Από την Αστική Εταιρεία Ιπποκράτης (Κέντρο Γραφικών Τεχνών Κω) εκδόθηκε πρόσφατα, με τον παραπάνω εμβληματικό τίτλο, η μελέτη του αγαπητού μου ανεψιού Γιώργου Σταματόγιαννη, πλοιάρχου του πολεμικού ναυτικού, με πλούσια σταδιοδρομία στη στρατιωτική εκπαίδευση και μεταπτυχιακό τίτλο από το Πανεπιστήμιο του Plymouth.
Το εξαίρετο πόνημα, με θαυμάσιο εικαστικό υλικό (εννέα θαλάσσιες εικόνες) δομείται σε δύο μέρη, με αναλυτικές ερμηνευτικές σημειώσεις και εκτενή βιβλιογραφία, ελληνική και ξενόγλωσση.
Συγκεκριμένα, στην πρώτη ενότητα αναφέρεται διεξοδικά στο φυσικό στοιχείο της θάλασσας – αντικείμενο έρευνας πολλών επιστημόνων – και στην επίδραση του θαλάσσιου περιβάλλοντος στον ανθρώπινο χαρακτήρα. Η θάλασσα, ζωτική ανάγκη για τον Έλληνα, αποτελεί σύμβολο ελευθερίας, που ταυτίζεται με τις πανάρχαιες ρίζες του Ελληνισμού.
Ειδικότερα, αναλύονται τα χαρακτηριστικά που η θάλασσα χαρίζει στους νησιώτες, χαλυβδώνοντας τον χαρακτήρα τους, όπως: σεβασμό της φύσης, ελευθερία και ανεξαρτησία, αυτοπεποίθηση και αυτοδυναμία, εργατικότητα και υπομονή, κοινωνικότητα και φιλοξενία, προσαρμοστικότητα και ευελιξία, αντιπαραθέτοντας και τα αρνητικά στοιχεία: επιφυλακτικότητα και καχυποψία, που οδηγούν από την αρχαιότητα το Αιγαίο στην πειρατεία και τη θέσπιση χωριστού Δικαίου της θάλασσας.
Στη δεύτερη ενότητα, Η περίπτωση των νησιών του Αιγαίου, γίνεται λόγος για το Αιγαίο πέλαγος, με την πανάρχαια ιστορία του, από την τρίτη χιλιετία προ Χριστού, σημείο επαφής Ευρώπης και Ασίας, όπου αναπτύχθηκαν μεγάλοι πολιτισμοί. Με βάση τις πηγές αρχαίων ιστορικών αναφέρονται σημαντικές πληροφορίες για τον πόλεμο Ελλήνων και Τρώων, στα ομηρικά έπη Ιλιάδα και Οδύσσεια, και στη σύντομη ιστορία του Αιγαίου, από τη μυθολογία, με ιστορική αναδρομή στη Ρωμαϊκή και αργότερα στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, τη βενετική κυριαρχία, την έλευση των Οθωμανών Τούρκων και την Ελληνική Επανάσταση. Ιδιαίτερα, γίνεται λόγος για τη γεωπολιτική σημασία του Αιγαίου, τη σχέση του με την παντοκράτειρα Ρωσία, την Τουρκική επιβολή, την κατοχή της Δωδεκανήσου από τους Ιταλούς, τονίζοντας με έμφαση τη σημασία του Αιγαίου ως παράγοντα διαμόρφωσης γεωπολιτικού ενδιαφέροντος.
Ο συγγραφέας, με ιδιαίτερη γνώση, ευαισθησία και εξαίρετη χρήση πηγών, αναφέρεται στο Αιγαίο πέλαγος, ως μέρος της Ελλάδας, από την Αρχαιότητα, με τις αρχές, τα ήθη και τον πολιτισμό της, εξαίροντας ειδικότερα τη συμβολή του στη διαμόρφωση των Ελλήνων, με εξόχως ανεπτυγμένο το αίσθημα της αυτονομίας και της ελευθερίας.
Διδακτικά εύχρηστη η ενδιαφέρουσα μελέτη διανεμήθηκε σε όλα τα Γυμνάσια της Δωδεκανήσου, για να αξιοποιηθεί κατάλληλα από τον διδάσκοντα. Ευκταίο θα ήταν, με απόφαση του Υπουργείου Παιδείας, να διανεμηθεί στις σχολικές μονάδες όλης της επικράτειας, σε μια εποχή μάλιστα που διακυβεύεται η ελληνική ταυτότητα του Αιγαίου.
Εκφράζουμε, εκ βάθους καρδίας, ab imo pectore τα ολόθερμα συγχαρητήρια τον αγαπητό Γιώργο, ευχόμενος ολόψυχα συνέχιση της συγγραφικής του δημιουργίας.
