You are currently viewing Βέρα Παύλου: Το σπίτι του Ροδάκη στην Αίγινα

Βέρα Παύλου: Το σπίτι του Ροδάκη στην Αίγινα

Αρχές Νοέμβρη 2015. Αίγινα, Μεσαγρός. Συνοδεύουμε στην τελευταία της κατοικία τη φίλη Αργυρώ Ροδάκη. Αιγινήτισσα, οικολόγος, βιοπαραγωγός, μελισσοκόμος, αγωνίστρια για το περιβάλλον και την ελευθερία.  Μετά από μια σχέση εικοσαετούς και βάλε αγάπης για το νησί της Αίγινας ερχόμαστε σε επαφή με το εσωτερικό μαγικό κομμάτι του, άγνωστο σε πολλούς, τον Μεσαγρό. Η αγάπη σύντομα θα γίνει έρωτας. Σπίτια μονώροφα, διώροφα, πέτρινα, διάσπαρτα στους λόφους, ανάμεσα σε ελιές, αμυγδαλιές, φραγκοσυκιές, φυστικιές. Ο φιδωτός χωματόδρομος που οδηγεί στο σπίτι και την εκκλησία της Κοιμήσεως, κάτω από τα πεύκα, πλάι στα θυμάρια, στα φασκόμηλα, τους κέδρους, τους απήγανους, ονομάζεται οδός Ροδάκη. Θα μάθουμε αργότερα ότι  στο χωριό κυριαρχούν δύο ονόματα. Οι Ροδάκηδες και οι Χαλδαίοι. Νοέμβρης 2017, σε βόλτα στους λόφους, θα στρίψουμε αριστερά λίγο μετά την  οδό Ροδάκη για να βρεθούμε  μπροστά στην κλειστή πόρτα του εγκαταλελειμμένου σπιτιού του Ροδάκη στην Αίγινα. Είχαμε ακούσει για την ύπαρξή του την οποία περιέβαλλε μυστήριο. Ανοίγουμε με προσοχή το πρόχειρο κλείσιμο και βρισκόμαστε, παρόλη τη φθορά, μπροστά σε ένα θαύμα. Μοναδικό πέτρινο κτίσμα, με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, ταπεινό και ταυτόχρoνα σημαντικό, με γλυπτά, γωνιές, εξωτερικό φουρνόσπιτο, περιστεριώνα, πηγάδι και μια  ροδιά κατάφορτη με ρόδια. Παίρνουμε μερικά για τύχη. Κλείνουμε προσεκτικά και αναχωρούμε ψάχνοντας την ιστορία του σπιτιού.

 Μάιος 2021,  λίγο μετά την λήξη της καραντίνας, στην  ‘Ανοιξη του Μεσαγρού, καταπράσινη, ώριμη, οδεύουσα ολοταχώς στο καλοκαίρι, τα βήματα μας φέρνουν και πάλι στο σπίτι του Ροδάκη. Με έκπληξη ακούμε εργασίες στον κήπο. Η έκπληξη συνεχίζεται με την είσοδο στον αύλειο χώρο.’Οπου εκτός από τον εργάτη που κόβει τα χόρτα, βρισκόμαστε  σε ένα περιποιημένο χώρο. Μας υποδέχεται ένας  άνδρας φιλόξενος, πρόθυμος να μας ξεναγήσει στην ιστορία του σπιτιού. Αρχιτέκτονας, έχει αναλάβει να φέρει στο φως τη φιλοσοφία του Αλέξανδρου Ροδάκη που γεννήθηκε το 1854, κρητικής καταγωγής. Υπήρξε αυτοδίδακτος γλύπτης και ζωγράφος, καθώς και μουσικός. Έχτισε το σπίτι του το 1884, όταν ήταν 30 ετών. Έζησε στο σπίτι αυτό με τη γυναίκα του και τα οκτώ παιδιά του. Πέθανε το 1926 ή λίγο νωρίτερα. Υπάρχει μια συνέχεια του πέτρινου σπιτιού, των επιπέδων, των χώρων του με το φυσικό περιβάλλον του λόφου στο Μεσαγρό. Το μέσα και το έξω δομούν ένα όλο που δεν αλλοτριώνει. Τοιχογραφίες ζωγραφισμένες και αγαλματίδια στην οροφή του. Μας εξηγεί τα σύμβολα. Ο χοίρος είναι η τύχη, το ρολόι ο χρόνος, το φίδι η γνώση, ο αετός είναι η δύναμη. Όλα σε αγαστή συνεργασία. Περπατώντας στους λόφους του Μεσαγρού στο ηλιοβασίλεμα, αντικρύζεις στο βάθος από τη μια πλευρά το μπλε, την Αττική, από την άλλη την Παληαχώρα με τις παλιές εκκλησιές, μοναστήρια. Ταξίδι στο χρόνο. Η τύχη μας έφερε στο Μεσαγρό, η φύση του μας δίνει δύναμη και η συνάντηση γνώση.

Νοέμβριος 2021.Σε ένα σπίτι παράδοσης στην Πλάκα, στο σπίτι της Αγγελικής Χατζημιχάλη, επισκεπτόμαστε μια έκθεση για το σπίτι του Ροδάκη, δομημένη με ατμόσφαιρα, στα επίπεδα και τα δωμάτια του σπιτιού. Θα μάθουμε εκεί το όνομα του αρχιτέκτονα, του Διονύση Σοτοβίκη που συνεχίζει το έργο της ανάδειξης ενός άλλου τρόπου ζωής. Μέσα στο φυσικό στοιχείο, σε επαφή με τους ανθρώπους, με συναίσθημα, φιλοσοφία. Θα μάθουμε επίσης ότι  το σπίτι ανακαλύφθηκε από τον αρχαιολόγο ανασκαφέα της Αφαίας πριν από έναν αιώνα και το 2007 παρουσιάστηκε ένα δωδεκάλεπτο φιλμ του Olaf Nicolai στη Μπιενάλε της Αθήνας. Εξάλλου βρίσκονται αρκετά κοντά Αφαία-Μεσαγρός μέσα από ένα δρόμο στα πεύκα. Υμνήθηκε στη συνέχεια από αρχιτέκτονες τους οποίους και επηρέασε. Πικιώνης, Κανδύλης, Κωνσταντινίδης. Τα δυο αγάλματα στην έκθεση, κεφαλές αντικριστά, παραπέμπουν στην έλξη και την συνάντηση. Αναφορά στον «Άλλο» με σαφήνεια.

Στη συζήτηση με τον αρχιτέκτονα στο Μεσαγρό αναφερθήκαμε στην καραντίνα όπου η παραμονή στο σπίτι αυτό στο υπήρξε δημιουργική για τον καλλιτέχνη που το κατοίκησε. Στη νέα πραγματικότητα της ανθρωπότητας όπου πέρα από την οχλαγωγία και την τσιμεντοποίηση  των πόλεων αναδύθηκαν  δυσκολίες, εμπόδια, περιορισμοί που καθιστούν τις καθημερινές εργασίες απόρθητα κάστρα και συμπιέζουν τα σώματα, το σπίτι του Ροδάκη στο Μεσαγρό συμβολίζει την ελευθερία και το όνειρο. ‘Οχι άπιαστο.

 

Στη μνήμη του Θανάση Αργυρόπουλου

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.