You are currently viewing Μαρία Δέσποινα Ράμμου:  ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ = ΛΑΤΡΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟΛΥΤΑ ΩΡΑΙΟΥ, ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

Μαρία Δέσποινα Ράμμου:  ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ = ΛΑΤΡΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟΛΥΤΑ ΩΡΑΙΟΥ, ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

Τα θεμελιώδη γνωρίσματα της φιλοσοφικής αναζήτησης κατά τον Πλάτωνα είναι η απορία, η περιέργεια, η αμφισβήτηση των δοξασιών και η διαρκής αναζήτηση της αλήθειας, η μετάβαση από το σκοτάδι στο φως, που θα αποκαλύψει το πραγματικό ον μέσω της διαλεκτικής. Τόκος αυτού του ταξιδιού προβάλλει ο σώφρων άνθρωπος.

 

  • Πλάτωνος Πολιτεία 489e-490c:

 Ἀκούωμεν δὴ καὶ λέγωμεν ἐκεῖθεν ἀναμνησθέντες, ὅθεν διῇμεν τὴν φύσιν οἷον ἀνάγκη φῦναι τὸν καλόν τε κἀγαθὸν ἐσόμενον. ἡγεῖτο δ᾽ αὐτῷ, εἰ νῷ ἔχεις, πρῶτον μὲν ἀλήθεια, ἣν διώκειν αὐτὸν πάντως καὶ πάντῃ ἔδει ἢ ἀλαζόνι ὄντι μηδαμῇ μετεῖναι φιλοσοφίας ἀληθινῆς.
Ἦν γὰρ οὕτω λεγόμενον.
Οὐκοῦν ἓν μὲν τοῦτο σφόδρα οὕτω παρὰ δόξαν τοῖς νῦν δοκουμένοις περὶ αὐτοῦ;
Καὶ μάλα, ἔφη.
Ἆρ᾽ οὖν δὴ οὐ μετρίως ἀπολογησόμεθα ὅτι πρὸς τὸ ὂν πεφυκὼς εἴη ἁμιλλᾶσθαι ὅ γε ὄντως φιλομαθής, καὶ οὐκ ἐπιμένοι ἐπὶ τοῖς δοξαζομένοις εἶναι πολλοῖς ἑκάστοις, ἀλλ᾽ ἴοι καὶ οὐκ ἀμβλύνοιτο οὐδ᾽ ἀπολήγοι τοῦ ἔρωτος, πρὶν αὐτοῦ ὃ ἔστιν ἑκάστου τῆς φύσεως ἅψασθαι ᾧ προσήκει ψυχῆς ἐφάπτεσθαι τοῦ τοιούτου —προσήκει δὲ συγγενεῖ— ᾧ πλησιάσας καὶ μιγεὶς τῷ ὄντι ὄντως, γεννήσας νοῦν καὶ ἀλήθειαν, γνοίη τε καὶ ἀληθῶς ζῴη καὶ τρέφοιτο καὶ οὕτω λήγοι ὠδῖνος, πρὶν δ᾽ οὔ;
Ὡς οἷόν τ᾽, ἔφη, μετριώτατα.
Τί οὖν; τούτῳ τι μετέσται ψεῦδος ἀγαπᾶν ἢ πᾶν τοὐναντίον μισεῖν;
Μισεῖν, ἔφη.
Ἡγουμένης δὴ ἀληθείας οὐκ ἄν ποτε οἶμαι φαμὲν αὐτῇ χορὸν κακῶν ἀκολουθῆσαι.
Πῶς γάρ;
Ἀλλ᾽ ὑγιές τε καὶ δίκαιον ἦθος, ᾧ καὶ σωφροσύνην ἕπεσθαι.
Ὀρθῶς, ἔφη.

