1) θα χαρούμε πολύ να μάς πείτε κάποια λόγια γενικά για την νέα σας ποιητική συλλογή ξεκινώντας από τον τίτλο, παραπέμπει σε ένα καρυωτακικό απόηχο;
Ναι, όντως, ο τίτλος είναι από ένα ημιστίχιο του γνωστού ποιήματος του Καρυωτάκη “Πρέβεζα”.
Αυτή η ποιητική συλλογή – η 4η μου – περιέχει ποιήματα που προέκυψαν από την ανάγκη μου να διερευνήσω ποιητικά διάφορες πτυχές της ύπαρξης, αυτά που μας συμβαίνουν, αισθανόμαστε και σκεφτόμαστε μόνο και μόνο από το γεγονός πως υπάρχουμε σ’ αυτόν τον κόσμο για ένα σύντομο διάστημα.
2) Ποιος ο ρόλος της ύπαρξης και του εαυτού στα πιο πρόσφατα ποιήματά σας;
Όλα τα ποιήματα, με διαφορετικά θέματα μεταξύ τους, τελειώνουν με μια επωδό – φράση που ξεκινά με” Υπάρχω-εις -ουμε, άρα… ” (κατ’ αντιστροφή της καρτεσιανής ρήσης) και συνεχίζει ανάλογα με το θέμα του κάθε ποιήματος
Ο “εαυτός”, η διερεύνησή του, είναι το βασικό θέμα πολλών ποιημάτων της συλλογής. Στη ζωή, και πολύ περισσότερο κατά την απόπειρα ποιητικής αποτυπωσής της, καλό είναι να αρχίζουμε από τον εαυτό μας, πριν στραφούμε στον “άλλο” και στον κόσμο γενικότερα. Θεωρώ πως η ποίηση προσφέρεται κατεξοχήν για τη διερεύνηση του εαυτού, στο ταξίδι για να φτάσουμε στο πολύτιμο “γνώθι σαυτόν”.
3) Ως ποιητικό υποκείμενο σμιλεύετε το προσωπικό σας σύμπαν μέσα από μια πορεία οικειοποίησης του εντός κόσμου ή ανοικείωσής του στο πλαίσιο μιας περαιτέρω υπαρξιακής ανίχνευσης;
Με κάποιον τρόπο, συμβαίνουν και τα δυο.
Στην ποίηση, προφανώς οικειοποιούμαστε, μέσα από τις λέξεις και τη “λοξή” χρήση τους, καταστάσεις του έσω κόσμου για…να υπάρχουμε. Ό,τι κατονομάσεις υπάρχει.
Από την άλλη, χρειάζεται μια απόσταση, προκειμένου να καταγράψεις συναισθήματα και καταστάσεις του εσωτερικού κόσμου και να προσπαθήσεις να αποσπάσεις την ουσία του.
Σε κάποια ποιήματα της συλλογής (π.χ. “Το ανοίκειο ανήκειν” ή “Ο εαυτός ως άλλος” ) κάνω μια απόπειρα ποιητικής αποτύπωσης αυτών των ερωτημάτων.
4) Τι νέο φέρνετε στην υπάρχουσα ποιητική τοιχογραφία σας με τα νέα ποιήματά σας;
Στην ουσία πραγματεύομαι τα ίδια θέματα με αυτά στις προηγούμενες τρεις συλλογές: τον Χρόνο, τον Έρωτα (τα κεφαλαία, ηθελημένα), τις αντιφάσεις, τις απώλειες, τις λέξεις σε αντίθεση με την σιωπή.
Εδώ επιχειρώ μια σύνθεση, τονίζοντας πως είναι τα κύρια θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο και τον χαρακτηρίζουν.
5) Κρίνετε ότι πρόκειται για μία αισιόδοξη συλλογή ή επιλέγετε μοτίβα του σκιοφωτισμού;
Το σκιόφως επικρατεί. Είναι εξάλλου και ο τίτλος ποιήματος που καταλήγει “Υπάρχουμε άρα σκιαζόμαστε” – με τη διπλή έννοια: είμαστε υπό σκιά αλλά και φοβόμαστε. Φοβόμαστε το σκοτάδι και επιδιώκουμε το φως. Όμως, από την κατάβαση στα σκοτάδια μας – που θεωρώ αναγκαία δοκιμασία – μπορεί να αναδυθεί το φως στο οποίο προσβλέπουμε. Αυτό το τελευταίο είναι το αισιόδοξο μήνυμα.
6) Σάς φοβίζει ως ποιήτρια η ανυπαρξία;
Η ανυπαρξία με φοβίζει πρώτα πρώτα ως άνθρωπο. Φοβόμαστε αυτό που δεν γνωρίζουμε. Δια της ποιήσεως, προσπαθώ να επεξεργαστώ και να ξορκίσω αυτόν το φόβο. Προσπαθώντας με τις λέξεις να εντοπίσω και να ορίσω, δλδ να γνωρίσω, τις διαφορετικές πτυχές της ύπαρξης, διευρύνω το πεδίο της ύπαρξης ώστε να μειώνεται – έστω φαντασιακά – ο χώρος της ανυπαρξίας.
