You are currently viewing  Ανθούλα Δανιήλ: Η Άνοιξη, ο Μάρτης, η Αφροδίτη, ο Άρης

 Ανθούλα Δανιήλ: Η Άνοιξη, ο Μάρτης, η Αφροδίτη, ο Άρης

                               

Μπήκαμε στον τρίτο μήνα του έτους, τον Μάρτη,  τον οποίο συνήθως   κακολογούμε, άλλοτε κάνοντας λόγο για τη Σαρακοστή και άλλοτε για το κρύο, τα παλουκοκαύματα και λοιπά τετριμμένα. Λίγοι θυμούνται πως ο μήνας Μάρτης είναι ο Mars των Ρωμαίων, δηλαδή ο Άρης, ο οποίος είναι ο θεός του πολέμου, αλλά και εραστής της Αφροδίτης.  Που  τους έκανε τσακωτούς ο Ήφαιστος, ο κερατωμένος σύζυγος της θεάς του έρωτα. Άρης, για το χατίρι της, σταμάτησε τον πόλεμο κι έτρεξε στον ερωτικό κοιτώνα. Οι εικόνες που μας έχουν παραδοθεί είναι ποικίλες. Εκείνη τσιτσίδι κι εκείνος κοντάρι, ασπίδα, περικεφαλαία  στα πόδια της. Έρωτες φτερωτοί τριγύρω να σαϊτεύουν. Σε άλλη εικαστική εκδοχή εκείνη καθισμένη σε καρέκλα κι  εκείνος όρθιος πίσω της, με περικεφαλαία και δόρυ, στο ένα χέρι· με το άλλο της έχει χουφτώσει το ένα στήθος. Σε μια τοιχογραφία της Πομπηίας, εκείνη, μισοξαπλωμένη, γυμνή, το ελάχιστο ρούχο έχει γλιστρήσει τελείως στους μηρούς. Το γυμνό σώμα με τη θεϊκή λάμψη στολίζουν τα κοσμήματά του· μακρύ περιδέραιο, μαργαριταρένια σκουλαρίκια, περικαλλή περικάρπια και περισφύρια, βοστρυχωτά μαλλιά με στέκα. Στα αριστερά και λίγο πιο ψηλά, ένας έρωτας ρίχνει βέλη, η ασπίδα από κάτω,  ακουμπά στον τοίχο. Δεξιά, σε διαγώνια θέση με τον έρωτα, ένας μικρούλης φοράει την περικεφαλαία του Άρη στο κεφάλι.  Και από πάνω, ο Άρης πίσω από την Αφροδίτη,  ντυμένος ακόμα, την κρατάει από το μπράτσο ψηλά στον ώμο. Όλα τέλεια  αρχιτεκτονημένα.  Ο έρωτας κι ο πόλεμος σε απόλυτη καλλιτεχνική αντιστοιχία . Μπορεί οι σκληροτράχηλοι Ρωμαίοι να πολεμούσαν, απολάμβαναν όμως και τα ωραία της ζωής.

 Ο Μάρκος Αντώνιος και η Κλεοπάτρα ζούσαν με  έναν τρόπο  αμιμητόβιο[1], που  κανείς δεν μπορούσε να τους μιμηθεί, δηλαδή. Σαν αντιγραφή του Άρη ο Μάρκος Αντώνιος αφήνει τον πόλεμο στην άκρη για να γλεντήσει ερωτικά με την ισόθεη Κλεοπάτρα. Το ίδιο και ο καταβασανισμένος Αινείας με τη Διδώ. Ερωτεύεται τη βασίλισσα και σταματά, για λίγο, το ταξίδι προς τον μεγάλο στόχο, τη Ρώμη.  Γιος της Αφροδίτης ο Αινείας, ας μην το ξεχνάμε. Τώρα πώς είχε πατέρα τον Αγχίση και όχι τον Ήφαιστο, αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Ο Ρωμαίος ποιητής Οβίδιος γράφει στην Ποιητική Τέχνη /  Ars Amatoria (Έρωτες 1.9): «Κάθε εραστής είναι στρατιώτης» και μας δίνει την ερωτική μεταμόρφωση της Ρώμης με τους στίχους, «Όσα άστρα έχει ο ουρανός/ τόσα κορίτσια η Ρώμη. / Η Αφροδίτη, του Αινεία η μάνα, την πόλη του κατέχει», γι αυτό οι Ρωμαίοι είναι δοσμένοι στον πόλεμο και στον έρωτα, Ρώμη= δύναμη και Roma =Amor σε βουστροφηδόν ανάγνωση.

