Τον Νοέμβριο του 2023, εκδόθηκε από τον Οργανισμό Λιμένων Νομού Εύβοιας το βιβλίο του Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλου «Θάλασσες της Χαλκίδας και της Σκιάθου», με επιμέλεια της Σούλας Παπαγεωργοπούλου και του υπογράφοντος. Το βιβλίο περιέχει δεκατρία αθησαύριστα διηγήματα του συγγραφέα, στα οποία εντοπίζονται οι θεματικοί κύκλοι που χαρακτηρίζουν γενικότερα το πεζογραφικό του έργο: ο κύκλος της θητείας του στο Πολεμικό Ναυτικό, ο κύκλος Πεντζίκη, ο κύκλος Σκαρίμπα και ο κύκλος Παπαδιαμάντη. Προσωπικά βιώματα και βιώματα που αποκόμισε ως «αναγνώστης» των δημιουργών αυτών πλέκονται με υποδειγματικό τρόπο και μετουσιώνονται σε κείμενα, από τα οποία άλλα υπογράφει με το όνομά του και άλλα με ψευδώνυμα, όπως Ευριπίδης Νεγρεπόντης, Νίκος Γριπονησιώτης, Λαόνικος Διονυσίου, Ν. Μ. Τσουρές.
Πρόσωπα και μοτίβα που απαντώνται στο έργο των δημιουργών αυτών τα χρησιμοποιεί συχνά, με το δικό του τρόπο, και ο Τριανταφυλλόπουλος. Το επισημαίνει ο Λεωνίδας Ιωαννίδης στο Επίμετρό του, στο τέλος του βιβλίου, γράφοντας ότι ο Τριανταφυλλόπουλος «στα τρία πρώτα διηγήματα, μετεωρίζεται δίπλα στο πνεύμα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη· γράφει στην ίδια τρυφερή καθαρεύουσα, διαπλάθει τους χαρακτήρες των δικών του ηρώων με την ίδια μακροθυμία. Κι εκεί που πας να τον τοποθετήσεις με βεβαιότητα δίπλα στον άγιο, ξαφνικά εισβάλλει ορμητικά κι αυθάδικα στον σκαριμπικό κόσμο, ακολουθώντας κατά πόδας τους ανάποδους χαρακτήρες του Χαλκιδαίου, που αιφνιδιάζουν με την πολυπλοκότητα και την αναποδιά τους».
Οι τόποι, όπου δρουν οι ήρωες των διηγημάτων, δηλώνονται στον τίτλο «Θάλασσες της Χαλκίδας και της Σκιάθου» και τα συγκεκριμένα σημεία τους αναφέρονται στο περιεχόμενό τους. Γέφυρα, Κόκκινο Σπίτι, Καράμπαμπας, Ευαγγελίστρια, Κακή Κεφαλή, Κοχύλι, Καλαμούδι, Αμπουριά, Σπιάδα, Παναγιά, Λίμνη, Καντήλι, Σουβάλα, Κρηπίδωμα, Ρουβιές, Μέσα Παναγίτσα, Ήλια, Αιδηψός. Ανάμεσά τους, όμως, και η Λήμνος, όπου ο Τριανταφυλλόπουλος υπηρέτησε ως φιλόλογος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Στους τόπους αυτούς θα συναντήσουμε τα δρώντα πρόσωπα, όπως ο Μοναχός Νήφων, η Αννιώ του Θωμά Κάβουρα και τα τέσσερα αδέλφια της (Νικολής, Νεκταρία, Γαρυφαλιά, Βασίλης), ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο Σκαρίμπας, ο δόκιμος υποκελευστής Χριστόφορος Μαριάμπας του Νάγκελ και της Φιγέτ, ο Καπετάν Μπενετής, ο καθηγητής κύριος Λαόνικος (προσωπείο του Τριανταφυλλόπουλου στο 7ο διήγημα), ο Σταύρος Ζουμπουλάκης κ.ά. Ας κάνουμε όμως μια πολύ σύντομη περιδιάβαση στα δεκατρία διηγήματα του βιβλίου.
Στο πρώτο, «Φυσητήρος επιτίμιον», μία φάλαινα (γκαβοντόλι την αποκαλούν στη Σκιάθο) εξαιτίας της αδηφαγίας της τιμωρείται με το να μετατρέπεται το νερό που βγάζει από τα ρουθούνια της σε ομπρέλα πάνω από το κεφάλι της. Αυτό της προκαλεί πόνο από τον οποίο δεν πρόκειται να απαλλαγεί, αν δεν επιτευχθεί το αναμενόμενο αποτέλεσμα, να συνειδητοποιήσει, δηλαδή, «πόσο πικρούς καρπούς γεννά η λαιμαργία» και να «ασκηθεί στην εγκράτεια του στομάχου».
Στο δεύτερο, «Με την θηλειά στον Παράδεισο», η παιδίσκη Αννιώ, με απόφαση του γεωργοποιμένα πατέρα της, διακόπτει τη φοίτησή της στο σχολείο και υποχρεώνεται να βόσκει το αιγοποίμνιο της οικογένειας. Όμως, η μη επιμελής επιτήρηση του ποιμνίου είχε ως αποτέλεσμα να κρεμαστεί η Διαβολή, η άτακτη αίγα, γεγονός που οδήγησε την Αννιώ στην αυτοχειρία, αφού η λύπη και η απελπισία της ήταν δυσβάστακτες.
