1.Ας ξεκινήσουμε από τον τίτλο του βιβλίου σας μη ελεγειακή λατινική ερωτική ποίηση της ύστερης αρχαιότητας! Πως προσδιορίζεται ο όρος “μη ελεγειακός”;

1) Σας ευχαριστώ πολύ για την ερώτηση. Ο όρος ‘μη ελεγειακός’ σημαίνει την ποίηση που δεν είναι γραμμένη σε ελεγειακό δίστιχο (δηλ. η εναλλαγή δακτυλικού εξάμετρου και πεντάμετρου στίχου) – μία ποίηση που στην κλασική λατινική λογοτεχνία είναι η κατεξοχήν φόρμα της ερωτικής ποίησης (Τίβουλλος, Προπέρτιος, Οβίδιος). Ο λόγος που επέλεξα αυτόν τον τίτλο είναι για να τονίσω αυτή τη διαφοροποίηση, ότι δηλαδή στην Ύστερη Αρχαιότητα η μετρική που χρησιμοποιείται για τη λατινική ερωτική ποίηση αλλάζει, γεγονός που δείχνει ότι οι ποιητές της εποχής επιδιώκουν να αποδεσμευτούν μερικώς από τη σχετική παράδοση.

2. Ποια τα χαρακτηριστικά της ύστερης αρχαιότητας σε λογοτεχνικό και σε ιστορικό επίπεδο;

2) Κατά την Ύστερη Αρχαιότητα (4^ος-7^ος αι. μ.Χ.), συμβαίνουν πολλαπλές αλλαγές σε σχέση με την αρχαιότητα: καθιέρωση του Χριστιανισμού, διάλυση της δυτικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (476 μ.Χ.), ενδυνάμωση του Βυζαντίου, επικράτηση ενός ηθικού συντηρητισμού (αποκήρυξη του σαρκικού έρωτα) κ.ά. Όλες αυτές οι ιστορικές και κοινωνικές μεταβολές ανταποκρίνονται και στη λογοτεχνία της εποχής: οι ποιητές μιμούνται τους κλασικούς ‘δασκάλους’ (π.χ. τον Οβίδιο), αλλά ταυτόχρονα προσπαθούν να τους ξεπεράσουν με νέες φόρμες και νέα λογοτεχνικά είδη.

3. Ποιους ποιητές εξετάζει το βιβλίο σας;

3) Το βιβλίο μου εξετάζεται το ποίημα Pervigilium Veneris ανώνυμου ποιητή, η ποιητική συλλογή Bissula του Αυσονίου, το De concubitu Martis et Veneris του Ρεποσιανού και το Aegritudo Perdicae ανώνυμου ποιητή.

4. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της ερωτικής ποίησης εκείνης της εποχής;

4) Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της ερωτικής ποίησης είναι η ευρεία χρήση των μυθολογικών παραδειγμάτων, γεγονός που δικαιολογείται και από τον επιθυμία των ποιητών προς τον υπαινιγμό λόγω του συντηρητισμού της εποχής (δηλαδή, εφόσον δεν μπορούν να μιλήσουν για μια ερωτική σχέση μεταξύ θνητών, μιλούν π.χ. για τον έρωτα του Άρη και της Αφροδίτης). Επίσης, ένα βασικό χαρακτηριστικό της ποίησης της Ύστερης Αρχαιότητας γενικότερα είναι η μείξη των λογοτεχνικών ειδών, με σκοπό την ανανέωση της ποίησης.

5. Υπάρχουν αντιστοιχίες και ανταποκρίσεις σε σχέση με τη σημερινή εποχή στην ερωτική ποίηση;

5) Θεωρώ πως ναι. Για παράδειγμα, η καταπολέμηση του συντηρητισμού και της δογματικότητας μέσω της ποίησης είναι ζητούμενο ακόμη και σήμερα.

