«Με την πάροδο του χρόνου, οι αρχαίοι ανέπτυξαν μια μέθοδο για να συνδέσουν πιο αποτελεσματικά το θείο με την ανθρωπότητα. Ήταν μάλλον προφανές στους περισσότερους ανθρώπους, ακόμα και όταν βρισκόντουσαν ακόμα σε ημιάγρια κατάσταση, ότι καμία θεότητα δεν μπορούσε να εισακούσει όλες τις προσευχές της ανθρωπότητας —τα δύο ή τρία δισεκατομμύρια προσευχές που εξυψώνονται καθημερινά σε κάποια ευγενική Πρόνοια για βοήθεια— ούτως ώστε να μπορέσει να χτιστεί επάνω σε αυτό μια ελπίδα, κάτι μέσω του οποίου το άτομο θα μπορέσει να ξεφύγει από την απομόνωση της δικής του ανεπάρκειας. Έτσι, σταδιακά, ο αόρατος κόσμος οργανώθηκε —όχι χάρη σε αποδείξεις, αλλά από αναγκαιότητα». Σε μία σπάνια βιντεοσκοπημένη διάλεξη από τον Δεκέμβριο του 1983, με τίτλο «Is There a Guardian Angel?», ο χαρισματικός ομιλητής και γνώστης του Ερμητισμού, Μάνλι Πάλμερ Χολ, εξηγεί τους λόγους για τους οποίους οι περισσότερες θρησκείες της ανθρωπότητας, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, ενσωματώνουν την πίστη σε αγγέλους, ή άλλες παρόμοιες θεότητες ή πνεύματα, που καλύπτουν το κενό μεταξύ του Θεού και των ανθρώπων. Όπως λέει χαρακτηριστικά, οι υπάρξεις αυτές αποτελούν απεικονίσεις της ελπίδας, της πίστης και την συνειδητοποίηση της ανάγκης για μια εσωτερική δύναμη που έχουν όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως εθνικότητας ή πολιτιστικού πλαισίου.
Γνωστός για τις πραγματείες του επάνω σε αποκρυφιστικά θέματα, όπως τα έργα «Initiates of the Flame» (1922), «The Lost Keys of Freemasonry» (1923) και «The Secret Teachings of All Ages» (1928), αλλά και τις δημόσιες διαλέξεις του σε μεγάλα αμφιθέατρα, όπως το Carnegie Hall, τις οποίες παρακολούθησαν ζωντανά εκατοντάδες άνθρωποι και πολλές από αυτές —όπως εκείνη με τίτλο «The Secret Destiny of America»— τυπώθηκαν αργότερα σε βιβλία, ο Μάνλι Π. Χολ υπήρξε ίσως ο πιο δημοφιλής Τέκτονας και μυστικιστής του 20ου αιώνα. Με μια προσωπική συλλογή περισσότερων από 50.000 σπάνιων αποκρυφιστικών κειμένων, που σήμερα φυλάσσονται στη βιβλιοθήκη του μη-κερδοσκοπικού οργανισμού Philosophical Research Society, στο Λος Άντζελες, που ο ίδιος ίδρυσε το 1934, ο Χολ θεωρήθηκε από νωρίς αυθεντία επάνω σε ό,τι αφορούσε τον εσωτερισμό, ενώ οι ιδέες του επάνω στους αγγέλους επηρέασαν μέχρι και προέδρους των Ηνωμένων Πολιτειών. Συγκεκριμένα, καθώς ο Χολ είχε γνωριμίες στο Χόλυγουντ —σήμερα, μπορεί κανείς να τον δει στην εισαγωγή της ταινίας, «When Were You Born» (1938), όπου εξηγεί τη σημασία της αστρολογίας και πως αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διαλευκάνει μέχρι και δολοφονίες— διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τον πρώην ηθοποιό Ρόναλντ Ρήγκαν, μέχρι και όταν εκείνος εξελέγη πρόεδρος των Η.Π.Α., με το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων. Ο Ρήγκαν, σε διάφορες ομιλίες του, χρησιμοποίησε, όχι μόνο την ιδέα του Χολ ότι η Αμερική είναι η αλληγορική «πόλη κτισμένη επάνω στο όρος», όπως αυτή περιγράφεται στην «Επί του Όρους Ομιλία» του Ιησού, στο «Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο», αλλά και την ιδέα ότι ένας «άγνωστος ομιλητής» ήταν παρών κατά την υπογραφή της «Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας», την 4η Ιουλίου, 1776.
