Κωνσταντίνος Μπούρας: Ακρωτηριασμένη “Αντιγόνη” στην Επίδαυρο.

Όταν στην επίσημη ιστοσελίδα τού ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2025 γράφει «Αντιγόνη του Σοφοκλή» περιμένεις ως καλοπροαίρετος καταναλωτής στο πλαίσιο των χρηστών συναλλακτικών ηθών και καλή τη πίστη το έργο τού Σοφοκλή μεταφρασμένο όσο ποιητικότερα γίνεται.

Για του λόγου το αληθές, ας επισκεφθούμε την ιστοσελίδα:

https://aefestival.gr/festival_events/antigoni-3/

Διαβάζουμε:

«Ulrich Rasche

Αντιγόνη

του Σοφοκλή

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΑ – ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ

Tα τελευταία χρόνια έχει εδραιωθεί ένα ισχυρό καλλιτεχνικό στίγμα στην Επίδαυρο χάρη στις παγκόσμιες πρεμιέρες που επιδιώχθηκαν είτε σε συμπαραγωγή με κορυφαίους διεθνείς οργανισμούς (Schaubühne, Schauspielhaus Bochum, Residenztheater), είτε με τη μετάκληση σπουδαίων διεθνών θιάσων (όπως η Comédie-Française με τον Τιάγκο Ροντρίγκεζ), είτε με ανάθεση σκηνοθεσίας έργων του Αρχαίου Δράματος σε διακεκριμένους Ευρωπαίους σκηνοθέτες, όπως ο Φρανκ Κάστορφ το 2023 (Μήδεια) και ο Τιμοφέι Κουλιάμπιν το 2024 (Ιφιγένεια εν Αυλίδι), που συνεργάστηκαν με Έλληνες ηθοποιούς. Φέτος το Φεστιβάλ καλεί εκ νέου τον Ούλριχ Ράσε, που γνωρίσαμε το 2022 με τον συγκλονιστικό Αγαμέμνονα του Αισχύλου σε συμπαραγωγή με το Residenztheater του Μονάχου, να σκηνοθετήσει αυτή τη φορά την Αντιγόνη του Σοφοκλή μ’ ένα λαμπερό καστ Ελλήνων ηθοποιών, σε μια παράσταση που θα δοθεί αποκλειστικά στην Επίδαυρο για τρεις ημέρες.

Ανεξίτηλος στη μνήμη όσων παρακολούθησαν τον Αγαμέμνονα μένει ακόμα ο εκστατικός παλμός των ερμηνευτών, καθώς βάδιζαν αέναα πάνω στην τεράστια μηχανοκίνητη περιστρεφόμενη σκηνή με ζωντανή μουσική υπόκρουση. Εξελίσσοντας την ανατρεπτική του σκηνική γλώσσα, ο Ράσε βασίζεται στη αξεπέραστη μετάφραση του Νίκου Παναγιωτόπουλου για να αναδείξει την αγέραστη μορφή της Αντιγόνης.

Η παράσταση θα ανοίξει το πρόγραμμα των Επιδαυρίων το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Ιουνίου και αναμένεται να αφήσει έντονο αποτύπωμα στο επετειακό έτος 2025.»

Και πιο πέρα:

https://aefestival.gr/festival_events/antigoni-3/

«Σκηνοθεσία – Σκηνογραφία Ulrich Rasche

Δραματουργία Antigone Akgün

Μετάφραση Νίκος Α. Παναγιωτόπουλος

Μουσική – Σχεδιασμός ήχου Alfred Brooks

Κοστούμια Άγγελος Μέντης

Φωτισμοί Ελευθερία Ντεκώ

Εκπαίδευση και καθοδήγηση χορού Yannik Stöbener

Βοηθός σκηνοθέτης David Moser

Βοηθός σκηνογραφίας Lukas Kötz

Δραματολόγος παράστασης Έρι Κύργια

Μουσική διδασκαλία Μελίνα Παιονίδου

Βοηθός σκηνοθέτη Θωμαΐς Τριανταφυλλίδου

Βοηθός σκηνογράφου Ευάγγελος Αγάτσας

Βοηθός συνθέτη Γιάννης Αράπης

Βοηθός ενδυματολόγου Σταυρούλα Παπαποστόλου

Βοηθός φωτισμού Νάσια Λάζου

Παίζουν Γιώργος Γάλλος Κρέων, Δημήτρης Καπουράνης Αίμων, Κόρα Καρβούνη Αντιγόνη, Φιλαρέτη Κομνηνού Τειρεσίας, Θάνος Τοκάκης Φύλακας

Χορός (αλφαβητικά) Γιώργος Ζιάκας, Δημήτρης Καπουράνης, Μάριος Κρητικόπουλος, Ιωάννης Μπάστας, Βασίλης Μπούτσικος, Γιώργης Παρταλίδης, Θανάσης Ραφτόπουλος, Γκαλ Ρομπίσα, Γιάννης Τσουμαράκης, Στρατής Χατζησταματίου

Ζωντανή ερμηνεία της μουσικής Νεφέλη Σταματογιαννοπούλου κοντραμπάσο, Χάρης Παζαρούλας κοντραμπάσο, Νίκος Παπαβρανούσης κρουστά, Ευαγγελία Σταύρου κρουστά

*Η ηθοποιός Κίττυ Παϊταζόγλου δεν θα συμμετάσχει στην παραγωγή Αντιγόνη, σε σκηνοθεσία Ούλριχ Ράσε, που θα πραγματοποιηθεί στις 27, 28 και 29 Ιουνίου στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου.

Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου και το Εθνικό Θέατρο την ευχαριστούν θερμά για την άρτια συνεργασία.

Ο χαρακτήρας της Ισμήνης πρόκειται να αντιμετωπιστεί δραματουργικά από την υπάρχουσα καλλιτεχνική ομάδα.»

Με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους.

ΟΜΩΣ, ΛΥΠΑΜΑΙ ΕΙΛΙΚΡΙΝΑ ΠΟΥ ΤΟ ΛΕΩ, αλλά ΔΕΝ είδαμε την σοφόκλεια «Αντιγόνη» αλλά μια φαλλοκρατική/πατριαρχική/πατερναλιστική/φιλοκρεοντική εκδοχή, που δεν μπορεί να θεωρηθεί μήτε καν διασκευή.

Ξεκινάμε από την άρρυθμη, πεζολογική απόδοση τού βιασμένου, κακοποιημένου πρωτότυπου αρχαίου κειμένου, που παραμόρφωνε τα πασίγνωστα γνωμικά και θύμιζε σοφολογιατισμούς και διανοουμενίστικες ακροβασίες, από εκείνες που καυτηριάζει ο Μολιέρος στον «Μισάνθρωπο».

Η παράλειψη τόσο τού προσώπου τής Ισμήνης όσο και της χαροκαμμένης Ευρυδίκης (που παραπέμπει στα ορφικά μυστήρια) ήταν καταστροφική για τους πιο κάτω λόγους:

Κατέστρεφε την δραματουργική, αισθητική, ιδεολογική, φιλοσοφική/πνευματική αρμονία τού αθάνατου λογοτεχνικού έργου. Η αρχαία ελληνική διαλεκτική παραμορφώθηκε και καταργήθηκε από τον μεσαιωνικό, ρασιοναλιστικό, μονομερή, ευνουχιστικό τρόπο σκέψης.
Η μη αυτοκτονία τής Ευρυδίκης καταστρέφει το αφηγηματικό οικοδόμημα, αφού – θεωρητικά – ο βασιλιάς θα μπορούσε να τεκνοποιήσει με τη βασίλισσα και να αποκτήσει άλλο διάδοχο, άπαξ και αυτοκτόνησε ο μοναχογιός του.
Η άνευ λόγου ηθελημένη βραδυγλωσσία και αργοπορία διέστειλε τον χρόνο σαν ταχυδακτυλουργικά κόλπα μαθητευόμενου μάγου σε τσίρκο που προσπαθεί να μας υπνωτίσει καταστρέφοντας έτσι το συναισθηματικό και ρυθμολογικό crescendo.
Ανάγκασε την καλή ηθοποιό που εκφώνησε (ή ξεφώνισε μάλλον) τον θεμελιώδη ρόλο τού Τειρεσία να υστεριάζει ακατάληπτα σαν να συμμετέχει σε αλλοδιαστασιακή ψευδοανατολίτικη όπερα.
Τόσο η κυκλική περιστροφή σκηνής με μηχανήματα για θεάτρου «ιταλικού τύπου» όσο και η μονότονη ατονάλ ηχητική κάλυψη των αποδομημένων συμβάντων έκαναν ένα κάποιο εφέ για τα πρώτα δέκα λεπτά όμως μετά κούραζαν.
Η αποδόμηση τής ελληνικής προσωδίας (τόσο τής νεοελληνικής όσο και της αρχαίας) μας θυμίζει τη φράση τού σαιξπηρικού Άμλετ: «εάν είναι να σκοτώσετε έτσι τα λόγια σας, καλύτερα να τα δώσουμε να τα εκφωνήσει με τη ντουντούκα του ο δημόσιος τελάλης».
Από ρομπότ για ρομπότ προς ρομπότ υπέρ ρομποτικής έμοιαζε να είναι σχεδιασμένο κι εκτελεσμένο αυτό το ανοσιούργημα, αφού όπως λένε οι φίλοι μας οι Γάλλοι «δεν είχε μήτε (μπιπ) μήτε (μπιπ και τρεις τελίτσες)….
Τα υπόλοιπα καλείστε να τα συμπληρώσετε μόνοι σας οι τυχεροί άτυχοι θεατές αυτού τού ευπώλητου πολιτιστικού προϊόντος.

ΜΙΑ ΑΠΟΡΙΑ: ΑΝΤΙ ΝΑ ΓΡΑΦΟΥΝΕ «ΑΝΤΙΓΟΝΗ» ΤΟΥ ΣΟΦΟΚΛΗ ΓΙΑΤΙ ΦΔΕΝ ΒΑΖΟΥΝΕ ΜΌΝΟΝ ΤΟ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΤΟΥΣ; Αυτό θα αρκούσε και θα ήταν πιο σύμφωνο με την σχετική αγορανομική διάταξη περί “fake”, απομιμήσεων, «μαϊμούδων»… Εκτός εάν μας θεωρούν κάποιοι ως ιθαγενείς.

Καλή η ελευθερία τής έκφρασης, αλλά σύμφωνα με τον Αριστοτέλη «Ηθική και Αισθητική είναι συγκοινωνούντα δοχεία».

Κατά τα άλλα, όλα καλά και …θερινά. Ό,τι πρέπει για selfie και φωτογραφήσεις το όλον θέαμα. Όσο για το ακρόαμα, ένιωθα σαν να μαθαίνω ελληνικά άνευ… διδασκάλου.

Και σε άλλα με υγεία, καλή διάθεση και χαρά. Εξάλλου υπάρχουν και οι ταβέρνες μετά…