Ο Γουάλας Στίβενς, Αμερικανός μοντερνιστής ποιητής, γεννήθηκε στο Ρίντινγκ της Πενσυλβάνια το 1879 και απεβίωσε το 1955 στο Χάρτφορντ, Κονέκτικατ. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και στη συνέχεια στη Νομική Σχολή της Νέας Υόρκης. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του εργαζόμενος ως στέλεχος σε μια ασφαλιστική εταιρεία. Έλαβε το Βραβείο Πούλιτζερ καλύτερου ποιητικού βιβλίου.
Wallace Stevens
Landscape VI from “Six Significant Landscapes”
Rationalists, wearing square hats,
Think, in square rooms,
Looking at the floor,
Looking at the ceiling.
They confine themselves
To right-angled triangles.
If they tried rhomboids,
Cones, waving lines, ellipses-
As, for example, the ellipse of the half-moon-
Rationalists would wear sombreros.
Γουάλας Στίβενς
Αξιόλογο Τοπίο VI από τα “Έξι Αξιόλογα Τοπία”
Ορθολογιστές με τετράγωνα καπέλα
σκέφτονται σε τετράγωνες κάμαρες
κοιτάζουν το πάτωμα
κοιτάζουν το ταβάνι.
Κλείνονται μέσα
σε ορθογώνια τρίγωνα.
Αν δοκίμαζαν ρομβοειδή
κώνους, κυματοειδείς γραμμές, ελλείψεις-
όπως για παράδειγμα την έλλειψη του μισοφέγγαρου-
οι ορθολογιστές θα φορούσαν σομπρέρο.
Το έκτο και τελευταίο ‘αξιόλογο τοπίο’ είναι το πιο διάσημο, καθώς απολαμβάνουμε τη θαυμαστή εικόνα ενός φιλοσόφου ή μαθηματικού που φοράει σομπρέρο, αποτέλεσμα του να έχει προκληθεί, όπως λένε σήμερα, “να σκεφτεί έξω από το κουτί”, να βγει δηλαδή έξω από το πλαίσιό του. Υπάρχουν όχι και τόσο καλυμμένες δηλώσεις σχετικά με τη ρευστότητα και την πληρότητα της φαντασιακής ποιητικής σκέψης έναντι του άκαμπτου ορθολογισμού που, υποτίθεται, κυβερνά την κοινωνία μας, αλλά μας μένει επίσης μια ξεκαρδιστική εκδοχή μιας εικόνας που συχνά επικαλείται ο Στίβενς: η αδυναμία της σκέψης του Βορρά στον «εξωγήινο, κενό, πράσινο και πραγματικό» Νότο –μια εμπειρία που την έχουμε κι εμείς εδώ στον Νότο από την αντίστροφη κατεύθυνση. Το έκτο μπορεί επίσης να γίνει κατανοητό ως η ευγενική συμβολή του Στίβενς στην αρχαία διαμάχη μεταξύ φιλοσοφικού/ μαθηματικού λόγου αφενός και ποιητικής φαντασίας αφετέρου, συνιστώντας στους φιλόσοφους και μαθηματικούς να ανταλλάσσουν τα τετράγωνα καπέλα τους με σομπρέρο και τις αντίστοιχες κοσμοεικόνες.
Στα ‘αξιόλογα τοπία’ γενικά, ένα παραισθησιακό αποτέλεσμα αναδύεται, έτσι ώστε ο χώρος συρρικνώνεται, η φαντασία διευρύνεται και η παράλογη προοπτική εκπλήσσει τον αναγνώστη σε μια αναγνώριση του ουράνιου μεγαλείου. Η αντικειμενικότητα, η αμεσότητα και η συμπύκνωση της τεχνικής χαϊκού φαίνεται να είχαν πιο ευεργετική και διαρκή επίδραση στο στυλ του ποιητή από τις απλώς διακοσμητικές λεπτομέρειες του οριενταλισμού.
Μερικοί διαβάζουν το έκτο τοπίο ως αντίδραση ενάντια στη ‘ρομαντική απαλότητα’ υπέρ της ‘σκληρής διαύγειας’, στο πνεύμα του Imagism. Το κεντρικό σύμβολο του ποιήματος δεν είναι κάτι πέρα από το ποίημα ή κάτι που απλώς δείχνεται και εντοπίζεται από αυτό, αλλά βρίσκεται μάλλον στο ‘πεπρωμένο’ του, με τον τρόπο που συνέστησαν ο Πάουντ και οι Συμβολιστές.
