Η καταξιωμένη  συγγραφέας Λίλια  Τσούβα συνεχώς  μας εκπλήσσει ευχάριστα. Από τον ποιητικό λόγο {Εγκέφαλος ψάρι}, πηγαίνει στο διήγημα {Το τραγούδι των Ινουίτ,Γοβάκια από Πάγο } και στην μελέτη {Ο εξπρεσσιονισμός στην ποίηση του Ριζάκη. Οκτώ προσδόκιμες θεάσεις }.

Και τώρα μας χαρίζει ένα εξαιρετικό δοκίμιο με τον τιτλο «Με το καλειδοσκόπιο του Μπέογουλφ» που είναι ένα γοητευτικό παραμύθι που εξιστορεί  τα επιτεύγματα ανδρών της Σκανδιναβικής αριστοκρατίας ,στον πρώιμο Μεσαίωνα.

Η πλοκή εξελίσσεται γύρω στο 500 μΧ στην προχριστιανική Σκανδιναβία πριν ή μετά το τέλος της μεγάλης μετανάστευσης των γερμανικών φύλων . Βασίζεται σε θρύλους και διηγήσεις που έφεραν μαζί τους οι άνθρωποι που μετακινήθηκαν στην Αγγλία,όταν ακόμη διατηρούσαν δεσμούς με τους ομοφύλους τους στη Σκανδιναβία και τη Βόρεια Γερμανία.

Τους άθλους του Μπέογουλφ και των άλλων ηρώων του έπους απήγγελαν οι αοιδοί και διαδίδονταν προφορικά στην μνήμη των κατοπινών γενεών.

Στο νου μας αμέσως έρχονται η Ιλιάδα κι η Οδύσσεια.  «Τον άντρα μούσα, τον πολύτροπο να μου ανιστορήσεις που βρέθηκε ως τα πέρατα του κόσμου να γυρνά, αφού της Τροίας πάτησε το κάστρο το ιερό. γνώρισε πολιτείες πολλές, είδε πολλών ανθρώπων βουλές» διαβάζουμε στη μετάφραση του Μαρωνίτη για τον Οδυσσέα που πάλεψε κι αυτός σαν τον Μπέογουλφ με τέρατα σαν τον Πολύφημο,σαν τους Λαιστρυγόνες και τις Σειρήνες και σαν την Κίρκη και βγήκε νικητής ,γυρνώντας στην Ιθάκη του.

Και στ’ ακριτικά τραγούδια της πατρίδας μας συναντούμε τους αοιδούς να εξιστορούνε την αντρειωσύνη των ακριτών.

«Τρώτε και πίνετε άρχοντες κι εγώ να σας διηγούμαι. Κι εγω να σας εδιηγηθώ για έναν αντρειωμένο. Για έναν νιο τον είδα εγώ στους κάμπους και κυνήγα.Στο γλάκιο πιάνει ο νιός λαγό, στον πήδο πιάνει αγρίμι».

Η συγγραφέας στήνει μια θεατρική σκηνή κι εμείς μαγεμένοι παρακολουθούμε να παρελαύνει μπροστά μας ένας ολόκληρος κόσμος,αυτός του πρώιμου Μεσαίωνα με τους λαούς που διαδραμάτισαν ρόλο στο ιστορικό γίγνεσθαι.  Από τον Κικέρωνα μαθαίνουμε για τους βαρβάρους που ζούσαν στην Εντεύθεν των Αλπεων Γαλατία κι ο πρώτος που θα δώσει σ ΄αυτούς το όνομα Γερμανοί είναι ο Ιούλιος Καίσαρας στο περίφημο έργο του « De Bello Galliko”.   O 3^ος αιώνας θα γίνει θεατής μιας μαζικής εισβολής των γερμανικών αυτών φύλων στην Ρωμαική Αυτοκρατορία η οποία θα κορυφωθεί από το 4ΟΟ ως το 6ΟΟ μΧ.

