Να σας συστήσω την πανέξυπνη μικρούλα Σερμίν, που μαζί της έμαθαν τα πρώτα γράμματα τα τουρκόπουλα των αρχών του 20ου αιώνα και την αγάπησαν με πάθος.
ΧΑΡΙΣΜΕΝΟ
στο παιδάκι της «Φωλίτσας» το μικρούτσικο
Είν’ η κάθε φαμελιά στοργική μια αγκαλιά,
οι μανούλες το φροντίζουν αυτό.
Μα το σχολειό, μωρό μου γλυκό,
της προκοπής είν’ η φωλιά¨
σωρεύει γνώσεις τούτο δω
κι έχει αλλιώτικα καλά.
Στο σχολειό σου εκειδά,
με τ’ αδέλφια πιλαλώντας,
τιτιβίζοντας, γελώντας,
θενα μάθεις- δίχως συ να κουραστείς
ή να κακοκαρδιστείς-
λογής πράματα τρανά.
Άντε , μικρό μου, στο σχολειό¨
είν’ η φωλιά της αρετής,
είν’ η φωλιά της προκοπής.
Του καθενός εκεί ξυπνά το μυαλό¨
τις φτερούγες κει θ’ ανοίξεις
και ψηλά θα φτερουγίσεις!
Τεβφίκ Φικρέτ: ένας πρωτοπόρος παιδαγωγός και ποιητής, χαρισματικός οραματιστής, δριμύς κατήγορος του σουλτανικού δεσποτισμού, που αποτελεί εμβληματική μορφή της νεότερης ποίησης για την Τουρκία και διαμόρφωσε τόσο τη λογοτεχνική όσο και την πολιτική σκηνή της εποχής του. Όταν το 1914 ο Συροϊρακινός νεωτεριστής δάσκαλος Μουσταφά Σατί Μπέη ανοίγει στο Σισλί ένα σχολείο, που θα εφαρμόσει τις πιο καινοτόμες εκπαιδευτικές μεθόδους της Εσπερίας και τις διδακτικές θεωρίες των Πεσταλότσι, Μοντεσσόρι κ.ά., ζητά από τον επιστήθιο φίλο του Φικρέτ να συμμετέχει σε αυτή την λαμπρή περίσταση.
Κι αυτός δημιουργεί με την πένα του τη μικρούλα τσαπερδόνα Σερμίν , όνομα με περσικές ρίζες που σημαίνει σεμνή, ντροπαλή, συνεσταλμένη. Η χαριτωμένη μορφή της Σερμίν, που είναι εμπνευσμένη από την χαϊδεμένη ανιψιά του ποιητή, και η ομώνυμη ποιητική συλλογή θα γίνει θρυλικές και θα αγαπηθούν με πάθος από τα τουρκόπουλα της εποχής.
Μέσα από τους στίχους της Σερμίν, τα παιδιά θα μάθουν να μην είναι οκνηρά, να σέβονται τη δουλειά, να μην σκιάζονται τις προλήψεις και τα φόβητρα των μεγάλων, να μην ανέχονται την αδικία, τη βία και την προστυχιά, να μην είναι υποταγμένα, να αναπτύσσουν τη συμπόνια, την ενσυναίσθηση και την αλληλεγγύη για τον διπλανό τους.
ΜΙΑ ΚΟΥΒΕΝΤΟΥΛΑ ΘΑ ΣΑΣ ΠΩ (απόσπασμα)
Μορφωθείτε: όποιοι μορφώνονται γερά
ξέρουν πολλά, κάνουν πολλά,
κάθε τους πόθο πραγματώνουν,
μες στον Παράδεισο τρυπώνουν,
ευτυχούν, της ζήσης βρίσκουν το σκοπό.
Το σχολείο είναι χώρος ανάπτυξης δεξιοτήτων και δημιουργίας, σφυρηλατεί τον χαρακτήρα με βάση την αγάπη για τον άνθρωπο, τη φύση, την πατρίδα και την τέχνη. Είναι το πιο αγαπημένο μέρος για τα παιδιά.
ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΜΟΥΧΑΛΕΜΠΙ ΜΟΥ (απόσπασμα)
Ρωτά η μαμά μου: «Σερμίν, χαρά μου,
πιο πολύ ποιον αγαπάς;» «Μα, τη μαμά μου!»
«Και ποιον άλλο;» «Τον μπαμπά μου, φυσικά.»
