You are currently viewing Δημήτρης Γαβαλάς: Πολυπλοκότητα και ‘Μεσσιανισμός’ -γιατί δεν Παίρνουν Αποφάσεις

Δημήτρης Γαβαλάς: Πολυπλοκότητα και ‘Μεσσιανισμός’ -γιατί δεν Παίρνουν Αποφάσεις

Μνήμη καθηγητή Γιάννη Νίκολη

 

Σε πολλές περιπτώσεις, όπως τη σημερινή με την υγειονομική κρίση λόγω ιού, είναι απαραίτητο να αποφασίσουν οι κυβερνώντες περί του πρακτέου εν μέσω πολύπλοκων καταστάσεων. Το άχθος για τη λήψη απόφασης, δηλαδή η δυσκολία επιλογής μεταξύ πολλών ενδεχομένων και η εκτίμηση των συνεπειών της μίας λύσης, προκαλεί πολυπλοκότητα, που ορίζεται ως η δυσκολία επιλογής και ανίχνευσης αναλλοίωτων μεγεθών ή νόμων στο σενάριο που τελικά επιλέγεται ανάμεσα στα πολλά.

 

Αυτή η δυσκολία προτρέπει πολλούς αδύναμους ανθρώπους στην αναζήτηση ‘μεσσιανικών’ μορφών -αυτόκλητων ερμηνευτών του ‘Θείου’ ή του ‘Λαϊκού’ θελήματος- και στην ανάθεση σε αυτούς της αγωνίας λήψης απόφασης για λογαριασμό του προσήλυτου/ οπαδού/ υποψήφιου μέλους του ‘ποιμνιοστασίου’.

Ο ‘Μεσσίας’ με τη σειρά του απαιτεί απόλυτη υπακοή και ζητεί από τον ‘προσήλυτο’ την απαρέγκλιτη τήρηση κανόνων, με προτάσεις που βρίθουν αντιφάσεων και αμετροεπειών. Έτσι, ο ράθυμος οπαδός γρήγορα διαπιστώνει ότι είναι «η εσχάτη πλάνη χείρων της πρώτης», διότι η πολυπλοκότητα των αντιφατικών εντολών που καλείται να πιστέψει και να εφαρμόσει υπερβαίνει κατά πολύ την πολυπλοκότητα που θα αντιμετώπιζε μόνος, χρησιμοποιώντας την κριτική του σκέψη στη διαδικασία αυτοδύναμης λήψης αποφάσεων.

 

Η σωτηρία, λοιπόν, στην οποία προσβλέπει ο προσήλυτος και την οποία υπόσχεται ο ‘Μεσσίας’, δηλαδή η απαλλαγή από την αβεβαιότητα και την ενοχή που δημιουργεί εκ των υστέρων η επιλογή μίας εν μέσω πολλών εναλλακτικών λύσεων, πληρώνεται πολύ ακριβά και έχει ως συνέπεια την παράλυση της κριτικής σκέψης και τον εξανδραποδισμό του ‘οπαδού’. Ο μεσσιανιστής ευχαρίστως απαλείφει -κατόπιν ικεσίας του ράθυμου προσήλυτου- την πολυπλοκότητα, δηλαδή το άχθος υποβολής ερωτήσεων, αξιολόγησης απαντήσεων και της λήψης αποφάσεων υπό συνθήκες αβεβαιότητας και ανταγωνισμού. Κατ’ αυτό τον τρόπο, εξαφανίζει και την ερευνητική ενεργητική τάση από τον οραματικό κόσμο του οπαδού και το χειρότερο, ο προσήλυτος διδάσκεται ότι η ερευνητική ενεργητική τάση, το διερευνάν ή το πράττειν γενικότερα, είναι κολάσιμη ιδιότητα. Έτσι, η προσωπικότητα ατροφεί και ο οπαδός οδηγείται αβίαστα στο ποιμνιοστάσιο.

 

Όσο πιο καλλιεργημένος είναι ο άνθρωπος τόσο πιο φιλομαθής, τόσες περισσότερες ερωτήσεις υποβάλλει -οι απορίες πάντα προϋποθέτουν πλαίσιο αναφοράς, συμφραζόμενα. Ο σε -ηθελημένη- άγνοια διατελών δεν ρωτάει, δεν απορεί, δεν συμπεραίνει, δεν αλληλεπιδρά, δεν θεωρεί (βιοί αδοξάστως: without holding any opinions ). Η κριτική σκέψη παραλύει από τη στιγμή που αποδέχεται κάποιος έστω και μία αντίφαση ή αμετροέπεια. Γι’ αυτό και στη θεωρία λήψης αποφάσεων -Θεωρία Παιγνίων- μαθαίνουμε τον τρόπο με τον οποίο, αρχίζοντας από αντιφατικές συνθήκες, οδηγούμαστε σε ευσταθή, αυτοσυνεπή δυναμικά καθεστώτα, αυτά δηλαδή που επιστημονικά λέμε σήμερα χαοτικούς ελκυστές.

*

* *

Βάλτε όπου Μεσσίας τον εκάστοτε Ηγέτη και όπου οπαδός/ υποψήφιο μέλος του ποιμνιοστασίου τον ελληνικό λαό και έχετε την ερμηνεία της σημερινής κακοδαιμονίας μας.

