You are currently viewing Δημήτρης Γαβαλάς: Ιλουζιονισμός  -Εξαπάτηση και Ψευδαισθητισμός

Δημήτρης Γαβαλάς: Ιλουζιονισμός  -Εξαπάτηση και Ψευδαισθητισμός

Σχεδόν τα πάντα, εκτός από τα άρρητα, μπορούν να εκφραστούν σε λέξεις. Οι λέξεις μπορούν να πείσουν για τα πάντα, ακόμη και για όσα δεν υπάρχουν. Είναι κραταιά δύναμη και έχουν μαγική ισχύ: κάποιες μας δυσαρεστούν, κάποιες μας ευχαριστούν, κάποιες μας τρομοκρατούν, κάποιες μας δίνουν ελπίδα. Μέσω των λέξεων βιώνουμε τον τρόμο, τον θαυμασμό, τη λύπη, τον οίκτο, αλλά και τα προβλήματα των άλλων σαν να ήταν δικά μας –η λεκτική επικοινωνία συμβάλλει στην ενσυναίσθηση.

 

Οι λέξεις μπορούν να δηλητηριάσουν την ψυχή, όπως ακριβώς κάποιες ουσίες το σώμα: τη γοητεύουν, τη μαγεύουν και την ξεγελούν. Αυτή η κατάσταση καλείται απάτη και ψευδαίσθηση και είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη στο κάθε είδους θέατρο. Έτσι, με μύθους και πάθη προκαλεί την ψευδαίσθηση ότι αυτός που εξαπατά είναι πιο ειλικρινής από εκείνον που δεν εξαπατά και ότι ο εξαπατημένος είναι πια σοφότερος από εκείνον που δεν εξαπατήθηκε. Πιο καλός είναι όποιος ξεγελάει περισσότερο δημιουργώντας πράγματα που μοιάζουν με αληθινά –τα fake news δεν είναι εφεύρεση της εποχής. Αυτοί που εξαπατούν άλλα λένε και άλλα έχουν στον νου τους˙ αλλιώς μπαίνουν και αλλιώς βγαίνουν από το σύστημα λόγω της μετατροπής των αξιών που υφίστανται μέσα σε αυτό.

 

Ο ελληνικός λαός, πρόθυμος συμπαίχτης στον λαϊκισμό και τον ιλουζιονισμό των πολιτικών, κουτοπόνηρος επίσης, αποδείχτηκε το μεγάλο και εύκολο θύμα. Εκεί που νόμιζε ότι θα κερδίζει και θα την βολεύει αιωνίως, κλήθηκε κάποια στιγμή να πληρώσει αυτά που απολάμβανε και δεν δικαιούνταν. « Όλοι να εξυπηρετηθούμε» ήταν το σλόγκαν τόσα χρόνια, χωρίς προσπάθεια, χωρίς εργασία, χωρίς μόρφωση. Η μέγιστη απολαβή στην ελάχιστη προσπάθεια. Έπεσε θύμα της πονηρίας και της απληστίας του. Όταν άλλοι λαοί δούλεψαν σκληρά πάρα πολλά χρόνια για να κατακτήσουν βιοτικό επίπεδο, εδώ θέλαμε να γίνουμε το ίδιο μέσα σε λίγα χρόνια με δανεικά.

 

Φυσικό και λογικό ήταν μέσα σε αυτή τη νοοτροπία να ανθίσουν όλα τα ‘λουλούδια’: εύκολο κέρδος, απάτη, αναξιοκρατία, ισοπέδωση, βαθιά αμορφωσιά, ανηθικότητα, διαπλοκή και όλα όσα ζούμε τόσα χρόνια τώρα. Μέχρι πότε θα άντεχε η πραγματικότητα τόση απάτη; Μέχρι πού θα πήγαινε όλη αυτή η υποκρισία; Μέχρι πότε θα κοροϊδεύαμε εαυτούς και αλλήλους; Κάποτε θα τέλειωνε –ε λοιπόν τέλειωσε. Μας έσκασε η βόμβα στα χέρια.

