Και ποια να είναι άραγε αυτά;
Με τον τίτλο ξεκινάει πάντα ένα βιβλίο, πόσο μάλλον μια ποιητική συλλογή κι αυτή η ποιητική συλλογή, η πρώτη του Νίκου Προσκεφαλά, μας προσκαλεί να την γνωρίσουμε. Κατανεμημένη σε δύο μέρη (Εντός των τειχών οι μάχες – Χαραμάδα φυλακισμένη) μας υποδέχεται με ευγένεια, με λεπτότητα, με την επίγνωση του πεπερασμένου μπροστά στο άφατο απέραντο του Ουρανού. Ο ουρανός του είναι παντεπόπτης μα όχι αλαζονικός, τα γνωρίζει όλα μα δεν επαίρεται γι αυτό (μόνο πέντε πράγματα), είναι μακρινός μα γι αυτό ακριβώς μας ζητά να κοιτάξουμε ψηλά. Τις νύχτες χιλιάστερος, τις μέρες ακοίμητος παραστέκει τον ποιητή και εμάς στις πιο σκοτεινές, σιωπηλές νύχτες, στις πιο δύσκολες μέρες. Φέρνει μαζί του ξαστεριά και σύννεφα, βροχές και μπόρες, φως και ελπίδα, πανσελήνους και σιωπές, αστραποβολήματα και ξαφνικές λιακάδες.
Δε γνωρίζει το χρόνο για όριο, βλέπει τα παλιά, τα τωρινά και τα μελλούμενα με την ίδια ματιά, τη συμπονετική, την προαιώνια συντροφική εκείνου που υπήρξε, υπάρχει και θα υπάρχει όσο ο ποιητής θα το αποτυπώνει στους στίχους του. Ο ουρανός του Νίκου Προσκέφαλά είναι η ποίηση που μας περιβάλλει. Μέσα μας και γύρω μας. Στοχάζεται χωρίς να ξεφεύγει σε φιλοσοφικά μονοπάτια:
«Πατήρ πάντων
Κι όμως φίλε Ηράκλειτε
ίδιο παραμένει το ποτάμι
και μια και δυο και τρεις φορές
αν μπεις καμιά αλλαγή δε βλέπεις
Μόνο πώς πέφτει λίγο λίγο η στάθμη του θα δεις
Πενθεί χωρίς να θρηνολογεί για όλα εκείνα που χάθηκαν:
« Ξαφνικά»
Τίποτα, θόρυβος κανείς
η νύχτα σιωπηλή και κάπως κρύα
Κι εκεί που λες πως πάει όλα τέλειωσαν
μια ξαφνική
φλεγόμενη φωτοβολίδα
που ξέφυγε χοροπηδώντας απ´ τα χέρια
ενός απίθανο αλητάκου
προσγειώνεται με θάρρος
στο μπαλκόνι
στριφογυρίζει τρεις φορές
κι ανάβει τη σβηστή λαμπάδα
Μια ελάχιστη στιγμή
πριν ξεψυχήσει»
Αισιοδοξεί, δίχως να ξεχνά τη θνητότητα ανθρώπων και συναισθημάτων:
«Πρωινό
Σήμερα ξάπλωσα από το πρωί φαρδύς πλατύς
πάνω στο φρέσκο φύλλο της δαμασκηνιάς
έβαλα τα χέρια προσκεφάλι
άναψα τσιγάρο
φώναξα τον μπάρμπα Φώτη Κόντογλου
απ´ τ´ Αϊβαλί
να μου μάθει να ξεχωρίζω κι εγώ
τους ανέμους να μου μάθει
των καραβομαραγκών τα μυστικά
κι ακόμα να μου πει
τι πάει να πει να ξενυχτάς για μια
Γλυκοφιλούσα»
Παρατηρεί, αποδίδει με εικόνες τις εικόνες, κατά πως πρέπει σε μια γήινη ποίηση που γνωρίζει ότι σκαλί σκαλί ανεβαίνει στον ουρανό της:
«Μεταμορφώσεις
Είναι πρωί
Βάλθηκα να διορθώνω
ένα παράθυρο που πείσμωσε
και δεν ανοίγει
Όταν ανοίξει ένα παράθυρο θάναι παρηγορία
έλεγε ο ποιητής μέσα από την παράξενη ήχώ
της ιστορίας
Στο μεταξύ μια βρύση κάπου ακούγεται
να τρέχει ξεχασμένη
Ας ήταν να χυθεί στο μέτωπο μου αυλάκι το νερό της
Έτοιμες είναι οι ρυτίδες μου βραγιές
Φυτρώνει τώρα εκεί μονάχα χαμομήλι
για τις πληγές μαλακτικό
αλλά που ξέρεις ίσως ανθίσει αργότερα
στο χώμα τους μια άγρια μια ατίθαση ορχιδέα
σε σχήμα κατά προτίμηση
καρδιάς»
Γνήσια ποιητική φωνή ο δημιουργός τούτης της συλλογής, βαδίζει στίχο το στίχο προς το όλον. Αναγνωστική απόλαυση, πληρότητα σκέψεων και συναισθημάτων, ενότητα παρελθόντος και παρόντος χρόνου είναι τα δώρα που μας χαρίζει ο ουρανός του Νίκου Προσκεφαλά.
