You are currently viewing Έφη Φρυδά: Μικρό Γατοαφιέρωμα
Andy Warhol, Marylin the Cat in white, yellow, black, and tortoise shell

Έφη Φρυδά: Μικρό Γατοαφιέρωμα

Ἐμμανουήλ Ροΐδης) – Ἱστορία μιᾶς γάτας. 

…Την προς τους γάτους συμπάθειαν των συγγραφέων και καλλιτεχνών επεχείρησαν τινές να υποτιμήσωσιν, ονομάζοντες αυτήν διαστροφήν, ως την όρεξιν όζοντος τυρού, αώρων οπωρών ή υπερωρίμων εταιρών. Το βέβαιον είναι ότι, αν έλειπεν ο γάτος, θα ήτο καταδικασμένος ο αγρυπνών συγγραφεύς εις απόλυτον μοναξίαν, αφού ουδενός άλλου πλάσματος δύναται να συμβιβασθή η συντροφιά μετ’ αδιατάρακτου διανοητικής εργασίας. (…)

Κ. Π. Καβάφης

Ήθελα νάχω ένα σπίτι εξοχικό
μ’ έναν πολύ μεγάλο κήπο – όχι τόσο
για τα λουλούδια, για τα δένδρα, και τες πρασινάδες
(βέβαια να βρίσκονται κι αυτά· είν’ ευμορφότατα)
αλλά για νάχω ζώα. Α νάχω ζώα!
Τουλάχιστον επτά γάτες – η δυο κατάμαυρες,
και δυο σαν χιόνι κάτασπρες, για την αντίθεσιν (…)

(Από το ποίημα του Κ. Π. Καβάφη «Σπίτι με κήπον»)

Είν’ η γαλή αντιπαθής εις τους κοινούς ανθρώπους.
Μαγνητική και μυστική, τον επιπόλαιόν των
κουράζει νουν· και τους χαρίεντάς της τρόπους
δεν εκτιμούν.

(Από το ποίημα του Κ. Π. Καβάφη “Η γαλή” (Κρυμμένα Ποιήματα))

Rudolf Schlichter. Speedy with cat, Νιλ Γκάιμαν, Κόραλιν.

“Πώς σε λένε;” ρώτησε η Κόραλιν τη γάτα. “Κοίτα, εμένα με λένε, Κόραλιν. Εντάξει;”
“Οι γάτες δεν έχουν ονόματα”, δήλωσε η γάτα.
“Όχι;” 
‘Οχι”, απάντησε η γάτα. “Βέβαια εσείς οι άνθρωποι έχετε ονόματα. Αυτό συμβαίνει επειδή εσείς δεν ξέρετε ποιοι είστε. Εμείς ξέρουμε ποιες είμαστε, οπότε δεν χρειαζόμαστε ονόματα”.

Ουίλιαμ Μπάρροους. Η γάτα μέσα μας

H οργή της γάτας είναι όμορφη, πυρακτώνεται με την αγνή γατίσια φλόγα, το τρίχωμά της ορθώνεται και τριζοβολά πετώντας γύρω μπλε σπίθες, τα μάτια της λαμποκοπούν και τσιτσιρίζουν.

Κολέτ

Δεν υπάρχουν συνηθισμένες γάτες.. .

Λόβεκραφτ, Γάτες και σκύλοι

Ο σκύλος  είναι χωριάτης

Ο γάτος, τζέντλεμαν

 

 

 

