You are currently viewing Γιάννης Κολοκοτρώνης: 57+1 Καρφιά στα Τέμπη

Γιάννης Κολοκοτρώνης: 57+1 Καρφιά στα Τέμπη

57 Καρφιά για τα θύματα + 1 Καρφί για τους αγνοούμενους και τους τραυματίες: οδυνηρά και ανεξίτηλα σημάδια στη γη των Τεμπών, μπηγμένα για πάντα στις καρδιές και τη συλλογική μας μνήμη.

Σε απόσταση 500 μέτρων από τον τόπο του τραγικού σιδηροδρομικού δυστυχήματος, η εγκατάσταση του Γιώργο Κόφτη με τα 57+1 Καρφιά σφηνωμένα στο χώμα, είναι ένα συγκλονιστικό και διαρκές μήνυμα αξεθώριαστης μνήμης, αβάστακτης συλλογικής θλίψης και σκληρής κριτικής των συστημικών αποτυχιών που οδήγησαν στην τραγωδία. Είναι μια οπτική και συναισθηματική διαμαρτυρία, που απαιτεί να αντιμετωπιστούν με υπευθυνότητα, η ανθρώπινη απώλεια και η θεσμική αμέλεια.

 

Απώλεια – Μνήμη – Πόνος: Πόνος φυσικός, ψυχικός, συναισθηματικός. Πόνος προσωπικός, συλλογικός και εθνικός. Οι αιχμές τους τρυπούν τη γη, για να μαρκάρουν τα σημάδια της τραγωδίας, σαν επιτύμβιες στήλες  σ’ ένα άγονο νεκροταφείο! Ωστόσο, δεν είναι φόρος τιμής σε νεαρές ζωές που χάθηκαν για έναν ευγενή σκοπό. Είναι μια ζοφερή αναγνώριση της αποτυχίας των πολιτικών συστημάτων να αντιμετωπίσουν τις κραυγαλέες ανεπάρκειες των υποδομών, την αμέλεια, τη διαιωνιζόμενη διαφθορά και τη διάχυτη περιφρόνηση για την ανθρώπινη ζωή.

Πεντακόσια μέτρα μακριά από τον τόπο της συντριβής, η εγκατάσταση με τα 57+1 Καρφιά σέβεται την ιερότητα της τοποθεσίας,  δημιουργώντας μια απόσταση προβληματισμού για να τεθεί το κρίσιμο ερώτημα: Πώς θα γεφυρώσουμε το χάσμα ανάμεσα στην ανευθυνότητα και τη ζωή; Πώς προχωράμε όταν ο θάνατος παραμένει τόσο ορατά παρών;

 

Τα 57+1 Καρφιά στα Τέμπη, διαταράσσουν το συλλογικό βλέμμα αναγκάζοντάς μας να αντιμετωπίσουμε ένα οδυνηρό παρόν όπου η συστημική αμέλεια στοιχίζει ζωές και στερεί την ελπίδα από τις μελλοντικές γενιές.

Τα 57+1 Καρφιά του Γιώργου Κόφτη, δεν είναι μια έκκληση για σεβασμό, αλλά ένα αίτημα για δικαιοσύνη και λογοδοσία.

Τα 57+1 Καρφιά θέτουν τους θεσμούς προ των ευθυνών τους.

Τα 57+1 Καρφιά είναι ένα προσκλητήριο να οικοδομήσουμε ένα ασφαλές μέλλον που να δίνει προτεραιότητα στην ανθρώπινη ζωή.

 

57+1 μεταλλικοί σωλήνες μπηγμένοι στο έδαφος είναι μια πράξη ανατρεπτικής δημόσιας διαμαρτυρίας σε μια χώρα που οι προτομές πεσόντων δοξάζουν ένα μυθοποιημένο παρελθόν σαν να μην υπάρχει μέλλον. Αντίθετα, ένα έθνος που αγκαλιάζει το παρόν και οραματίζεται ένα λαμπρότερο μέλλον συμβάλλει μέσω εμπνευσμένων δημόσιων γλυπτών που προτρέπουν τους πολίτες να συνειδητοποιούν το παρόν και να φανταστούν τι μέλλει γενέσθαι.

