρα είναι πιο γεμάτη από την προηγούμενη… Έχουμε αρχίσει να υπερηφανευόμαστε ποιος τρέχει περισσότερο, ποιος κάνει περισσότερα πράγματα μέσα σε λίγες ώρες…σε λίγο θα καθιερωθούν βραβεία ταχύτητας ζωής, δηλαδή, χάσιμο ζωής. Βέβαια, στο μεγαλύτερο κομμάτι τής κοινωνίας είναι θέμα βιοπορισμού το τρέξιμο, όμως εθελοτυφλούμε αν δεν βλέπουμε πόσο έχουμε αυξήσει τις περιττές ανάγκες μας. Όχι, δεν είναι φαινόμενο μόνο ελληνικό.
Έχετε πει ότι η συγγραφή για σας ήρθε αργά στην ζωή σας. Πως αντιμετωπίσατε αυτήν την όψιμη ανάγκη σας;
Ήρθε πολύ αργά, πράγματι. Ναι, δεν έγραφα, σχεδόν, ποτέ. Ήταν κάτι άγνωστο για μένα, δεν είχα ασχοληθεί. Μα και όταν έφτασε η ώρα να γράψω στην αρχή αντιμετώπισα την συγγραφή σαν παιχνίδι, άλλοτε σαν χαριτωμένη εξομολόγηση, άλλοτε σαν αργή κάμερα που παρακολουθεί και καταγράφει. Κρατημένη χαρά και έντονη περιέργεια για το πού θα καταλήξει όλο αυτό. Σκέψεις και αισθήματα να γίνουν λέξεις. Δύσκολη δουλειά. Απαιτητική. Δεν ξέρω τι έχω καταφέρει ως τώρα. Πάντως κατανόησα καλύτερα τον εαυτό μου και κάποιες πράξεις μου μέσα από την συγγραφή. Ελπίζω και ποθώ το επόμενο βιβλίο μου, αν υπάρξει, να είναι πιο ουσιαστικό και μαζί να είναι πιο μαγικά τα μέρη που θα ζήσει, είτε είναι άνθρωποι αυτοί είτε μέρη του κόσμου.
Γεννηθήκατε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και ήρθατε στην Ελλάδα λίγο πριν την εφηβεία σας όπου και ζείτε όλα αυτά τα χρόνια. Αλήθεια ποια θεωρείτε πατρίδα σας, και θα μπορούσατε να ξαναγυρίσετε στην Αλεξάνδρεια;
Έχω ξαναπάει στην Αλεξάνδρεια και στο Κάιρο και σε διάφορες πόλεις της Αιγύπτου. Έχω πάει τρεις τέσσερεις φορές και κάθε φορά οι ίδιες μυρωδιές, τα ίδια χρώματα, η μελωδική βαριά ομιλία, το κάλεσμα του μουεζίνη και μαζί οι καμπάνες της ορθοδοξίας από τις ελληνικές εκκλησίες… Δεν ξέρω αν θα μπορούσα τώρα να ξαναγυρίσω και να μείνω για πάντα στην Αλεξάνδρεια… Όσο για το ποια θεωρώ πατρίδα μου… κάποτε θεωρούσα την Αίγυπτο, αρκετά χρόνια μετά άλλαξα και θωρούσα την Ελλάδα πατρίδα μου. Σήμερα πατρίδα μου νοιώθω τον πλανήτη που με φιλοξενεί.
Και μια τελευταία ερώτηση, τι είναι το θέατρο για σας;
Πιστεύω πως η τέχνη γενικά είναι πολλά πράγματα μαζί… πάθος, ιδέες, πολιτική πράξη… και μέσα σε όλες τις μορφές τέχνης και το θέατρο μαζί, όταν ζει σε καλή του περίοδο.
Βιογραφικό
Ο Κοραής Δαμάτης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Στην Έλλάδα ήρθε με την οικογένειά του το 1961. Σπούδασε θέατρο. Χόρεψε με την ομάδα «Χορικά» της Ζουζούς Νικολούδη και στο «Έλληνικό Χορόδραμα» της Ραλλούς Μάνου. Πήρε μέρος ως ηθοποιός και χορευτής σε αρκετές παραστάσεις. Δημιούργησε τη θεατρική ομάδα «Έβδομο Θέατρο». Έχει σκηνοθετήσει έργα των: Έυριπίδη, Σοφοκλή, Σαίξπηρ, Βάις, Μπρεχτ, Μπέκετ, Λόπε ντε Βέγκα, Ζενέ, Καμύ, Μπωμαρσαί, Αριστοφάνη, Γκομπρόβιτς, Μακ Νάλι, Σέρμαν, Ουίλλιαμς, Ιονέσκο, Μολιέρου, Ζιρωντού, Αρμπούζωφ, Ανούιγ, Μακ Ντόνα, Φρίελ, Σεβαστίκογλου, Μάρλοου, Μίντλετον, Αναγνωστάκη, Μάτεση, Ίψεν κ.ά. για το Έθνικό Θέατρο, τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα, το Φεστιβάλ Αθηνών και Έπιδαύρου, για το Κρατικό Θέατρο Βορείου Έλλάδος, για το ελεύθερο θέατρο και για το ραδιόφωνο. Διδάσκει 42 χρόνια σε Σχολές Θεάτρου. Έχει εκδώσει το μυθιστόρημα Το σπίτι μόνο (εκδόσεις Γαβριηλίδης 2016, επανέκδοση εκδόσεις Βακχικόν 2023), τη συλλογή ιστοριών Αφορμές (εκδόσεις Βακχικόν 2021) και τον θεατρικό μονόλογο Χαρίκλεια Καβάφη (εκδόσεις Βακχικόν 2022), ενώ έχει μεταγράψει την τραγωδία του Σοφοκλή Αντιγόνη (εκδόσεις Βακχικόν 2023). Τα καλοήθη παράσιτα είναι το δεύτερό του μυθιστόρημα.