6. Ποια περίοδος της λατινικής γραμματείας σάς ενδιαφέρει περισσότερο;

6) Την τελευταία πενταετία έχω επικεντρωθεί ερευνητικά σε δύο περιόδους: την Ύστερη Αρχαιότητα και τη νεολατινική λογοτεχνία (15^ος αι. – 19^ος αι.).

7. Θα θέλατε να μοιραστείτε με το αναγνωστικό κοινό ευσύνοπτα  ένα χαρακτηριστικό ποίημα μη ελεγειακής ερωτικής ποίησης της συγκεκριμένης περιόδου;

7) Ιδού το επίγραμμα 4 από τη συλλογή Bissula του Αυσονίου:

Απόλαυση, γλύκα, παιχνίδι, αγάπη, ευχαρίστησή μου

βάρβαρη, αλλά εσύ που εγώ σε μεγάλωσα τις κούκλες από το Λάτιο νικάς,

Βισσούλα, ένα όνομα λίγο αγροίκο για μια τρυφερή κοπέλα,

λίγο άξεστο για αυτούς που δεν το έχουν συνηθίσει, αλλά γοητευτικό για τον κύριό της.

8. Ποιος είναι ο αγαπημένος σας λατίνος ποιητής;

8) Ο τελευταίος ερωτικός ελεγειακός ποιητής της Αρχαιότητας, Μαξιμιανός (6^ος αι. μ.Χ.), ο οποίος μιμείται τα μοτίβα της αυγούστειας ελεγείας, αλλά ανανεώνει αυτό το λογοτεχνικό είδος με αρκετές δόσεις πρωτοτυπίας, ενώ παράλληλα ασκεί, θεωρώ, και κάποια κεκαλυμμένη κοινωνική κριτική.

9. Ποιο βασικό δίδαγμα απηχεί ανά τους αιώνες μια τέτοια ποίηση, καθιστώντας την πάντα διαχρονική; Καλοτάξιδο το βιβλίο σας, να είστε πάντα καλά και δημιουργικός!

9) Το δίδαγμα αυτής της ποίησης που την καθιστά διαχρονική είναι, πιστεύω, ότι ο έρωτας ήταν, είναι και θα είναι μια βασικότατη πτυχή της ζωής του ανθρώπου. Επίσης, ότι η ερωτική ποίηση πολλές φορές χρησιμοποιείται ως φορέας λογοτεχνικών και κοινωνικών μηνυμάτων.

Σας ευχαριστώ πολύ για την τιμητική σας πρόσκληση και τις ευχές σας. Σας εύχομαι ολόψυχα να είστε καλά και καλή συνέχεια στο δημιουργικό σας έργο!

Σύντομο βιογραφικό (Β. Παππάς)

Ο Βασίλειος Παππάς είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Λατινικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Έχει συγγράψει τέσσερις μονογραφίες, συνεπιμεληθεί τρεις συλλογικούς τόμους και δημοσιεύσει πλήθος άρθρων σε διεθνή και ελληνικά περιοδικά. Μαζί με την Καθηγήτρια Ελένη Γκαστή και την Επίκουρη Καθηγήτρια Στέλλα Αλέκου, είναι συνεπιμελητής (co-editor) της σειράς δημοσίευσης μονογραφιών και συλλογικών τόμων με το ακρωνύμιο IConiC (= Ιnnovative Contributions in Classics) από τον διεθνή εκδοτικό οίκο Brepols. Στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται η ρωμαϊκή ελεγεία, η λατινική ποίηση της Ύστερης Αρχαιότητας, η πρόσληψη της λατινικής λογοτεχνίας από βυζαντινούς, μεταβυζαντινούς και Έλληνες λογίους και λογοτέχνες και η νεολατινική λογοτεχνία. Υπό την εποπτεία του έχουν ολοκληρωθεί έξι (6) μεταπτυχιακές διπλωματικές εργασίες, ενώ είναι ο κύριος επιβλέπων πέντε (5) διδακτορικών διατριβών.