Όπως λέει χαρακτηριστικά στην βιντεοσκοπημένη ομιλία του ο 82χρονος Χολ: «Το να έχεις μια πεποίθηση, διαδεδομένη σε όλη την υφήλιο, η οποία γίνεται αποδεκτή από μερικά από τα μεγαλύτερα μυαλά του κόσμου, αλλά δεν είναι αποδείξιμη ή δεν βασίζεται σε γεγονότα, είναι πάντα μια δύσκολη κατάσταση». Αναφερόμενος στην «απόδειξη» για την ύπαρξη αγγέλων, δηλαδή εκπροσώπων του Θεού, που φροντίζουν για τις ανάγκες όλων των δημιουργημάτων του, ανά πάσα στιγμή, ο Χολ συμπληρώνει: «Όπου υπάρχει μεγάλη ανάγκη για κάποια μορφή πνευματικής ασφάλειας, είναι βέβαιο ότι η Φύση την παρέχει, αλλά δεν είμαστε αρκετά σοφοί ή αρκετά ανοιχτοί για να καταλάβουμε τι συμβαίνει». Ο Χολ, αν και όχι απαραίτητα Χριστιανός με την στενή έννοια του όρου, αλλά οπωσδήποτε πνευματιστής (ίσως ακόμα και Γνωστικιστής) απορρίπτει την αθεΐα και οποιαδήποτε σύγχρονη νιχιλιστική πεποίθηση, θεωρώντας τις βεβιασμένες, επιφανειακές και, τελικά, μη-φυσικές. Απόδειξη της ύπαρξης τέτοιου είδους «εκπροσώπων» του Θεού, οι οποίοι είναι πανταχού παρόντες και μας παρέχουν αυτή την εσωτερική δύναμη που χρειαζόμαστε για να ξεπεράσουμε τις καθημερινές δυσκολίες που εμφανίζονται στο δρόμο μας, υπάρχει και είναι όλες εκείνες οι προσευχές που έχουν εισακουστεί, φανερώνοντας πως αποτελούν μέρος της Θείας οικονομίας και όχι απλά γέννημα του μυαλού του ανθρώπου.
Όπως αναφέρει και ο Χολ, άγγελοι εμφανίζονται σε θρησκευτικά συστήματα, τουλάχιστον από την εποχή των Βαβυλωνίων. Στο έργο «Περὶ τῶν Αἰγυπτίων μυστηρίων», που ο Πρόκλος ο Διάδοχος υποστηρίζει πως γράφτηκε από τον Νεοπλατωνιστή φιλόσοφο Ιάμβλιχο, γίνεται λόγος για αγγελικά όντα στις θρησκείες των Χαλδαίων, των Αιγυπτίων και των Ασσυρίων. Οι άγγελοι των αρχαίων αυτών λαών μοιάζουν με τους δαίμονες των αρχαίων Ελλήνων, χωρίς ο όρος να είχε τότε την αρνητική χροιά που του αποδόθηκε κατά τον Μεσαίωνα, όταν όλες οι παγανιστικές θεότητες θεωρήθηκαν σατανικές. Άλλωστε, σε έναν «δαίμονα» πίστευε και ο Σωκράτης, τον οποίο μάλιστα κατηγορήθηκε από τον Άνυτο, τον Μέλητο και τον Λύκωνα ότι είχε σε υψηλότερη υπόληψη από τους θεούς της πόλης. Το δαιμόνιο του Σωκράτη —που όταν αναγκάστηκε να πιει το κώνειο, ο φιλόσοφος είπε πως τον εγκατέλειψε κλαίγοντας— έχει υπάρξει αντικείμενο μελέτης, τόσο για τους Έλληνες Νεοπλατωνιστές Πλούταρχο και Πρόκλο, όσο και για τον Ρωμαίο Λούκιο Απουλήιο από την Μαδαύρα, που έγραψε το σύντομο έργο «De deo Socratis». Αν και ο Νεοπλατωνισμός αναθεματίστηκε από Πατέρες της Εκκλησίας, όπως τον Ιερό Αυγουστίνο, πολλές από τις ιδέες του παρεισέφρησαν στην Χριστιανική παράδοση, με τρανό παράδειγμα το έργο του Ωριγένη και τις πραγματείες του Ψευδο-Διονύσιου του Αρεοπαγίτη, «Περί της ουρανίου ιεραρχίας» και «Περί θείων ονομάτων», που επιχειρούν να οριοθετήσουν και να καταγράψουν την ιεραρχία των Ουρανών, με τους Αρχαγγέλους, τους Αγγέλους, τα Σεραφείμ και τα Χερουβείμ, που έχουν διαφορετικές δικαιοδοσίες, κάτω από την ευρύτερη κυριαρχία του Θεού. Μάλιστα, στον «Παράδεισο», το τρίτο και τελευταίο μέρος της «Θείας Κωμωδίας» (1321) του Δάντη, ο Θεός τοποθετείται στο κέντρο και οι παρατάξεις των αγγέλων Τον περιστοιχίζουν —ένα σχήμα που, σύμφωνα με τον Αμερικανό Τέκτονα Άλμπερτ Πάικ, μοιάζει με ρόδο και κατά την δική του άποψη συνδέει τον Δάντη με το Τάγμα των Ροδόσταυρων.