Τζακ Κέρουακ  Desolation Angels

Αυτό που με σαγήνεψε περισσότερο απ’ όλα στο Λονδίνο ήταν οι παχουλοί γάτοι του. Τους έβλεπες, ας πούμε, να κοιμούνται γαλήνια στο κατώφλι ενός χασάπικου, με τον κόσμο να περνάει προσεκτικά από πάνω τους, τόσο κοντά στα τραμ, τα λεωφορεία και τα αυτοκίνητα που περνούσαν σαν βολίδα, κι εκείνοι να συνεχίζουν τον ύπνο τους με το ήλιο να φωτίζει τα μόρια σκόνης γύρω τους. Η Αγγλία πρέπει να ‘ ναι η χώρα των γατών˙ τις βλέπεις να ραχατεύουν στις πίσω αυλές στο Σαιντ Τζον’ς Γουντ. Ηλικιωμένες κυρίες τις ταΐζουν στοργικά, όπως η μαμά μου ταΐζει τις δικές μου γάτες. Στην Ταγγέρη ή στην πόλη του Μεξικό σπάνια βλέπεις γάτα, ακόμα και αργά τη νύχτα, γιατί οι φτωχοί τις πιάνουν και τις τρώνε. Το Λονδίνο έχει την ευλογία της αγάπης και του σεβασμού για αυτά τα ζώα. Αν το Παρίσι είναι μια γυναίκα που την κακοποίησαν οι Γερμανοί, το Λονδίνο είναι ένας άντρας που ποτέ δεν δέχτηκε εισβολή. Κάπνιζε πάντα την πίπα του, έπινε τις μπίρες του και χάιδευε το κεφάλι της γάτας του που γουργούριζε μακάρια».

Τσαρλς Μπουκόφσκι, Έκπληκτος μπρος τη ζωή σαν φωτιά

 

Θεότητα σκυθρωπή ο γάτος μου

περιφέρεται γύρω γύρω

με ηλεκτρισμένη ουρά

και μάτια

διακόπτες.

 

είναι

ζωντανός και

βελούδινος και

οριστικός σαν δέντρο

δαμασκηνιάς.

 

κανείς από τους δυο μας δεν καταλαβαίνει

τους καθεδρικούς ούτε

τον άντρα έξω που

ποτίζει το

γρασίδι του.

 

αν ήμουν τόσο άνθρωπος

όσο αυτός είναι γάτος…

αν υπήρχαν άνθρωποι σαν αυτόν

ο κόσμος θα μπορούσε να

αρχίσει.

 

σαλτάρει στον καναπέ

διαβαίνει τις βεράντες του

θαυμασμού μου.

 

*

 

Δεν μου αρέσει η αγάπη σαν προσταγή, σαν αναζήτηση. Η αγάπη πρέπει να έρχεται σε σένα σαν πεινασμένη γάτα στο κατώφλι.

 

*

 

Όταν βρέχει κι εγώ κοιμάμαι μπορώ να ξεχνώ πράγματα όπως το ότι θα πεθάνω και θα πεθάνεις και οι γάτες θα πεθάνουν, παρ’ όλα αυτά είναι ωραία να τεντώνεσαι και να ξέρεις ότι έχεις χέρια και πόδια και κεφάλι, και τα μέλη όλα, και μάτια ακόμα για να κλείσεις ακόμα μια φορά, βοηθάει πραγματικά να ξέρεις όλα αυτά τα πράγματα, βοηθάει να ξέρεις τα πλεονεκτήματα και τους περιορισμούς σου, γιατί όμως να πεθαίνουν οι γάτες, ο κόσμος νομίζω θα ’πρεπε να ’ ναι γεμάτος γάτες και γεμάτος βροχή, μόνο αυτό, μόνο γάτες και βροχή, βροχή και γάτες, πολύ ωραία θα ’ταν, καληνύχτα.

(Charles Bukowski, Betting on the Muse: Poems and Stories)

*

Άντζελα Κάρτερ

Γιατί όλες οι γάτες, μία προς μία, από την πιο μοχθηρή και ύπουλη κεραμιδόγατα ως την πιο καμαρωτή, πάλλευκη που αγλάισε με την χάρη της τη μαξιλάρα του ποντίφικα – όλες μας έχουμε τα δικά μας χαμόγελα, κι είναι σαν ζωγραφισμένα. Εκείνα τα μικρά, απόμακρα χαμόγελα της Μόνα Λίζα με τα οποία οφείλουμε να χαμογελάμε, είτε γουστάρουμε είτε όχι. Έτσι λοιπόν όλες οι γάτες έχουμε έναν αέρα πολιτικού˙ χαμογελάμε διαρκώς οπότε οι υπόλοιποι μας έχουν για κακούργες (…)

Μύριελ Σπαρκ. (Για τον γάτο Σπάιντερ που της είχε χαρίσει η Πατρίτσια Χάισμιθ)

Ήταν ο πιο όμορφος γάτος – ίσως μόνο εν μέρει Σιαμέζος – με τεράστια πράσινα μάτια. Και εξαιρετικά έξυπνος. Καταλάβαινες ότι κάποτε ανήκε σε συγγραφέα. Καθόταν μαζί μου, με σοβαρότητα, καθώς έγραφα, ενώ όλες οι άλλες γάτες μου «διαχέονταν» στο χώρο (…)

Warren Eckstein. 