 

Προς τι λοιπόν η έκπληξη για τα συμβαίνοντα; Τι περιμέναμε δηλαδή; Γιατί διαμαρτυρόμαστε; Επειδή με ελαφρά καρδιά και χάχανα ανά τις καφετέριες και τα μπαράκια της επικράτειας, τις ταβέρνες και τα γήπεδα εκλαμβάναμε μέσα στην άγνοιά μας και την κουτοπονηριά μας αυτόν που εξαπατά ως πιο ειλικρινή από εκείνον που δεν εξαπατά και ο εξαπατημένος νόμιζε ότι είναι πια σοφότερος από εκείνον που δεν εξαπατήθηκε;

 

Καταντήσαμε από μόνοι μας -λαός ευφυής και δημιουργικός κατά τα άλλα και υπό κανονικές συνθήκες- οι πλέον ηλίθιοι, αφού αυτοκαταστρεφόμαστε. Χάσαμε όλα όσα κερδίσαμε και χτίσαμε εδώ και πολλές δεκαετίες, μέσα σε λίγα χρόνια και ακόμη σήμερα ζούμε με τον μύθο ότι άλλοι φταίνε. Αλλά δεν υπάρχει ηγέτης που να κρατάει καθρέφτη για τον εαυτό του και τον λαό, οι εραστές της εξουσίας, τα βαθιά απαίδευτα και συμπλεγματικά άτομα που κατά κανόνα κυβερνάνε είναι ανίκανα και καμιά όρεξη δεν έχουν για κάτι τέτοιο. Ο ιλουζιονισμός θριαμβεύει και ας λένε κάποιοι ψευτο-διανοούμενοι για την απομάγευση: εμείς συνεχίζουμε τον μαγικό μας ύπνο και περιμένουμε το φιλί της αφύπνισης.

 

Δυστυχώς, εκτός από το πολιτικό σύστημα και το γενικό κοινωνικό, η ίδια απάτη βασιλεύει –πώς θα γινότανε άλλωστε αλλιώς;- και σε πεδία στα οποία όφειλε να μην συμβαίνει, για παράδειγμα, στα πανεπιστήμια και στον χώρο των διανοουμένων ή της λογοτεχνίας και της τέχνης. Στους ευαίσθητους αυτούς χώρους επικρατεί η αναξιοκρατία, η απόκρυψη της αλήθειας και της πραγματικότητας, και γενικότερα η ανθρώπινη Σκιά* με όσα αυτή συνεπάγεται. Ακριβώς αυτό το τελευταίο είναι που δεν δίνει ελπίδα για κάτι καλύτερο σε αυτό τον τόπο. 

 

* βλ. σχετικά στο ‘Περί ου’ την ανάρτηση της 14 Νοεμβρίου 2020 με τίτλο “Σκιά ή Καταστροφικά Συμπτώματα μιας Αρρώστιας”.

 

Δημήτρης Γαβαλάς

O Δημήτρης Γαβαλάς γεννήθηκε στην Κόρινθο το 1949. Σπούδασε Μαθηματικά, Κυβερνητική και Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου σε μεταπτυχιακές σπουδές και Ψυχολογία του Βάθους σε ελεύθερες σπουδές. Εκπόνησε Διδακτορική Διατριβή με θέμα τα Μαθηματικά, τη Θεμελίωση και τη Διδακτική τους. Αρχικά εργάστηκε ως Επιστημονικός Συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο Πατρών και ως Ερευνητής στο Κέντρο Ερευνών «Δημόκριτος». Στη συνέχεια εργάστηκε στην εκπαίδευση ως καθηγητής Μαθηματικών. Συνεργάστηκε με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (στη συγγραφή Προγραμμάτων Σπουδών & σχολικών βιβλίων και σε άλλα εκπαιδευτικά θέματα). Εργάστηκε επίσης στη Βαρβάκειο Σχολή, και συνέχισε ως Σχολικός Σύμβουλος. Για το πνευματικό του έργο, έχει τιμηθεί από τον Δήμο Κορινθίων. Το δοκίμιό του για τον Οδυσσέα Ελύτη έλαβε κρατική διάκριση, ενώ το ποίημα «Φανταστική Γεωμετρία» περιελήφθη στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Β΄ τάξης του Γυμνασίου.