 

Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, να κάνουμε λόγο και να ακούσουμε, ανακαλώντας στη μνήμη μας το σημείο έναρξης της αναλυτικής περιγραφής μας, για τον χαρακτήρα που οφείλει να κατέχει ο ενάρετος και ακέραιος άνθρωπος. Αυτόν καθοδηγεί, αν ενθυμείσαι, πρωταρχικά η αλήθεια, την οποία έπρεπε να αποζητά σε κάθε περίπτωση, με κάθε τρόπο. Διαφορετικά θα ήταν ένας φανφαρόνος, παντελώς άσχετος με την αληθινή φιλοσοφία. Πράγματι έτσι ειπώθηκε. Αυτό, όμως, το επιχείρημα δεν έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την κοινώς αποδεκτή αντίληψη γι’ αυτόν; Έτσι ακριβώς ισχύει. Δεν θα αποτελούσε, επομένως, μια δίκαιη εξήγηση προς υπεράσπισή του ότι ο αληθινός λάτρης της γνώσης είναι πλασμένος έτσι, ώστε να αγωνίζεται να κατακτήσει το καθαυτό ον, χωρίς να εμμένει σε ό,τι θεωρείται αληθινό, αντιθέτως προχωρώντας ακάθεκτος και ανεπηρέαστος προς τον στόχο του, χωρίς τίποτα να είναι σε θέση να μειώσει ή να αναχαιτίσει τον πόθο του, προτού προσεγγίσει τη φύση του κάθε καθαυτού όντος με εκείνο το τμήμα της ψυχής του, που είναι κατάλληλο για μια τέτοιου είδους μέθεξη, καθώς πρόκειται για ομοειδή στοιχεία; Αφού, λοιπόν, πλησιάσει και έρθει πραγματικά σε επαφή με το αληθινό ον, επιφέροντας σωφροσύνη και αλήθεια, τότε μόνο δεν αποκτά αληθινή γνώση και αρχίζει πραγματικά να ζει και να αναπτύσσεται, με συνέπεια την παύση των βασάνων της ψυχής του, και όχι πρωτύτερα; Καμιά απολογία, πράγματι, δεν θα μπορούσε να διατυπωθεί ορθότερα. Τότε, επομένως, από έναν τέτοιο άνθρωπο θα αναμέναμε να επιζητά τις ανακρίβειες ή τουναντίον να τις απεχθάνεται; Να τις μισεί, είπε. Όταν η αλήθεια δείχνει τον δρόμο, δεν θα μπορούσαμε ποτέ, κατά την άποψή μου, να ισχυριστούμε ότι μύρια κακά έπονται. Πως είναι δυνατό; Αλλ’ αντιθέτως, θα την ακολουθεί ένας συνετός και ακριβοδίκαιος χαρακτήρας, σκιά του οποίου θα είναι η μετριοπάθεια. Σωστά, είπε.

 

  • Πλάτωνος Πολιτεία 521c:

Βούλει οὖν τοῦτ᾽ ἤδη σκοπῶμεν, τίνα τρόπον οἱ τοιοῦτοι ἐγγενήσονται, καὶ πῶς τις ἀνάξει αὐτοὺς εἰς φῶς, ὥσπερ ἐξ Ἅιδου λέγονται δή τινες εἰς θεοὺς ἀνελθεῖν; Πῶς γὰρ οὐ βούλομαι; ἔφη. Τοῦτο δή, ὡς ἔοικεν, οὐκ ὀστράκου ἂν εἴη περιστροφή, ἀλλὰ ψυχῆς περιαγωγὴ ἐκ νυκτερινῆς τινος ἡμέρας εἰς ἀληθινήν, τοῦ ὄντος οὖσαν ἐπάνοδον, ἣν δὴ φιλοσοφίαν ἀληθῆ φήσομεν εἶναι.

Επιθυμείς, λοιπόν, τώρα να διερευνήσουμε με ποια μέθοδο θα δημιουργηθούν τέτοιοι άνθρωποι και με ποιο τρόπο θα τους εγείρει κανείς στη γη, όπως ακριβώς λένε πως ανέβηκαν κάποιοι από τον Άδη στο δώμα των θεών; Πως να μη θέλω; είπε. Δεν θα επρόκειτο, όπως φαίνεται, για περιστροφή του οστράκου, αλλά για περιπλάνηση της ψυχής από μια μέρα, όπου επικρατεί το σκότος, και μετάβαση στην αληθινή μέρα – αυτήν την ανύψωση στην αλήθεια θα την ονομάσουμε πραγματική φιλοσοφία.

