Η ἱστόρηση είναι περιοδικό που εκδίδει ιδίοις εξόδοις ο Δήμαρχος Λίμνης Πλαστήρα Παναγιώτης Νάνος και έχει ως στόχο την ανάδειξη θεμάτων που σχετίζονται με την Τοπική Ιστορία. Μέχρι τώρα έχουν οκτώ τεύχη, στα οποία δημοσιεύτηκαν κείμενα έγκριτων μελετητών που προσείλκυσαν το ενδιαφέρον και έτυχαν θερμής υποδοχής από το αναγνωστικό κοινό. Το 6ο τεύχος αποτελεί αναφορά στα πενήντα χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Στις 320 σελίδες του περιέχονται κείμενα που αναφέρονται στο προδοτικό πραξικόπημα της αθηναϊκής χούντας και των προθύμων της στη Λευκωσία, που άνοιξε την πόρτα στον Αττίλα, στα γεγονότα της εισβολής αλλά και στην κατάσταση που έχει διαμορφωθεί έκτοτε στη Μεγαλόνησο και αποτελεί μια ανοικτή πληγή για τον ελληνισμό.
Γράφει, μεταξύ άλλων, ο Δήμαρχος Παναγιώτης Νάνος στο εισαγωγικό σημείωμα του περιοδικού: «Μισό αιώνα μετά, έχουμε χρέος να μετατρέψουμε την σιωπή ενόχου για την προδοσία της Κύπρου σε σιωπή αναστοχασμού και θαρραλέας ενατένισης των γεγονότων που προηγήθηκαν της εισβολής. Να ανοίξουμε το παράθυρο της Μνήμης, κοιτάζοντας κατάματα την Αλήθεια… Αποτελεί χρέος και αδήριτη ανάγκη να σταματήσουμε να αντιμετωπίζουμε την Κύπρο ως “μακρινό συγγενή”. Η ρήση που θέλει “την Κύπρο να αποφασίζει και την Ελλάδα να συμπαρίσταται” είναι ένα βολικό άλλοθι, αλλά δεν είναι η ενδεδειγμένη στάση… Να σφυρηλατήσουμε ένα νέο εθνικό μέτωπο που δεν θα δεχθεί άλλα τετελεσμένα, ούτε να φοβάται τον σκύλο που γαυγίζει και δείχνει διαρκώς τα δόντια του».
Ο πρώην Δήμαρχος Καρδίτσας Δομήνικος Βερίλλης γράφει για τους Καρδιτσιώτες που έπεσαν στην Κύπρο το 1974, ενώ ο Αυγουστίνος (Ντίνος) Αυγουστής αναφέρεται στους Θεσσαλούς αξιωματικούς και οπλίτες που επάνδρωναν την ΕΛ.ΔΥ.Κ. και έχασαν τη ζωή τους, προβάλλοντας σθεναρή αντίσταση στις δυνάμεις του Αττίλα. Παραθέτει, επίσης, μαρτυρίες όσων επέζησαν.
Σε ένα ακόμη κείμενό του ο Αυγουστίνος (Ντίνος) Αυγουστής αναφέρεται στην «προδομένη γενιά του ’74» που οι περιστάσεις το έφεραν να λάβουν μέρος σε έναν «προδομένο πόλεμο», με ευθύνη των συνταγματαρχών της Αθήνας και των φερεφώνων τους στη Λευκωσία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και όσα αναφέρει για την ολιγωρία της ελληνικής πολιτείας να ασχοληθεί με τον «Φάκελο της Κύπρου» και την απόδοση ευθυνών στους υπαίτιους.
Ο Γιώργος Συλλούρης παρουσιάζει τους ιστορικούς σταθμούς της Κύπρου, στο κυπριακό πρόβλημα και στα σχέδια που προτάθηκαν για την επίλυσή του, από το 1958 έως σήμερα.
