ΣΕ ΡΥΘΜΟ ΣΥΝΕΧΕΙΑΣ
«… / κι ο βράχος εσυντρόφευε τη μοναξιά του δέντρου»
Ας ξεκινήσω από το μότο που επέλεξα, «… / κι ο βράχος εσυντρόφευε τη μοναξιά του δέντρου», απόσπασμα από το ποίημα της σελίδας 56,
( V – ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ). Εδώ ακριβώς ο ποιητής Γιώργος Χ. Θεοχάρης έχει επιλέξει, εξελίξει και συνθέσει λέξεις εν Μεταφορά και αυτόματο αρχαίο Ρυθμό. Καθαρότητα σμιλευμένου μάρμαρου. Ένα ρήμα και τρία ουσιαστικά από την καθημερινή τράπεζα επικοινωνίας καθώς χορεύουν σε αγκαλιαστό βηματισμό. Εικόνα λαϊκότροπη, όχι λαϊκίστικη, από την καθημερινή μοναξιά των σύγχρονων τοπίων. Πάντρεμα, ή μήπως η αποτύπωση της συνέχειας μέσα απ΄ τις έννοιες Σύμπαν και Πράξη.
«Μότο», λοιπόν, ή το συγγραφικό στίγμα· ουσιαστικό, ουδέτερο, άκλιτο της σύγχρονης ελληνικής γλώσσας, άμεσο δάνειο από τα Ιταλικά με βάση από τα Λατινικά, (motto – muttum). Αλλά η Ελληνική γλώσσα και οι ρυθμοί της, καθώς φθάνουν πάντοτε σαν καταρράκτες από τα βάθη του χρόνου, όπως η μνημοσύνη και οι εικόνες της φυλάγονται στα σωθικά, ξέρει να δίνεται και να παίρνει. Ουσία βαμμένος σίδηρος, κομψό εργαλείο από ατσάλι και όχι όπλο εξόντωσης, γενναιότητα την γενναιότητα. Δεν φοβάται εχθρούς, επιρροές, αλήθειες και επαληθεύσεις. Δηλαδή σέβεται πεπραγμένα και ορίζοντες καθορίζοντας έτσι το πολύτιμο της ύπαρξης. Στηριγμένος ακριβώς σ΄ αυτά ο ποιητής ψαλμωδεί με αρώματα ουμανισμού και συνεχούς εικονοποίησης. Μονάχα τις προδοσίες τρέμει η ζωντανή , πάλλουσα γλώσσα, και επιβιώνει ανάμεσα σε φανερούς εχθρούς εξελισσόμενη συνεχώς στους λαβύρινθους των γεγονότων. Αρκεί που βρίσκονται κάθε φορά ιππότες να υπερασπιστούν την γλώσσα με σκουτιά την ισχύ και την μεγαθυμία της.
Ο Γιώργος Χ. Θεοχάρης με τούτη την πρόσφατη ποιητική συλλογή του κερδίζει οριστικά τον τίτλο ευγενείας στην καρδιά του αναγνώστη, χωρίς μάλιστα να απαιτούνται ειδικές γνώσεις. Αλλά αν υπάρχουν ιδιαίτερες γνώσεις, τότε, ο ειδικός αντιλαμβάνεται το πείσμα του ποιητή τώρα δα σε μια ιδιαίτερα απαιτητική, έως και εχθρική, εποχή. Θα μπορούσα να αποδείξω πως οι λέξεις του ποιητή αγωνίζονται σε αιχμηρό περιβάλλον ως αναγκαία «Μεσότητα». Βάλλεται πανταχόθεν από γενική άποψη η Μεσότητα. Οι Αστραπιαίες ταχύτητες, η εμμονική αλλά κερδοφόρα προσκόλληση στο βαθύ και βολικό παρελθόν, η ανεξέλεγκτη συνεπικουρία του άυλου κόσμου σε όλα αυτά, διαβάλουν κάθε προσπάθεια για Μεσότητα. Και τι σημαίνει «Μεσότητα» στην ποιητική του Γ. Χ. Θεοχάρη;
Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι ένα τοπίο πίσω απ΄ τις εικόνες ετούτου του πολύπτυχου ιδιόμελου . Ωστόσο με τρυφερότητα και ανοχή μεταβυζαντινών γλυκασμών διαγράφονται τα πάθη στην τρέχουσα γραφή του ποιητή. Θα έλεγα πως διαισθάνομαι τον ψίθυρο του χρόνου πίσω απ΄ τις λέξεις της συλλογής. Το χάδι του Διονύσιου Σολωμού. Εκείνο το αγαπητικό πένθος στο δημοτικό ελληνικό τραγούδι νήσων και στέρεας γης. Την αύρα από την μεταγραφή-μετάφραση της αρχαίας κινέζικης ποίησης με τον τίτλο Κατάη του μέγα μοντερνιστή και δάσκαλου της σύγχρονης ποιητικής, Έζρα Πάουντ, θέλουμε δεν θέλουμε, δίκια για άδικα. Άλλα και ρυθμό υμνογραφίας, ηχοχρώματα Ρωμανού του Μελωδού. Και το θεατρικό τραγούδι, το γλωσσάρι κυρίως, από τις γειτονιές του Βιτσέντζου Κορνάρου. Θα πρέπει να αναφέρω πως ο ίδιος ο Έλιοτ έχει δημόσια δηλώσει ότι μαθήτευσε και διορθώθηκε από τον Πάουντ. Πάουντ, Έλιοτ και Σεφέρης θεωρούσαν δάσκαλό τους τον ποιητή Εμίλ Βεράρεν. Όλη ετούτη η φαινομενική επίδειξη και φλυαρία γίνεται μόνο και μόνο για να αποδείξω πόσο κοντά είναι η ποιητική ατραπός του Θεοχάρη με την έννοια του μοντερνισμού και της παράδοσης από την εποχή του μέγα λυρικού και συγχρόνως μοντερνιστή της ελληνικής αρχαιότητας τον Αρχίλοχο από την Πάρο. Θα υποστήριζα ότι η αναπόφευκτη ανανέωση της ποιητικής και του ρυθμού οδηγεί κάθε φορά σε κορύφωση γενική και προσωπική επηρεάζοντας καθοριστικά αλλά αδιόρατα από εποχή σε εποχή την λεγόμενη λαϊκή ή δημοτική ποίηση, λαλιά της Πόλεως τώρα δα, καθώς εξελίσσονται οι ανάγκες στους αιώνες. Η συνέχεια του κόσμου μέσα από ζωή, έρωτα, θυσία και θάνατο σημαίνει αιωνιότητα. Στην πρόσφατη συλλογή του Θεοχάρη, θα υποστήριζα πως ακούω θρόισμα και τονικά γυρίσματα όπως επιζεί στην ανανεωτική μουσική του Μπετόβεν το Μπαρόκ. Όπως στο Μπαρόκ αναπνέει το θρησκευτικό συναίσθημα και οι λαϊκοί χοροί, «Καθώς η μέρα πλέει στο δείλι / Λευκό καντήλι τ’ ασφοδίλι // Ποιο τάχα χέρι και ποια σμίλη / Τόσ’ όμορφη σμιλεύει ανθήλη // Τόση υπερκόσμια αρμονία / Σε μια λευκή ταξιανθία !», από τις ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΕΣ ΠΝΟΕΣ, asphodelus I, (σελ. 52).