Από την Ελληνιστική περίοδο ακόμα, όταν η παρουσία των Εβραίων στην Ελλάδα άρχισε να γίνεται αισθητή, πολλά στοιχεία του Ιουδαϊσμού εισήχθησαν στον δημόσιο διάλογο. Εκείνη ήταν άλλωστε και η εποχή που αναπτύχθηκε ο Γνωστικισμός, ένας συγκρητισμός της εθνικής θρησκείας με τον Ιουδαϊσμό, που σύμφωνα με τον Γάλλο υπαρξιστή φιλόσοφο Αλμπέρ Καμύ (βλ. «Ο επαναστατημένος άνθρωπος», 1951), βοήθησε στην αφομοίωση του εβραϊκού στοιχείου από τον Ελληνισμό. Άγγελοι, βέβαια, υπάρχουν τόσο στον Ιουδαϊσμό και την Καμπάλα (εβραϊκός μυστικισμός), όσο και στον Χριστιανισμό, με τον Ιησού να λέει στην παραβολή του Καλού Σπορέα: «Αγρός δε είναι ο κόσμος. Ο καλός σπόρος είναι τα τέκνα της ουρανίου βασιλείας· τα δε ζιζάνια είναι τα τέκνα του πονηρού, του διαβόλου. Ο δε εχθρός, που έσπειρε τα ζιζάνια αυτά, είναι ο διάβολος· ο θερισμός η συντέλεια του κόσμου και θερισταί οι άγγελοι του Θεού» (Ματθ. 13,38-39). Στην παραβολή αυτή του Ιησού, οι άγγελοι παρουσιάζονται και με την δεύτερη ιδιότητά τους, ως Άγγελοι του Θανάτου, που βρίσκονται μαζί με τους ανθρώπους μέχρι και όταν η ψυχή τους εγκαταλείπει τα εγκόσμια και λογοδοτούν για αυτήν εκ μέρους τους στον Άγιο Πέτρο. Οι άγγελοι έχουν επίσης μεγάλη σημασία στο θρησκευτικό σύστημα του Ισλάμ, όπου παρουσιάζονται ως αγγελιαφόροι του Θεού (Αλλάχ), για παράδειγμα όταν υπαγορεύουν το «Κοράνιο» στον Μωάμεθ.
Η Καμπάλα, που ονομάζεται αλλιώς και «Ιερή Μαγεία», διαθέτει τελετές επίκλησης, τόσο για Αγγέλους, όσο και για Δαίμονες, ανάλογα με τους σκοπούς που έχει εκείνος που τις εκκινεί. Η Καμπάλα, που παραδοσιακά μπορούσε να μελετηθεί μόνο από εκείνους που είχαν κλείσει τουλάχιστον τα 40 τους έτη, ήταν μια επικίνδυνη γνώση, καθώς ήταν δυνατόν να χρησιμοποιηθεί τόσο για καλούς, όσο και για επιζήμιους σκοπούς. Η Καμπάλα και το Δέντρο της Ζωής, που αποτελεί το κυρίως αντικείμενο μελέτης της, άσκησαν μεγάλη επιρροή στον Ερμητισμό του 19ου αιώνα, που ουσιαστικά αναβίωσε τις αλχημιστικές επιδιώξεις της Αναγέννησης, από τον Παράκελσο και τον Φάουστ, μέχρι τον Τζον Ντι και τον Έντουαρντ Κέλλυ, που επινόησαν την Ενωχική, ή αλλιώς την «γλώσσα των Αγγέλων». Είτε πρόκειται για τον Μιχαήλ —που οι Εβραίοι θεωρούσαν προστάτη του Ισραήλ— τον Γαβριήλ, τον Ραφαήλ, ή τον Ουριήλ, είτε για άλλους, κατώτερους Αγγέλους, η πίστη στους εκπροσώπους αυτούς του Θεού είναι κοινώς αποδεκτή και δεν περιορίζεται στις Αβρααμικές θρησκείες. Υπό διαφορετικές μορφές και ονόματα, άγγελοι εμφανίζονται και στις θρησκείες της Ανατολής, όπως τον Ινδουισμό και τον Βουδισμό, ως πνεύματα που πάντοτε συνοδεύουν τον άνθρωπο και του δίνουν τη δύναμη που χρειάζεται για να ξεπεράσει εμπόδια και να φτάσει πιο κοντά στον στόχο του.