Κάνε έρωτα, μην κάνεις πόλεμο, All you need is love, τραγουδούσαν οι Beetles. Σκεφτήκατε ποτέ γιατί η έναρξη του τραγουδιού έχει για εισαγωγή τη μουσική φράση από τον γαλλικό εθνικό ύμνο Allons Enfantes de la Patrie, από τη Μασσαλιώτιδα, δηλαδή;

Μπορεί ο πόλεμος να φέρνει ΘΑΝΑΤΟ, μπορεί να είναι πατήρ πάντων, ωστόσο  θα πρέπει για λίγο να πάψει, για να πάρει τα ηνία ο έρωτας που φέρνει ΖΩΗ. Κι ο έρωτας για να συγκινεί πρέπει να απεικονίζεται με ωραία σώματα. Αυτός είναι ο λόγος που μια θεά της ομορφιάς και του έρωτα παίζει το ρόλο της, γεννά μια εκστρατεία στην Τροία, καταστρέφει μια αυτοκρατορία και, γενικώς φέρνει ανακατάταξη στον πολιτικό και ερωτικό χάρτη. Η Ελένη συχνά ταυτίζεται με την Αφροδίτη και ο Πάρις είναι ωραίος και πολεμιστής σαν Άρης. Με την Αφροδίτη, πάντως,  καμιά γυναίκα δεν μπορεί να παραβληθεί ούτε στο σώμα ούτε στο πρόσωπο ούτε στο μυαλό ούτε στα έργα, γράφει ο Λουκιανός (125-180 μ.Χ.) στο έργο του Εικόνες: «Γυναικών γαρ συνόλως ουκ αν τις παραβληθείη αυτή «ου δέμας ουδέ φυήν», φησὶν Όμηρος, «ουτ᾽ αρ φρένα ούτε τι έργα».

Με τέτοια γυναίκα ποιος  κουτσοπόδαρος, ας είναι και ο ικανότατος στις τέχνες Ήφαιστος, δεν θα ζήλευε; Και κάνει κύκλους σαν διαβήτης και ετοιμάζει φωτιές και φυσερά για δίχτυα και παγίδες. Ο ποιητής Κυριάκος Χαραλαμπίδης, παραφυλάει το μύθο, ο Ήφαιστος παραφυλάει τον μυστικό κοιτώνα και καλεί  όλους τους θεούς σε πορνοσκοπία. Ελάτε να δείτε τι γίνεται εδώ· και το βουκίνισε το πράγμα (από το ρήμα βουκινίζω=κοινοποιώ)[2]: «ο κουτσοπόδαρος / Ήφαιστος, ο ακάματος πυγμαίος/ με γοργό ευρεσίτεχνο μυαλό,/ τα χέρια τα επιδέξια, την ακρίβεια / του πράττειν και του κρύβειν […] Πήρε κι έφτιαξε / λεπτότατο ένα δίχτυ  -κορυφαίο επίτευγμα/ μοριακής νανοτεχνολογίας».  Με αυτό συνέλαβε «τον Άρη (ένα κουβάρι /ξανθά μαλλιά και ιεροί φαλλοί / που προεξείχαν μες το φως του ήλιου) / την άπιστη γυναίκα του, την Αφροδίτη / κι ευτύς συγκάλεσε πορνοσκοπία»[3]. Προσέξατε τι λέει η παρένθεση;  Ω! της τόλμης! Τότε θα ήταν που έλειωσαν τα χιόνα του Όλυμπου  και  έγιναν ρυάκια και πότισαν τα δεντρά και λάλησαν τα πουλάκια, από τη φλόγα του έρωτα, πουλάκια είναι και κελαηδούν, πουλάκια και φωλεύουν. Ένα δεύτερο «Ω!» εκπέμπεται από την ιδέα να παραφυλάει να την πιάσει στα πράσα και να  βγάλει τα μάτια του με τα ίδια του τα χέρια, σαν Οιδίπους, και μαζί με τα μάτια να βγάλει και τα άπλυτά του στη φόρα, να κοινοποιήσει το ρεζιλίκι του.  Εν ολίγοις, δεν του έφτανε τι είδε μόνος του, αλλά ήθελε να δουν και οι άλλοι Ολύμπιοι που σκότωσαν την πλήξη τους με τα ξανθά μαλλιά και τους ιερούς φαλλούς κουβάρι!!! Κι ακόμα ένα τρίτο «Ω» θαυμαστικό:  «Η πλάτη κι ο λαιμός της Αφροδίτης / μάρμαρο παριανό, κι ο Άρης επτασφράγιζε /  ισχία κι αναλογίες των μερών». Ζήλεψαν «ο Ερμής κι ο Ποσειδών / και ο Απόλλων – εξαιρέσει του Πατρός / των πάντων Διός». Ω! τι βλέπουνε τα μάτια μας! Όλη η ομορφιά του Ολύμπου μαζεμένη, με εξαίρεση τον Ήφαιστο. Όλοι οι ωραίοι μαζί κι ο ασχημομούρης χώρια.