Εν αρχή ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο, βλέποντας όμως πως ήταν αδύναμος, του χάρισε τη γάτα.

Πάμπλο Νερούδα. Ωδή στη γάτα

Ο άνθρωπος ψάρι και πουλί θέλει να γίνει.
Το φίδι θα ‘θελε να ‘χει φτερά.
Ο σκύλος λιοντάρι είναι μπερδεμένο.
Ο μηχανικός θε να γίνει ποιητής.
Η μύγα μελετά να γίνει χελιδόνι.
Ο ποιητής καμώνεται τη μύγα
Όμως η γάτα 
Μόνο γάτα θέλει να ‘ναι 
Από τα μουστάκια ως πίσω, στην ουρά.
Από τ’ ελπιδοφόρο όραμα του ποντικού.
Ως να τον δει με σάρκα και οστά.
Από τη νύχτα ως τα μάτια τα χρυσά.

Maurice Carême, Η γάτα κι ο ήλιος

Η γάτα άνοιξε τα μάτια,
Ο ήλιος μπήκε μέσα.
Η γάτα έκλεισε τα μάτια,
Ο ήλιος έμεινε μέσα.

Έτσι, τα βράδια,
Όταν η γάτα ξυπνά,
Διακρίνω στο σκοτάδι
Δύο κομμάτια ηλίου.

vladimir dunjic

Σλάβο Ζίζεκ

-Τι μπορούμε να μάθουμε από τις γάτες κατά τη γνώμη σας;
-Τίποτα. Μου αρέσει να ψάχνω την πάλη των τάξεων σε παράξενα πεδία. Είναι σαφές, λόγου χάριν, ότι στο κλασικό Χόλυγουντ η αντίστιξη ανάμεσα στα βαμπίρ και τα ζόμπι σηματοδοτεί ταξική πάλη. Τα βαμπίρ είναι πλούσια, ζουν ανάμεσά μας. Τα ζόμπι είναι φτωχά, άσχημα, χαζά – είναι ζωντανοί-νεκροί και μας επιτίθενται απ’ έξω. Το ίδιο ισχύει για τις γάτες και τα σκυλιά. Οι γάτες είναι τεμπέλες, κακές, εκμεταλλευτικές, οι σκύλοι είναι πιστοί, δουλεύουν σκληρά. Άρα, αν ήμουν το κράτος, θα φορολογούσα τους κατόχους γατών – θα τους φορολογούσα βαρύτατα. 

 

*

Έρασμος Δαρβίνος

Ο σεβασμός προς τη γάτα αποτελεί το πρώτο βήμα στην πορεία της αισθητικής.

 

 

Νίκος Καββαδίας Οι γάτες των φορτηγών

Οἱ ναυτικοὶ στὰ φορτηγὰ πάντα μία γάτα τρέφουν,
ποὺ τὴν λατρεύουνε, χωρὶς νὰ ξέρουν τὸ γιατί,
κι αὐτή, σὰν ἀπ᾿τὴν βάρδια τους σχολᾶνε κουρασμένοι,
περήφανη στὰ πόδια τους θὰ τρέξει νὰ τριφτεῖ.

Τὰ βράδια, ὅταν ἡ θάλασσα χτυπάει τὶς λαμαρίνες,
καὶ πολεμάει μὲ δύναμη νὰ σπάσει τὰ καρφιά,
μέσα στῆς πλώρης τὴ βαριὰ σιγή, ποὺ βασανίζει,
εἶναι γι᾿αὐτοὺς σὰ μία γλυκιὰ γυναίκεια συντροφιά.

Εἶναι περήφανη κι ὀκνή, καθὼς ὅλες οἱ γάτες,
κι εἶναι τὰ γκρίζα μάτια της γιομάτα ἠλεκτρισμὸ
κι ὅπως χαϊδεύουν ἁπαλὰ τὴ ράχη της, νομίζεις
πὼς ἀναλύεται σ᾿ἕνα ἀργὸ καὶ ἡδονικὸ σπασμό.