 

  • Πρβ. τη γνώμη του φιλοσόφου Πυθαγόρα στο έργο του Διογένη Λαέρτιου Βίοι καὶ γνῶμαι τῶν ἐν φιλοσοφίᾳ εὐδοκιμησάντων VIII.8:

τὸν βίον ἐοικέναι πανηγύρει · ὡς οὖν εἰς ταύτην οἱ μὲν ἀγωνιούμενοι, οἱ δὲ κατ’ ἐμπορίαν, οἱ δέ γε βέλτιστοι ἔρχονται θεαταί, οὕτως ἐν τῷ βίῳ οἱ μὲν ἀνδραποδώδεις ἔφη, φύονται δόξης καὶ πλεονεξίας θηραταί, οἱ δὲ φιλόσοφοι τῆς ἀληθείας.

Η ζωή μοιάζει, κατά τον Πυθαγόρα, με τις εορταστικές εκδηλώσεις. Όπως συμβαίνει σε αυτές, άλλοι συμμετέχουν ως αθλητές, άλλοι για να εμπορευτούν προϊόντα, ενώ οι ευγενείς παρευρίσκονται αποκλειστικά ως θεατές. Ομοίως, στη ζωή άλλοι χαρακτηρίζονται από δουλοπρεπή φύση και κυνηγούν τη φήμη και τα πλούτη, ενώ οι φιλόσοφοι αγρεύουν την αλήθεια.

 

 

                               ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
 
Η Μαρία-Δέσποινα Ράμμου γεννήθηκε το 1981. Είναι φιλόλογος, Διδάκτωρ Κλασικής Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Μάρτιος 2017) και υποψήφια μεταδιδακτορική ερευνήτρια του ίδιου ιδρύματος. Υπήρξε επιστημονική συνεργάτιδα του «Σύγχρονου Λατινοελληνικού Λεξικού, από τις απαρχές της λατινικής γραμματείας μέχρι τον 9ο μ.Χ. αιώνα» (επιμέλ. Τρομάρας Λ.Μ., Νικήτας Δ., καθηγητές Λατινικής Φιλολογίας Α.Π.Θ, εκδ. University Studio Press, 2019). Καθήκον της κ. Ράμμου ήταν η σύνταξη των λημμάτων για το γράμμα «O».
Το 2022 εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο University Studio Press η διατριβή της με τίτλο «Σατιρικά επιγράμματα εναντίον γιατρών στη λατινική γραμματεία. Κοινωνικο-μοτιβιστική έρευνα» (σσ. 372).
         Παράλληλα, η κ. Ράμμου εργάζεται και ως μεταφράστρια, με πρόσφατο έργο της τη μετάφραση επτά κεφαλαίων από τον συλλογικό τόμο για το έργο του Ευριπίδη με τίτλο «Ευριπίδης. 35 Μελέτες» (2021, εκδόσεις University Studio Press, επιμέλ. Α. Ρεγκάκος, Ε. Σιστάκου, καθηγητές της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας Α.Π.Θ.).
       Πέρα από τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα δραστηριοποιείται και ως συγγραφέας. Έχει εκδώσει δύο λογοτεχνικά βιβλία, μια συλλογή εκτενών αφηγηματικών ποιημάτων με τίτλο «Η Χίμαιρα δεν είναι μακριά» (εκδ. Διάττων, Αθήνα, 2012, σσ. 218) και μια συλλογή διηγημάτων με τίτλο «Η Προσωπογραφία του Κρεγκ» (εκδ. Ενύπνιο, Αθήνα, 2022), που παρουσιάστηκε πρόσφατα, πρβ. για κριτικές Fractal, Περί Ου. Υπό έκδοση από τον εκδοτικό οίκο Θερμαϊκός είναι μια συλλογή από νουβέλες της κ. Ράμμου με τίτλο «Το άλογο του Ρούζβελτ».
       Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί στα λογοτεχνικά περιοδικά Φρέαρ, Παρέμβαση, Χάρτης, Fractal, Το βιβλιο.net.

 

 

          

 

 

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.