Η πράξη του αψυχολόγητη. Τι θέλει να πει ο ποιητής; να καταγγείλει ή να υπερηφανευτεί; Μη κοιτάτε το κουτσό μου πόδι, κοιτάτε την καλή μου τύχη, λέει ο λαός.  Κοιτάτε τι γυναίκα έχω και ποιον μας έφερε στο σπίτι! Υποθέσεις θα μου πείτε, αλλά τρέχα γύρευε σ’ ενός ζηλιάρη το μυαλό τι σενάρια γεννιούνται.

Ας παραδεχτούμε, λοιπόν, πως ο Μάρτης – ο  Άρης- ο πρώτος μήνας της Άνοιξης,  primus και στο λατινικό ημερολόγιο φέρνει ευχάριστα νέα, τα Χελιδονίσματα που είναι Κάλαντα πρωτομαρτιάτικα, Ήρθε ήρθε χελιδών καλάς ώρας φέρουσα, αρχαιόθεν γνωστά, τα αναφέρει και ο Αθήναιος γύρω στο 200 π.Χ. Ο λαογράφος μας ο Μέγας, μέγας και στο όνομα και στην γνώση,  λέει ότι ο μήνας είναι καλός και για μετεωρολογικές και άλλες  μαντείες. Να έχει εκεί, άραγε την πηγή της η πληροφορία που δόθηκε στον Καίσαρα να προσέξει τις Ειδούς του Μαρτίου; Αλλά δεν πίστευε στις προλήψεις κι εκείνες τον εκδικήθηκαν.

Πάντως για μας τους Έλληνες ο Μάρτης είναι μήνας θρησκευτικής και πατριωτικής έξαρσης. Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, Επανάσταση  και προετοιμασία για το Πάσχα και την Ανάσταση… Ένα το χελιδόνι κι η Άνοιξη Ακριβή, αλλά εδώ ανοίγει άλλο κεφάλαιο, αλλού.

[1] Ο Πλούταρχος, τον οποίο έχει ως πηγή ο Σαίξπηρ, αναφέρει ότι ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα ζούσαν βίο πολυτελή που κανένας δεν μπορούσε  να μιμηθεί, βίος αμιμητόβιος (Βασίλης Ρώτας). Ο κόσμος θα μάθει πως «εμείς είμαστε αμίμητοι», Πράξη 1η, σκηνή 1η.
[2] Βλ Κωνσταντίνου Θεοτόκη, Η τιμή και το χρήμα: «η γειτόνισσα στο φόρο το βουκινίζει» (η γειτόνισσα στην αγορά το διαλαλεί, το έκανε βούκινο).
[3] Βλ Κυριάκου Χαραλαμπίδη, Ηλίου και Σελήνης Άλως,

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.