Στὸ ρεμβασμὸ καὶ στὸ θυμὸ μὲ τὴ γυναίκα μοιάζει
κι οἱ ναῦτες περισσότερο τὴν ἀγαποῦν γι᾿αὐτὸ
κι ὅταν ἀργὰ καὶ ράθυμα στὰ μάτια τοὺς κοιτάζει,
θαρρεῖς ἕναν παράξενο πὼς φέρνει πυρετό.

Τῆς ἔχουν πάντα στὸ λαιμὸ μία μπακιρένια γύρα,
γιὰ τοῦ σιδέρου τὴν κακὴν ἀρρώστια φυλαχτό,
χωρὶς ὅμως, ἀλίμονο, ποτὲ νὰ κατορθώνουν
νὰ τὴν φυλάξουν ἀπ᾿τὸ μαῦρο θάνατο μ᾿αὐτό.

Γιατὶ εἶναι τ᾿ ἄγρια μάτια της ὑγρὰ κι ἠλεκτρισμένα
κι ἔτσι ἄθελα τὸ σίδερο τὸ μαῦρο τὸ τραβᾶ,
κι οὐρλιάζοντας τρελαίνεται σ᾿ἕνα σημεῖο κοιτώνας
φέρνοντας δάκρυα σκοτεινὰ στοὺς ναῦτες καὶ βουβά.

Λίγο πρὶν ἀπ᾿τὸν θάνατον, ἀπὸ τοὺς ναῦτες ἕνας,
-αὐτὸς ὁπού῾δε πράματα στὴ ζήση του φρικτὰ-
χαϊδεύοντας τὴν μία στιγμὴ στὰ μάτια τὴν κοιτάζει
κι ὕστερα μὲς στὴν θάλασσα τὴν ἄγρια τὴν πετᾶ.

Καὶ τότε οἱ ναῦτες ποὺ πολὺ σπάνια λυγάει ἡ καρδιά τους,
πᾶνε στὴν πλώρη νὰ κρυφτοῦν μὲ τὴν καρδιὰ σφιχτή,
γεμάτη μία παράξενη πικρία ποὺ ὅλο δαγκώνει,
σὰν ὅταν χάνουνε θερμή, γυναίκα ἀγαπητή.

 

 

οι μεταφράσεις αποσπασμάτων/ ποιημάτων είναι της ε.φ.

 

Έφη Φρυδά

Η Έφη Φρυδά γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, σε ένα ωραίο (ακόμα) κομμάτι του ιστορικού κέντρου. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία και Οικονομικά. Ασχολείται με τη λογοτεχνική μετάφραση σε όλη σχεδόν την ενήλικη ζωή της. Έχει μεταφράσει, μεταξύ άλλων, συγγραφείς όπως Ντύλαν Τόμας, Ντ. Χ. Λώρενς, Τ. Χάρντυ, Ε.Μ. Φόστερ, Ι. Ουόρτον, Κ. Μπλίξεν, Τζ. Μπόλντουιν, ΝτεΛίλλο, Τζ. Κ. Όουτς, Μπουκόφσκι, Ρούσντι, Γκόλντινγκ, Ντ. Τζόνσον, Χ. Σέλμπι, Σ. Μπέλοου, Π. Χάισμιθ, Όσιαν Ουόνγκ. Ήταν υποψήφια για το Βραβείο καλύτερης μετάφρασης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Λογοτεχνίας και επιστημών του Ανθρώπου (ΕΚΕΜΕΛ) και για το βραβείο καλύτερης λογοτεχνικής μετάφρασης του Athens Prize Festival. Έχει επίσης μεταφράσει δοκίμια ψυχανάλυσης και ψυχολογίας, έχει συνεργαστεί με το Μουσείο Μπενάκη και έχει συγγράψει και επιμεληθεί κείμενα καταλόγων για εκθέσεις. Αγαπά με πάθος τις εικαστικές τέχνες και ασχολείται με την έρευνα και συγγραφή σχετικών άρθρων. Συνεργάστηκε με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, ασχολήθηκε με το Θέατρο στην Εκπαίδευση και εργάστηκε ως μεταφράστρια για κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γράφει ποίηση.

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.