7) Η διάθεση φιλοσοφικού αναστοχασμού τι ρόλο διαδραματίζει στην νέα συλλογή σας;
Δεν έχω φυσικά καμία διάθεση να “φιλοσοφήσω”, έστω και αν κλείνω με κάποιο τρόπο το μάτι στη γνωστή φιλοσοφική καρτεσιανή ρήση. Η λειτουργία της ποίησης είναι αισθητική ενώ ο φιλόσοφος δρα στον επιστημονικό τομέα. Όμως στην ποίηση, μπορούμε απλώς να αντλήσουμε υλικό από τη φιλοσοφια, όπως εξάλλου και η φιλοσοφία μπορεί να “δανειστεί” τον ποιητικό τρόπο.
8) Θα θέλατε να μοιραστείτε με το αναγνωστικό κοινό ένα ποίημά σας από αυτή τη συλλογή και για ποιο λόγο το ξεχωρίζετε ;
Είναι όλα τους “παιδιά μου”, όπως καταλαβαίνετε, και είναι δύσκολο να τα ξεχωρίσω. Όμως επιλέγω για τις ανάγκες της συνομιλίας μας, το “Εγκώμιο της αφής” που έγραψα την εποχή των απαγορεύσεων (επ)αφής λόγω κοβιντ, που παραπέμπει επίσης στην επικείμενη αφή της Ολυμπιακής φλόγας.
9) Νιώθει μοναξιά μια ποιήτρια;
Όλοι οι άνθρωποι είμαστε τελικά μόνοι. Ας θυμηθούμε τον Ρίτσο στη “Σονάτα του σεληνόφωτος”: ” … καθένας μονάχος πορεύεται στον έρωτα, μονάχος στη δόξα και στο θάνατο…”
Πόσο μάλλον στην ποίηση, οταν επιχειρείται η έκφραση της ευαίσθητης πρόσληψης αυτής της ανθρώπινης συνθήκης.
Όμως, τα ποιήματα τείνουν ένα χέρι στον αναγνώστη, επικοινωνούν μαζί του και στοχεύουν να μοιραστούν αυτή τη μοναξιά που έτσι απαλύνεται.
10) Θα θέλαμε με πέντε λέξεις από το ποιητικό σας λεξιλόγιο να μεταφέρετε ένα αισιόδοξο μήνυμα στο κοινό για την ημέρα της γιορτής της ποίησης!
Θα αναφέρω την αρχή και το τέλος του ποιήματος μου ” Οι λέξεις με τα δώρα”:
“Ήρθαν οι λέξεις με τα δώρα!
Άστρο λαμπρό της ποίησης
τις οδήγησε – σ’ ένα μακρύ ταξίδι
μέσα από την έρημο -.
μέχρι την ταπεινή φάτνη
που συντελείται κάθε φορά
το θαύμα της γέννησης.
………
Υπάρχω, άρα δέχομαι λέξεις / δώρα ”
Ευχαριστούμε πολύ να είστε πάντα δημιουργική και πάντα να μάς ταξιδεύετε με την μαγεία των ποιημάτων σας!
Βιογραφικό Μαρίας Πατακιά
Η Μαρία Πατακιά γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, υπήρξε μέλος του Δ.Σ.Α. και στη συνέχεια ολοκλήρωσε μεταπτυχιακές σπουδές Ευρωπαϊκού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Paris 2 , στο Παρίσι.
Εργάστηκε στις Βρυξέλλες ως Νομική Σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Υπήρξε πρόεδρος και είναι γραμματέας του ελληνικού πολιτιστικού συλλόγου στο Βέλγιο ‘ΚΥΚΛΟΣ’. Είναι επίσης μέλος του γαλλικού πολιτιστικού ομίλου Art Faber και μέλος ερασιτεχνικών θεατρικών ομάδων στις Βρυξέλλες.
Μοιράζει τον χρόνο και τα ενδιαφέροντά της μεταξύ Βρυξελλών, Παρισιού και Αθήνας.
Από τις εκδόσεις ΜΕΛΑΝΙ έχουν εκδοθεί οι ποιητικές συλλογές της:
- Βηματιστές του Χρόνου, 2016
- Ζυγός Ψυχοστασίας, 2018
- Περί Έρωτος ως μόνου δαιμονίου, 2020
- …κι ύστερα δεν υπάρχεις, 2023
Από τις εκδόσεις Le miel des Anges εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2021 και το πρώτο προσωπικό βιβλίο με ποιήματά της μεταφρασμένα στα γαλλικά « Arpenteurs du temps – et autres recueils » σε μετάφραση Michel Volkovitch.
Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί επίσης στα αγγλικά και αλβανικά και έχουν δημοσιευτεί σε σχετικά περιοδικά ποίησης.
Μεταφράσεις της δοκιμίων και ποιημάτων έχουν δημοσιευτεί στο περιοδικό ΠΟΙΗΤΙΚΗ.