Σ’ ετούτη τη νέα ποιητική του Θεοχάρη, έτσι όπως τελικά οργανώνεται στην συλλογή ΕΚ ΦΥΣΕΩΣ… ακτινογραφούνται τα σωθικά της στεριάς, δηλαδή αυτή η ίδια η Μεσόγειος. Την επίγευση από την αιώνια κίνηση αισθάνομαι. Εδώ η οδύνη των ήχων σημαίνει ανάσα ύπαρξης. Όπου ο ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ, ο ΔΙΕΘΝΙΣΜΟΣ και ο ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ στην βάση των κοινωνιών και των πολιτισμών επικοινωνούν παρά τις κάθε είδους ίντριγκες, τα μύρια πρόσωπα και μάσκες της επιβολής που βασανίζουν την Θάλασσά μας, το ορθάνοικτο μάτι του Κόσμου όλου. Προσωπικά δεν με ενδιαφέρει να ψάξω για δεκαπεντασύλλαβους, οκτασύλλαβους, εξπρεσιονισμούς , νατουραλισμούς, λυρισμούς, άπω-ανατολίτικους ρυθμούς με μαθηματικές στιχοπλοκίες κλπκλπκλπ. Όλα αυτά τα εμπιστεύομαι κυριολεκτικά στην επιστημονική, λογοτεχνική, κριτική των ειδικών. Προσωπικά μου φτάνει η ποιητική τού συναισθήματος με εικόνες παρηγορητικές κατά την γνώση, την εμπειρία και την γενναιότητα του ποιητή καθώς στηρίζει τις επιλογές και το ιδιαίτερο της ματιάς του. Αυτήν την μελωμένη επίγευση με το διακριτικό άρωμα μιας αεικίνητης εικόνας. Η αλήθεια σαν επαλαμβανόμενα σκαλοπάτια σε κλίμακα ανόδου, «Του φθινοπώρου κίτρινα / Της γης λιλά στολίδια / κροκάτοι ανθοί μεθυστικοί / της ομορφιάς κεντήδια // Αγγέλλουνε την άνοιξη / χλευάζουν το χειμώνα / κρυφομιλούν στη μυγδαλιά / στην ταπεινή ανεμώνα», από τις ΦΘΙΝΙΟΠΩΡΙΝΕΣ ΠΝΟΕΣ, III, (σελ. 53).
Στην σημερινή, την πρόσφατη ποιητική συλλογή του Γ. Χ. Θεοχάρη χαρίζονται απλόχερα απλές έννοιες με πάνοπλες λέξεις ενός λόγου παρηγορητικού όπου τα πρωινά, η μεσότητα και η αλληλοκατανόηση, ορίζουν την συνέχεια του ανθρωπισμού με εργαλεία τους λαϊκότροπους δρόμους. Ρυθμοί αιώνων. Η άβυσσος των πεπραγμένων. Συνθήκη μέλλοντος, παρά την αγριότητα, την βαρβαρότητα και την κοντόφθαλμη κερδοφορία μιας καθυστέρησης που καλλιεργείται πανταχόθεν σήμερα ενάντια στην ελευθερία της έκφρασης, τον στοχασμό, ενάντια στην αμφισβήτηση. Σήμερα έχουμε ανάγκη την σύνθεση μέσω της ειδικής γνώσης αλλά και της πρόσφατης ιστορικής εμπειρίας. Η ακρότητα σήμερα είναι εχθρός της προόδου. Η μεσότητα σήμερα είναι το μέσον που θα μας δώσει χρόνο για να πλησιάσουμε το μέλλον της έννοιας πρόοδος. Η ποιητική προσπάθεια του Θεοχάρη έχει αυτήν τη σημαία. Πρέπει σε τούτη την παγκοσμιότητα να αποκαταστήσουμε την ελπίδα του λόγου. Και η ελπίδα του λόγου εδώ γύρω είναι η προστασία, η συνέχεια και η εξέλιξη του ελληνικού λόγου παράλληλα με ότι υποχρεώνουν οι σύγχρονες ανάγκες και συνεργασίες. Ετούτο ακριβώς κατά την γνώμη μου υπονοεί πίσω απ΄ τους χορούς του, στίχο και ρυθμό, ο ποιητής Γιώργος Χ. Θεοχάρης. Και μάλιστα με απόλυτα φυσικό τρόπο, δίχως κρυπτικότητα, προκλήσεις και αλγεβρικές τεχνικές. Μόνο ό,τι πραγματικά αξίζει απ’ την αθανασία βγάζει στο φως προσπαθώντας να πάει ξανά πιο πέρα ο ποιητής. Όπου ο έρωτας, φυλλοβόλο στοιχειό, γεννάει συνεχώς το αειθαλές του Σύμπαντος. Την αναζήτηση της ανάγκης κάθε φορά στο σήμερα, τώρα δα. Την αμφισβήτηση του παρελθόντος κόσμου τελικά και όχι το λιβάνισμα των σκοτεινών όγκων στις χωροταξίες της εμμονής, «…// Έτσι κι αλλιώς, / μονάχα μέσ’ στην αγκαλιά / ανθοφορεί η αγάπη.», απόσπασμα από το ποίημα της σελίδας 64.