Οι Γότθοι,οι Γέτες,οι Αγγλοι και οι Σάξονες,οι Γιούτες και οι Φρίζιοι φέρνουν μεγάλη αναστάτωση και προετοιμάζουν τρόπον τινά το έδαφος για το τελευταίο μεγάλο κύμα  των Γερμανών μεταναστών που δεν είναι άλλοι από τους περιβόητους Βίγκινκς. .

Η πιθανή γραπτή  σύνθεση  του έπους Μπέογουλφ ανάγεται στον 8^ο αιώνα Επομένως είναι πολύ παλαιότερο από όλα τα γνωστά έπη που εμφανίζονται τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση   και που δηλώνουν την αφύπνιση της εθνικής συνείδησης των λαών. Το Τραγούδι των Νιμπελούγκεν, βασισμένο σε στοιχεία της γερμανικής παγανιστικής μυθολογίας είναι η Ιλιάδα της γερμανικής φιλολογίας. Ο Ζίγκφριντ και η Μπρουχίλντα ,βασικοί ήρωες του έπους ενέπνευσαν άπειρους ποιητές και εξυμνήθηκαν στον κινηματογράφο . Το άσμα του Ελ Σίντ, από τα σπουδαιότερα έργα της μεσαιωνικής λογοτεχνίας στην Ισπανία μεταφέρθηκε πολλές φορές στην κινηματογραφική οθόνη και το έπος του Διγενή Ακρίτα ,το αρχαιότερο μνημείο της νεοελληνικής λογοτεχνίας έγινε από τα πιο αγαπημένα αναγνώσματα των φιλολόγων κι όχι μόνο. Ετσι και το έπος Μπέογουλφ θεωρείται η Ιλιάδα κι η Οδύσσεια των ¨Αγγλων και παρότι συντέθηκε στη χώρα τους η ιστορία εκτυλίσσεται στη Σκανδιναβία από όπου και προήλθε.Η γλώσσα του είναι η αγγλοσαξωνική ,ένα μείγμα από γερμανικά ιδιώματα ,μια γλώσσα συνθετική ,άφθονη σε πολυσύνθετες λέξεις.Ο Μπέογουλφ, άντρας τερατώδους σωματικής διάπλασης σκοτώνει τα τέρατα, παλεύει με δράκους και δρα με απόλυτη ψυχραιμία ,όπως ο Ηρακλής κι αργότερα ο πολυμήχανος Οδυσσέας.Παρότι το έπος έχει πολλά ειδωλολατρικά στοιχεία είναι καταφανής η συνάφεια του με την Χριστιανική θρησκεία κι ιδιαίτερα με την Παλαιά Διαθήκη. Η χριστιανική αντίληψη στο έπος δένεται σφιχτά με τις ειδωλολατρικές δοξασίες , τους γερμανικούς θρύλουςκαι την Αγία Γραφή.  Οιι έφιπποι πολεμιστές είναι φορείς ηρωικού προτύπου και εμφορούνται από τα ιδεώδη της αριστοκρατικής τάξης. Η γενναιοδωρία  κι η φιλοξενία,η εκδίκηση που υποκρύπτει στον πυρήνα της έναν ατέρμονα κύκλο βίας κι αιματοχυσίας,η άρνηση της ήττας είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του έπους που αγλαίζει την ιστορία της φυλής των Αγγλών.

Τελειώνοντας να σημειώσω ό,τι ο Τζον Τόλκιν ,καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ,μελέτησε εμβριθώς το έπος κι αυτό είχε σαν  αποτέλεσμα  να γράψει την περιπετειώδη τριλογία  « Ο Αρχοντας των Δαχτυλιδιών», που μας μάγεψαν στην μεγάλη οθόνη και βασίζονταν στο αγγλικό έπος Μπέογουλφ.Πολλά ακόμα μπορείς ν΄αναφέρεις για το ποίημα,όπως για τη θέση της γυναίκας, τη Βαλχάλα, τον τόπο συνάντησης των γενναίων πολεμιστών αλλά θα ήθελα  τελειώνοντας  ν΄ευχαριστήσω τη Λίλια για το εξαιρετικό δοκίμιο που μας πρόσφερε και που  έριξε άπλετο φως στον πρώιμο Μεσαίωνα…