Η Ψυχολογία, τουλάχιστον αν διαβάσει κανείς τις μελέτες του Καρλ Γκούσταβ Γιούνγκ, που αντλούν πολλά στοιχεία από την αλχημεία και τον μυστικισμό, δέχεται την ύπαρξη των αγγέλων, ως μια λύση στην προαιώνια δίψα του ανθρώπου για μια εσωτερική δύναμη. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο Χολ, «Οι ανάγκες των προγόνων μας είναι ακριβώς ίδιες με τις δικές μας. […] Δεν υπάρχει θρησκεία στον κόσμο σήμερα που να έχει έστω και ελάχιστη σημασία, η οποία να μην συμπεριλαμβάνει την πίστη σε αγγέλους». Οι φύλακες αυτοί της ανθρωπότητας, που παρουσιάζονται με φτερά στις Αναγεννησιακές ζωγραφιές —θυμίζοντάς μας τον ψυχοπομπό Ερμή— είναι κάτι σαν θετοί γονείς, αόρατοι, αλλά πανταχού παρόντες. Η έννοια του καλού και κακού Αγγέλου, που κάθονται ο ένας στον δεξιό και ο άλλος στον αριστερό μας ώμο και θέλουν να μας «τραβήξουν», ο καθένας στη δική του πλευρά, διατυπώθηκε κατά τον Μεσαίωνα, για να δώσει λύση στο «πρόβλημα του Κακού», που απασχόλησε τους θεολόγους για εκατοντάδες χρόνια. Ακόμα και σήμερα, η επιρροή της στην ποπ κουλτούρα είναι αισθητή και μπορεί κανείς να τη συναντήσει σε ταινίες κινουμένων σχεδίων ή και σειρές του Netflix.
Ο Χολ, στην ομιλία του, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι: «Η πίστη στους φύλακες-αγγέλους έχει αναμφίβολα συμβάλλει σημαντικά στην ηθική ανάπτυξη της ανθρωπότητας. Είτε είναι αποδεδειγμένη είτε όχι, είναι μια όμορφη αναγκαιότητα. Είναι κάτι που όλοι μας γινόμαστε καλύτεροι πιστεύοντάς το, ενώ οι αμφιβολίες και οι αρνητικές στάσεις δεν βοηθούν καθόλου —δεν μας δίνουν καμία δύναμη ή διορατικότητα με την οποία να εργαστούμε για την βελτιστοποίηση της κοινωνίας μας ή την προώθηση της δικής μας ηθικής». Ίσως η έννοια του αγγέλου που επαγρυπνεί στο προσκέφαλό μας 24 ώρες το εικοσιτετράωρο να είναι κάπως δύσπεπτη για πολλούς, ειδικά σε μια εποχή όπου κυριαρχεί ο ορθολογισμός και το μεταφυσικό στοιχείο συγχέεται με τις θεωρίες συνωμοσίας και τις περιθωριακές ομάδες που πιστεύουν σε αυτές. Έστω, όμως, και αν την αντιληφθεί κανείς ως μια οπτικοποίηση αυτής της ιδιαίτερης σχέσης που έχουμε με τον εαυτό μας και δεν νιώθουμε ποτέ μόνοι, ακόμα κι όταν είμαστε, η ιδέα του φύλακα-αγγέλου δεν μπορεί να απορριφθεί τόσο εύκολα. Πρόκειται για αυτή την εσωτερική δύναμη που βρίσκεται πάντα εκεί και μπορούμε να στηριχτούμε επάνω της οποτεδήποτε έχουμε ανάγκη για βοήθεια. Είναι μια δύναμη αόρατη και ως επί το πλείστον σιωπηλή, όμως ξέρουμε πως είναι πάντα διαθέσιμη όταν θελήσουμε να την επικαλεστούμε.