 

Δημήτρης Γαβαλάς

O Δημήτρης Γαβαλάς γεννήθηκε στην Κόρινθο το 1949. Σπούδασε Μαθηματικά, Κυβερνητική και Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου σε μεταπτυχιακές σπουδές και Ψυχολογία του Βάθους σε ελεύθερες σπουδές. Εκπόνησε Διδακτορική Διατριβή με θέμα τα Μαθηματικά, τη Θεμελίωση και τη Διδακτική τους. Αρχικά εργάστηκε ως Επιστημονικός Συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο Πατρών και ως Ερευνητής στο Κέντρο Ερευνών «Δημόκριτος». Στη συνέχεια εργάστηκε στην εκπαίδευση ως καθηγητής Μαθηματικών. Συνεργάστηκε με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (στη συγγραφή Προγραμμάτων Σπουδών & σχολικών βιβλίων και σε άλλα εκπαιδευτικά θέματα). Εργάστηκε επίσης στη Βαρβάκειο Σχολή, και συνέχισε ως Σχολικός Σύμβουλος. Για το πνευματικό του έργο, έχει τιμηθεί από τον Δήμο Κορινθίων. Το δοκίμιό του για τον Οδυσσέα Ελύτη έλαβε κρατική διάκριση, ενώ το ποίημα «Φανταστική Γεωμετρία» περιελήφθη στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Β΄ τάξης του Γυμνασίου.

Έργα του Δημήτρη Γαβαλά:

Ποίηση

Σπουδές. Αθήνα, 1973.
Μετάβαση στο Όριο. Αθήνα, 1974.
Ανέλιξη. Αθήνα, 1975.
Δήλος. Αθήνα, 1976.
Εσωτερική Αιμομιξία. Αθήνα, 1977.
Η Πάλη με το Άρρητο. Αθήνα, 1978.
Ελεγείο. Αθήνα, 1979.
Τα Εξωστρεφή. Αθήνα, 1980.
“Η Του Μυστικού Ύδατος Ποίησις“. Αθήνα 1983.
Το Πρόσωπο της Ευτυχίας. Κώδικας, Αθήνα, 1987.
Απλά Τραγούδια για έναν Άγγελο. Κώδικας, Αθήνα, 1988.
Φωτόλυση. Κώδικας, Αθήνα, 1989.
Ακαριαία. Κώδικας, Αθήνα, 1994.
Σύμμετρος Έρωτας Ή Τα Πρόσωπα του Αγγέλου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1996
Άγγελος Εσωτερικών Υδάτων. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1998.
Το Λάμδα του Μέλλοντος. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2003.
Ποιήματα 1973-2003: Επιλογή. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2004.
Ου Παντός Πλειν. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006.
Στη Σιωπή του Νου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2013.
Δίχως Μαγνητόφωνα Φωνόγραφους Δίσκους και Μαγνητοταινίες. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2016.

Δοκίμιο

Η Εσωτερική Διαλεκτική στη «Μαρία Νεφέλη» του Οδυσσέα Ελύτη. Κώδικας, Θεσσαλονίκη, 1987. (σσ. 94).
Ψυχο-Κυβερνητική και Πολιτική: Αναλυτική Θεώρηση του Πολιτικού Φαινομένου. Κώδικας, Αθήνα, 1989. (σσ. 40).
Αισθητική και Κριτική Θεωρία των Αρχετύπων: Θεωρητικά Κείμενα και Εφαρμογές. Κώδικας, Αθήνα, 1999. (σσ. 202).

Μετάφραση – Εισαγωγή – Σχόλια
Nicoll, M. Ψυχολογικά Σχόλια στη Διδασκαλία του Γκουρτζίεφ. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1997. (σσ. 96).


Επιστημονικά Βιβλία

Πρότυπα και Χαρακτήρας Κυβερνητικών Συστημάτων: Συμβολή στη Θεωρητική Κυβερνητική – Ένα Μαθηματικό Μοντέλο. Πάτρα, 1977 και Αθήνα, 1993 . (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 250).
Η Θεωρία Κατηγοριών ως Υποκείμενο Πλαίσιο για τη Θεμελίωση και Διδακτική των Μαθηματικών: Συστημική Προσέγγιση της Εκπαίδευσης. Πάτρα, 2000. (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 350).
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 1: Μη-συμβατική Ανάλυση, Ασαφή Σύνολα, Η έννοια της Μη-διακριτότητας. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2005. (σσ. 190).
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 2: Πρώτη Μύηση στη Θεωρία Κατηγοριών. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2006. (σσ. 330).
Το Αρχέτυπο του Τυχερού Παιχνιδιού: Για την Τύχη, τη Μαντική και τη Συγχρονότητα Σύμφωνα με τις Απόψεις των C. G. Jung και M.- L. von Franz. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006. (σσ. 280). (Σε συνεργασία).
On Number’s Nature. Nova Publishers, NY, 2009 (pp. 70).
Συστημική: Σκέψη και Εκπαίδευση – Συμβολή στο Ζήτημα της Εκπαίδευσης. Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2011. (σσ. 310).
Αρχετυπικές Μορφογενέσεις. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2012.
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 3: Για τη Φύση του Αριθμού. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2012. (σσ. 360).
Αρχέτυπο: Η Εξέλιξη μιας Σύλληψης στον Τομέα της Γνώσης. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2015. (σσ. 320).
Κυβερνητική: Αναζητώντας την Ολότητα. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2016. (σσ. 400).

Κρατικά Σχολικά Βιβλία
Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στην Α΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1997.
Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Β΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2015.
Λογική: Θεωρία και Πρακτική για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.
Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στο Γυμνάσιο και το Λύκειο (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2008.
Μιγαδικοί Αριθμοί. Κεφάλαιο στο: Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.



Δημοσίευσε επίσης πλήθος άρθρων σε εφημερίδες και περιοδικά για θέματα εκπαίδευσης, πολιτικής, λογοτεχνίας κτλ.

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.