Έργα του Δημήτρη Γαβαλά:

Ποίηση

Σπουδές. Αθήνα, 1973.
Μετάβαση στο Όριο. Αθήνα, 1974.
Ανέλιξη. Αθήνα, 1975.
Δήλος. Αθήνα, 1976.
Εσωτερική Αιμομιξία. Αθήνα, 1977.
Η Πάλη με το Άρρητο. Αθήνα, 1978.
Ελεγείο. Αθήνα, 1979.
Τα Εξωστρεφή. Αθήνα, 1980.
“Η Του Μυστικού Ύδατος Ποίησις“. Αθήνα 1983.
Το Πρόσωπο της Ευτυχίας. Κώδικας, Αθήνα, 1987.
Απλά Τραγούδια για έναν Άγγελο. Κώδικας, Αθήνα, 1988.
Φωτόλυση. Κώδικας, Αθήνα, 1989.
Ακαριαία. Κώδικας, Αθήνα, 1994.
Σύμμετρος Έρωτας Ή Τα Πρόσωπα του Αγγέλου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1996
Άγγελος Εσωτερικών Υδάτων. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1998.
Το Λάμδα του Μέλλοντος. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2003.
Ποιήματα 1973-2003: Επιλογή. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2004.
Ου Παντός Πλειν. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006.
Στη Σιωπή του Νου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2013.
Δίχως Μαγνητόφωνα Φωνόγραφους Δίσκους και Μαγνητοταινίες. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2016.

Δοκίμιο

Η Εσωτερική Διαλεκτική στη «Μαρία Νεφέλη» του Οδυσσέα Ελύτη. Κώδικας, Θεσσαλονίκη, 1987. (σσ. 94).
Ψυχο-Κυβερνητική και Πολιτική: Αναλυτική Θεώρηση του Πολιτικού Φαινομένου. Κώδικας, Αθήνα, 1989. (σσ. 40).
Αισθητική και Κριτική Θεωρία των Αρχετύπων: Θεωρητικά Κείμενα και Εφαρμογές. Κώδικας, Αθήνα, 1999. (σσ. 202).

Μετάφραση – Εισαγωγή – Σχόλια
Nicoll, M. Ψυχολογικά Σχόλια στη Διδασκαλία του Γκουρτζίεφ. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1997. (σσ. 96).


Επιστημονικά Βιβλία

Πρότυπα και Χαρακτήρας Κυβερνητικών Συστημάτων: Συμβολή στη Θεωρητική Κυβερνητική – Ένα Μαθηματικό Μοντέλο. Πάτρα, 1977 και Αθήνα, 1993 . (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 250).
Η Θεωρία Κατηγοριών ως Υποκείμενο Πλαίσιο για τη Θεμελίωση και Διδακτική των Μαθηματικών: Συστημική Προσέγγιση της Εκπαίδευσης. Πάτρα, 2000. (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 350).
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 1: Μη-συμβατική Ανάλυση, Ασαφή Σύνολα, Η έννοια της Μη-διακριτότητας. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2005. (σσ. 190).
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 2: Πρώτη Μύηση στη Θεωρία Κατηγοριών. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2006. (σσ. 330).
Το Αρχέτυπο του Τυχερού Παιχνιδιού: Για την Τύχη, τη Μαντική και τη Συγχρονότητα Σύμφωνα με τις Απόψεις των C. G. Jung και M.- L. von Franz. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006. (σσ. 280). (Σε συνεργασία).
On Number’s Nature. Nova Publishers, NY, 2009 (pp. 70).
Συστημική: Σκέψη και Εκπαίδευση – Συμβολή στο Ζήτημα της Εκπαίδευσης. Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2011. (σσ. 310).
Αρχετυπικές Μορφογενέσεις. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2012.
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 3: Για τη Φύση του Αριθμού. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2012. (σσ. 360).
Αρχέτυπο: Η Εξέλιξη μιας Σύλληψης στον Τομέα της Γνώσης. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2015. (σσ. 320).
Κυβερνητική: Αναζητώντας την Ολότητα. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2016. (σσ. 400).

Κρατικά Σχολικά Βιβλία
Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στην Α΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1997.
Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Β΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2015.
Λογική: Θεωρία και Πρακτική για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.
Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στο Γυμνάσιο και το Λύκειο (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2008.
Μιγαδικοί Αριθμοί. Κεφάλαιο στο: Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.



Δημοσίευσε επίσης πλήθος άρθρων σε εφημερίδες και περιοδικά για θέματα εκπαίδευσης, πολιτικής, λογοτεχνίας κτλ.

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.