«Και τι άλλο;» «Ας τα πω με τη σειρά:
το μουχαλεμπί μου, τα ρυζόγαλά μου,
τις καραμέλες, τ’ αμυγδαλωτά μου.
Και τα κουλούρια γω τ’ αγαπώ.
Μα πιότερο απ’ όλα το σχολειό,
πολύ το σχολειό μου τ’ αγαπώ.
Ένας μαγικός κόσμος ξετυλίγεται μέσα από τις μελωδικές σελίδες της Σερμίν, ένας κόσμος γεμάτος πολύτιμες διδαχές ζωής για τα μικρά μαθητούδια: η αδελφική αγάπη που όλα τα εμπόδια υπερπηδά, ο φοβερός μπαμπούλας που δεν τρομάζει τη μικρή ηρωίδα μας, η βαθιά χαρά που δίνει η μουσική, η φροντίδα της πατρίδας για όλα της τα παιδιά, η ομορφιά της φύσης και του ζωικού βασιλείου, η ματαιότητα των καβγάδων και η ανοησία των τσακωμών, ο σεβασμός για τον μόχθο του κάθε επαγγελματία, οι μικρές ανυπακοές που γίνονται μαθήματα και τόσα άλλα.
Κι όλα αυτά το 1914, σε μια εποχή δύσκολη και επικίνδυνη, όταν οι νεότουρκοι έρχονται στο προσκήνιο και η εξουσία του σουλτάνου αμφισβητείται σοβαρά.
Ένας άγνωστος στην Ελλάδα και αμετάφραστος ποιητής γίνεται γνωστός χάρη στην άρτια μεταφραστική δουλειά του Δημήτρη Χουλιαράκη. Αν και η λέξη άρτια είναι ελλιπής για να χαρακτηρίσει μία μετάφραση που έγινε με μεράκι, έμπνευση και αγάπη. Ο Χουλιαράκης σκύβει με άπειρη προσοχή και υπευθυνότητα πάνω από τα τρυφερά ποιήματα και ανασύρει λέξεις ξεχασμένες από καιρό για το νεότερο κοινό, που όμως φέρουν αυτούσιο το άρωμα της νοσταλγίας: κοκόνα μου, μάνταλο, ανασαιμιά, ξομπλιαστά, μαργιόλες, σουσούμια, γιαβρί μου, μπεζαχτάς, ταμάχι, μπατάλης. Η μακροχρόνια ποιητική διαδρομή του αλλά και η πείρα του στη μετάφραση, και μάλιστα από τα τουρκικά (Η μονιά των λυγερών, Χωρατά του Μπεκρή Μουσταφά Αγά, Ενός γαϊδάρου ντέρτι, Η κακούργα καλλονή, Σύρε κι έλα με μάγους και βαμπίρ, Ο σεβντάς για την Ελίφ, Η βόμβα) είναι εγγυήσεις για ένα απολαυστικό ανάγνωσμα.
Με την Σερμίν η διδασκαλία των πρώτων γραμμάτων γίνεται μέσω της ποίησης με τον τρόπο που ιδανικά θα έπρεπε πάντα να γίνεται: με αγάπη, με φροντίδα για τις τρυφερές ψυχές των κούτσικων (λέξη του μεταφραστή), αλλά και με προοδευτικό, φιλελεύθερο τρόπο.
Η Χαρά Νικολακοπούλου γεννήθηκε στα Καλάβρυτα. Είναι φιλόλογος με μεταπτυχιακό δίπλωμα στη Δημιουργική Γραφή από το Πανεπιστήμιο Δυτ. Μακεδονίας. Από το 1992 μέχρι το 1999 εργάστηκε ως κειμενογράφος σε πολυεθνικές διαφημιστικές εταιρίες. Zει στην Καλαμάτα και εργάζεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους – Tμήμα Μεσσηνίας.
Διηγήματα και παραμύθια της έχουν βραβευτεί σε πανελλήνιους διαγωνισμούς και έχουν δημοσιευτεί στα λογοτεχνικά περιοδικά Μανδραγόρας, Παρέμβαση, Κοράλλι, δέκατα, Οροπέδιο, Πλανόδιον Ιστορίες Μπονζάι κ.ά.
Έχει διδάξει το μάθημα της Δημιουργικής Γραφής σε σεμινάρια στην Καλαμάτα, στο Αίγιο και στη Σπάρτη, και έχει συνεργαστεί με το Κέντρο Δια Βίου Μάθησης (ΙΝΕΔΙΒΙΜ) διδάσκοντας το ίδιο μάθημα.
