You are currently viewing Μάρθα Χριστοφόγλου: Ο θαυμαστός κόσμος των τερμιτών.

Μάρθα Χριστοφόγλου: Ο θαυμαστός κόσμος των τερμιτών.

Είναι ξυλοφάγα Ισόπτερα έντομα που συναντώνται σε όλα τα μέρη της γης. Δεν έχουν συγγένεια με τα μυρμήγκια (Υμενόπτερα) ούτε με τα σαράκια ή άλλα Κολεόπτερα που οι προνύμφες τους τρέφονται με ξύλο. Οι βιολόγοι έχουν πλέον αποφανθεί ότι οι τερμίτες ανήκουν στην τάξη των Βλαττοειδών, άρα συγγενεύουν μόνο με τις κατσαρίδες. Είναι όμως καλύτεροι από τα μυρμήγκια στην οργάνωση της κοινωνίας τους. Και απείρως σοφότεροι από τα σαράκια στην επεξεργασία του ξύλου.

Οι υπόγειες φωλιές τους, στις τροπικές περιοχές, διαθέτουν ευμεγέθη υπέργεια συστήματα ρύθμισης της θερμοκρασίας, της υγρασίας, και της κυκλοφορίας του αέρα. Αυτή η μεγαλειώδης βιοκλιματική αρχιτεκτονική κατοικείται από κοινωνίες που λειτουργούν ως «βιογενετικές δομές», σαν ανεξάρτητοι ζωντανοί οργανισμοί.

Εκτός από την πληθωρική Βασίλισσα, οι τερμίτες έχουν και Βασιλιά, μόνιμο και μονογαμικό, σε αντίθεση με τα περισσότερα «ευ-κοινωνικά» έντομα. Έχουν και μερικά αναπαραγωγικά άτομα (απενεργοποιημένα) για ώρα ανάγκης. Και έχουν, πάνω απ’ όλα, άφθονους εργάτες και πολεμιστές, άπτερους, άφυλους, στείρους, τυφλούς και αναλώσιμους, οι οποίοι όμως τρώνε (ξύλο) κανονικά, το χωνεύουν και το ταΐζουν χωνεμένο στους ανωτέρους τους, με στοματική ή πρωκτική τροφάλλαξη. Μόνον έτσι μπορούν να τραφούν οι ανώτερες κάστες, οι οποίες πάντως ζουν πολύ περισσότερα χρόνια από τους ταπεινούς εργάτες. Η δε Βασίλισσα δεν γερνάει ποτέ και μπορεί να ζήσει 10-20 φορές περισσότερο από τους υπηκόους της (δηλαδή από τα παιδιά της).

Οι τερμίτες είναι από τα πιο επιτυχημένα είδη του ζωικού βασιλείου. Η κοινωνία τους δεν μπορεί να χαρακτηριστεί παραδεισένια, αλλά λειτουργεί αποτελεσματικά.  Θεωρούνται βλαβερά παράσιτα, αλλά παίζουν σπουδαίο ρόλο στη ισορροπία των δασικών οικοσυστημάτων. Οι εξωτερικές τους ομοιότητες με τα μυρμήγκια θα μας θυμίζουν πάντα την περιπέτεια της φυλογενετικής τους κατάταξης, μια περιπέτεια που έληξε (;) πολύ πρόσφατα. Αναφέρω συμπληρωματικά ότι τα μυρμήγκια είναι οι επιφανέστεροι θηρευτές των τερμιτών. Αποδεκατίζουν μετά μανίας ολόκληρες αποικίες, ενώ ο στρατός των τερμιτών παραδίδεται σχεδόν αμαχητί. Όλα αυτά, βεβαίως, αφήνουν εντελώς αδιάφορους τους μυρμηγκοφάγους, οι οποίοι τρώνε αδιακρίτως μυρμήγκια και τερμίτες, χωρίς να ενοχλούνται από ονοματολογικές ανακρίβειες.

 

 

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.