Η ποίηση στη σχολική αίθουσα
Η διδασκαλία της ποίησης στη σχολική αίθουσα, ιδιαίτερα στο Γυμνάσιο και το Λύκειο, αποτελεί μια ευκαιρία να φέρουμε τους μαθητές πιο κοντά στον πλούτο του λογοτεχνικού λόγου, ενισχύοντας παράλληλα τη συναισθηματική και κριτική τους σκέψη. Η ποίηση δεν είναι απλώς ένα αντικείμενο μελέτης· είναι μια εμπειρία που εμπλουτίζει τη φαντασία, ενθαρρύνει την προσωπική έκφραση και δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να προσεγγίσουν την τέχνη του λόγου με δημιουργικό τρόπο. Όταν η ποίηση συνδέεται με τη βιωματική εμπειρία των μαθητών, γίνεται πιο προσιτή και ουσιαστική.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ποιητική συλλογή “Σχολικές ποιητικές διαδρομές. Μια κυψέλη όλο μέλισσες και μέλι” των Νίκης Μισαηλίδη και Πωλλέτας Ψυχογυιοπούλου, αποτελεί ένα εξαιρετικό εργαλείο για την εκπαιδευτική διαδικασία, καθώς αναδεικνύει τη σχολική ζωή μέσα από την τέχνη της ποίησης. Η ποίηση, όπως παρουσιάζεται εδώ, δεν είναι κάτι απόμακρο ή δυσνόητο· αντίθετα, γίνεται ένα μέσο αυτογνωσίας και επικοινωνίας. Δεν είναι απλώς μια καταγραφή σχολικών εμπειριών, αλλά πρωτίστως, μια πρόσκληση για στοχασμό.
Πρόκειται για ένα έργο που συνδυάζει τη μαθητική ζωή και το σχολικό περιβάλλον με την ιαπωνική ποιητική μορφή του τάνκα (5-7-5&7-7), προσφέροντας στους/στις μαθητές/τριες τη δυνατότητα να δουν τον εαυτό τους μέσα από τον ποιητικό λόγο, να αναγνωρίσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους και, ενδεχομένως, να εκφραστούν δημιουργικά. Μέσα από τα ποιήματα της συλλογής, η διδασκαλία της ποίησης αποκτά έναν διαδραστικό χαρακτήρα. Οι μαθητές/τριες μπορούν να αναλύσουν, να συζητήσουν, να δημιουργήσουν τα δικά τους τάνκα και να δουν το σχολείο τους με νέα ματιά. Αξιοποιώντας αυτή τη λιτή αλλά εκφραστικά δυναμική φόρμα, αποδίδει με έμπνευση και ευαισθησία τις σχέσεις, τις ανησυχίες και τα συναισθήματά των εφήβων στο σχολικό περιβάλλον, μετατρέποντάς τα σε ένα ποιητικό τοπίο γεμάτο εικόνες και ήχους.
Τα ποιήματα της συλλογής αναδεικνύουν τόσο τις όμορφες όσο και τις απαιτητικές πλευρές της σχολικής ζωής. Οι φόβοι των μαθητών/τριών για τα διαγωνίσματα, οι στιγμές χαλάρωσης στην αυλή, οι σχέσεις με τους/τις φίλους/ες και το διδακτικό προσωπικό του σχολείου αποτυπώνονται με ρυθμικό και έντονα εκφραστικό τρόπο. Χρησιμοποιούν μεταφορές, αλληγορίες και φυσικές εικόνες, κάνοντας τους στίχους τους πιο ζωντανούς και άμεσους: «Τα γράμματά μου/πολύχρωμα πουλιά με/ πράσινα φτερά./ Πότε θα πετάξουνε/ σε ρόδινο ουρανό;» (σ. 24) και: «Το μπλε στυλό μου/ γλιστρά στη σελίδα σαν/ ψάρι στο νερό./ Κολύμπι ελεύθερο/ φυτρώνουν γνώσης λέπια» (σ. 59). Η φύση, που αποτελεί βασικό στοιχείο του τάνκα, ενσωματώνεται στη σχολική πραγματικότητα, προσδίδοντας μια ποιητική διάσταση.
Ο τίτλος της συλλογής, Μια κυψέλη όλο μέλισσες και μέλι, παραπέμπει σε μια εικόνα έντονου κοινωνικού δεσμού και συλλογικότητας, σαν τη λειτουργία μιας πνευματικής κυψέλης όπου οι μαθητές/τριες εργάζονται ασταμάτητα για να παράγουν «το μέλι». Είναι αυτοί/ές που τελικά «μυρίζουν» όσα συμβαίνουν γύρω τους και τα μεταπλάθουν σε δημιουργική έκφραση. Οι δύο έμπειρες φιλόλογοι και ποιήτριες, μέσα από μια γλώσσα απλή και γεμάτη εικόνες (οπτικές, ακουστικές, κινητικές, οσφρητικές και απτικές), προσομοιάζουν τη σχολική κοινότητα με έναν ιδιαίτερο χώρο, όπου κυριαρχούν και αναπτύσσονται η συνεργασία και η μάθηση, σε άμεση σύνδεση με τα ίδια τα βιώματα και τις εμπειρίες των μαθητών/τριών. Ως εκ τούτου, η παρούσα συλλογή δεν προσφέρει μόνο ποιήματα προς ανάγνωση, αλλά και έναν τρόπο να προσεγγίσουμε την εκπαίδευση μέσα από την τέχνη, κάνοντάς τη πιο ανθρώπινη και ουσιαστική. Δημιουργώντας με τα μάτια της ποίησης μια υπέροχη αναδρομή στην παιδική και εφηβική ηλικία, αναδεικνύει τη μοναδικότητα, την ομορφιά και τη σημαντικότητα της σχολικής περιόδου, ενώ τονίζει παράλληλα τη συμβολή της λογοτεχνικής δημιουργίας στην εξερεύνηση και την κατανόηση του κόσμου και των ανθρωπίνων.
Χρύσα Φάντη