Ο Δήμαρχος Παναγιώτης Νάνος θίγει το θέμα της λεηλασίας και καταστροφής ναών και άλλων μνημείων της Κύπρου, που μετατράπηκαν σε μάντρες, αποθήκες και καφενεία. Από τους ναούς και τα μνημεία αυτά αφαιρέθηκαν εικόνες και άλλα αντικείμενα, μπήκαν σε τσουβάλια και μεταφέρθηκαν από τους αρχαιοκάπηλους στα διεθνή παζάρια.
Σε ένα ακόμη κείμενό του ο Παναγιώτης Νάνος εξετάζει τον αντίκτυπο των οδυνηρών περιπετειών της Κύπρου στη νεοελληνική λογοτεχνία και ανθολογεί εμβληματικά ποιήματα ελλαδιτών και κυπρίων δημιουργών.
Η Ζήνα Λυσάνδρου-Παναγίδη, Δήμαρχος Λευκονοίκου (ιδιαίτερη πατρίδα του σπουδαίου Ελληνοκύπριου ποιητή Βασίλη Μιχαηλίδη), διεκτραγωδεί τα βιώματα των προσφύγων που ξεριζώθηκαν από τις εστίες τους, είδαν τη ζωή τους να αλλάζει ριζικά από τη μια μέρα στην άλλη και την περιουσία τους να αρπάζεται από εποίκους που μεταφέρθηκαν από τα βάθη της Ανατολίας.
Το αφιέρωμα κλείνει με συνέντευξη του Κυριάκου Χαραλαμπίδη στον Μανώλη Μ. Στεργιούλη. Ο ποιητής μιλά για την κυπριακή τραγωδία, για τον βαθμό που επηρέασε το έργο του, για τους ποιητικούς του δασκάλους και τη θέση που έχει η ποίηση στη ζωή του.
Ο περιορισμένος χώρος δεν επιτρέπει να γίνει πληρέστερη αναφορά στα κείμενα των Αθ. Τσιαμαντά, Χρ. Λιαπή, Κ. Παΐση, Ν. Καλημέρη, Μ. Μελετίου, Δ. Αγγελή και στις συνεντεύξεις των Νίκου Κόσση (αγωνιστής της ΕΟΚΑ 1955-59) και Νίκου Καλλένου (καταδρομέας ανθυπολοχαγός που έζησε τα γεγονότα της εισβολής) στους Λοΐζο Πετρίκο και Κυριάκο Καλλή.
Αξίζει να μνημονευθεί ότι ο Δήμος Λίμνης Πλαστήρα δεν αρκέστηκε μόνο στο εν λόγω αφιέρωμα. Στις 6 Οκτωβρίου 2024, διοργάνωσε εκδηλώσεις με αφορμή τα 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή. Τις εκδηλώσεις αυτές, με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Μνησιπήμων πόνος», χαιρέτισαν εκπρόσωποι των τοπικών Αρχών και πλαισίωσαν εισηγήσεις των Παύλου Μυλωνά (Κύπρος 1974-2024: τετελεσμένα και προοπτικές), Μανώλη Μ. Στεργιούλη (Το τραύμα του ’74 και η αποτύπωσή του στη Νεοελληνική Λογοτεχνία), Αγάθης Γεωργιάδου (Από την “Πρώτη Πηγή” στη “Νύχτα των Κήπων”: Το ποιητικό σύμπαν του Κυριάκου Χαραλαμπίδη) και Αντώνη Σκιαθά (Ανθολογία με έργα πνευματικών δημιουργών για τα 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή), ενώ μέλη της Θεατρικής Ομάδας του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα απήγγειλαν ποιήματα.
Τα κείμενα των χαιρετισμών, των εισηγήσεων και της αντιφώνησης του Κυριάκου Χαραλαμπίδη (ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα) περιέχονται στα Πρακτικά που εκδόθηκαν τον Δεκέμβριο του 2024, σε ειδικό τεύχος 82 σελίδων, που συμπληρώνει το τεύχος-αφιέρωμα του περιοδικού ἱστόρηση.