Ακολουθεί το «Όνειρον Αλ. Παπαδιαμάντη αμίσθου ιεροψάλτου», όπου ο Σκιαθίτης την νύκτα της 2ας προς την 3η Ιανουαρίου του 1911 ονειρεύεται την ημέρα της εκδημίας του, ενώ στο «Ο ναύαρχος και ο πλωτάρχης. Φρίσσουν κολλαρίνες δίπλα στα νεφούρια» είναι εμφανής η συνομιλία με τον Σκαρίμπα. Στα επόμενα δύο, «Κλέφτες μπήκαν στο μαντρί» και «Πυρέσσων σημαιοφόρος», ο συγγραφέας ανακαλεί μνήμες από τη θητεία του στο Ναυτικό και φαντάζεται τον εαυτό του να κυβερνά το ατμόπλοιο «Κύκνος» στη γραμμή Χαλκίδα-Βόλος.
Αρκετά χρόνια πίσω, στην εποχή του αγίου των γραμμάτων μας, μας μεταφέρει το διήγημα «Μυροφόρου αναλαβών τάξιν ή γάμοι του Αλέξανδρου», στο οποίο ο συγγραφέας φαντάζεται μία συνάντησή τους το Μεγάλο Σάββατο, λίγες ώρες πριν από την Ανάσταση, και με έναν χειμαρρώδη μονόλογο σε δεύτερο ρηματικό πρόσωπο αναφέρεται στην καθημερινότητά του, στις συνήθειές του, στους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρέφεται αλλά και σε ήρωες των διηγημάτων του.
Στο παρελθόν, και πιο συγκεκριμένα στην εποχή κατά την οποία ο συγγραφέας υπηρετούσε ως καθηγητής φιλόλογος στη Λήμνο, αναφέρεται και το διήγημα «Θαλασσοδρομίες ή Η Παναγία ανάμεσα στο γιώτα και το ήτα», όπου κέντρο της αφήγησης αποτελεί το θέμα που είχε προκύψει στην τάξη του σχετικά με την Παναγία Λιμνιά, στην οποία αναφέρεται ο Παπαδιαμάντης και το προσωνύμιό της Λιμνιά το αναφέρει ως Λημνιά.
Με σχολική τάξη, όχι στη Λήμνο αλλά στη Χαλκίδα, σχετίζεται ένα ακόμη διήγημα με τίτλο «Καβούρια στην τάξη». Καθηγητής δεν είναι ο συγγραφέας, αλλά ο αυστηρός γυμνασιάρχης πατέρας του, που εκτός από τις διδακτικές καινοτομίες του έδινε ιδιαίτερη προσοχή στην πειθαρχία που όφειλαν να έχουν οι μαθητές. Καθηγητής είναι ο κεντρικός ήρωας και του διηγήματος «Φίλημα επί πτυχίω», στο οποίο συγγραφέας επιστρέφει στα φοιτητικά του χρόνια στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Θέμα του αποτελούν οι εμπειρίες από τον σχολαστικό εξεταστή του αλλά και από τη Μαρμαρυγή, την ερωτική περσόνα που συναντούμε και σε άλλα κείμενα του Τριανταφυλλόπουλου.
Στο ενδέκατο διήγημα ασχολείται με τη λέξη «πελεγρίνος», στην αιτιατική της πτώση, που χρησιμοποίησε στη μετάφραση της τρίτης επιστολής του Ευαγγελιστή Ιωάννη, για να αποδώσει τη λέξη «αδελφούς» του πρωτοτύπου, ενώ στο δωδέκατο, με τίτλο «Η πλατεία πύλη» αναφέρεται στη δύναμη της μετανοίας που ανοίγει την πύλη στους «έσχατους» να εισέλθουν στη Βασιλεία του Θεού.
Το ακροτελεύτιο «Ήταν ένα μικρό καράβι» έχει ως θέμα τη Σύλβια, το αγαπημένο καράβι των Ευβοιωτών, που όργωνε τη θάλασσα και ταξίδευε «πανέμορφες γυναίκες και ευγενικούς άντρες». Στα δύσκολα χρόνια του πολέμου μετονομάστηκε σε Τουρμαλίνα και όταν πέρασε ο πόλεμος το βάφτισαν Κύκνο. Στον Κύκνο άρεσε να ταξιδεύει στους τριανταφυλοπουλικούς «Ευβοϊκούς του ονείρου» παίρνοντας κάθε μέρα κόσμο και κοσμάκη με τα μπαγκάζια τους από το ένα λιμάνι για να τους πάει σε άλλο.
Αυτά είναι με τηλεγραφική συντομία τα θέματα των διηγημάτων που περιέχονται στο βιβλίο. Βασικά τους στοιχεία αποτελούν μοτίβα, λογοτεχνικοί τύποι, λέξεις και φράσεις από την ιδιόλεκτο του Σκαρίμπα αλλά και του Παπαδιαμάντη, του οποίου άλλωστε ο Τριανταφυλλόπουλος είναι ο κορυφαίος, ο πιο επίμονος, ο πιο αυθεντικός μελετητής. Καταγράφονται, επίσης, μνήμες και πρόσωπα, πραγματικά ή μυθιστορηματικά, με αφηγηματικές τεχνικές, που τις χαρακτηρίζει άλλοτε ο διάλογος και άλλοτε ο εσωτερικός μονόλογος, με διάθεση σκωπτική αλλά και σοβαρή, με προσαρμογή του λόγου ανάλογα με τις συναισθηματικές καταστάσεις. Έντονη και η παρουσία του ταξιδιού και μάλιστα του θαλασσινού ταξιδιού, συχνό μοτίβο των διηγημάτων Τριανταφυλλόπουλου. Ταξίδι που πραγματοποιείται στα αλλόκοτα και τρελά νερά της Χακίδας, στις αγαπημένες θάλασσες της Χαλκίδας και της Σκιάθου.