 

Τα 57+1 Καρφιά είναι παρόμοια συμβολική διαμαρτυρία, όπως ήταν η σιδερώστρα που αντικατέστησε την προτομή της Αλίκης Βουγιουκλάκη στην πλατεία Μαβίλη, στις 13 Μαΐου 2000: μια εντυπωσιακή ανώνυμη πράξη κριτικής στη δημοτική αυθαιρεσία και την τάση να γεμίζουν οι δημόσιοι χώροι με κακοσχεδιασμένα μνημεία μέσω των απευθείας αναθέσεων (Κολοκοτρώνης, Γιάννης. 2015. Με το βλέμμα και τη σκέψη. Εκδοτικός Οίκος Μέλισσα, σ. 47-51). Αυτές οι πράξεις διαφωνίας, αποδεικνύουν τη δύναμη της τέχνης να αμφισβητεί τις αφηγήσεις της εξουσίας και να επαναπροσδιορίζει το δημόσιο χώρο στην Ελλάδα.

Οραματικά έργα, που συχνότερα συναντούν αρνητικότητα στην Ελλάδα, για να θυμηθούμε τις αντιδράσεις στον περίφημο Δρομέα του Κώστα Βαρώτσου, περιλαμβάνουν διεθνή παραδείγματα όπως: το  Ice Watch του Olafur Eliasson (https://olafureliasson.net/artwork/ice-watch-2014/) και το Your Rainbow Panorama στη Δανία (https://olafureliasson.net/artwork/your-rainbow-panorama-2006-2011), το The Lighting Field του Walter de Maria (https://www.diaart.org/visit/visit-our-locations-sites/walter-de-maria-the-lightning-field/), το Cloud Gate του Anish Kapoor (https://www.britannica.com/biography/Anish-Kapoor#ref1085062), τo Φωτεινό Δάσος του Takis στη Défense στο Παρίσι (https://takisfoundation.org/el/chronologio/), τον Υδάτινο Πύργο του Φιλόλαου στο Valence – Drôme (https://sculptsite.com/Archive/sculpture-headlines-Philolaos-Tloupas-09-23-10.html), την Αλληλουχία Κρυστάλλων της Αγγέλικα Κοροβέση στο Blans Menbil στο Παρίσι (https://aggelikakorovessi.com/crystal-sequence/). Τέτοιες δημόσιες οραματικές παρεμβάσεις διαταράσσουν τις παραδοσιακές έννοιες των μνημείων στρέφοντας την προσοχή μας από την διαρκή εξύμνηση του παρελθόντος στην ανάδειξη του διαρκούς μεταβαλλόμενου παρόντος και στις άπειρες δυνατότητες του μέλλοντος. Μας υπενθυμίζουν ότι οι δημόσιοι χώροι δεν είναι απλές αποθήκες στατικής μνήμης αλλά δυναμικά πεδία διαλόγου, δημιουργικότητας και προόδου.

Τα 57+1 καρφιά του Γιώργου Κόφτη, δείχνουν ότι υπάρχει χώρος για μια νέα αφήγηση. Αναγνωρίζει τον πόνο και τη συστημική αποτυχία, και πάνω απ’ όλα, προτρέπει σε λογοδοσία και λύσεις με προοπτική.

Σήμερα, ωστόσο, τα 57+1 ιερά καρφιά περιέργως ξηλώθηκαν σκόπιμα σε μια πράξη που θυμίζει  damnatio memoriae, την αρχαία πρακτική διαγραφής / απόσβεσης της μνήμης. (https://www.youtube.com/watch?v=a1pKxR_PLMc) Μια πράξη που δεν είναι απλώς μια απόρριψη της αφήγησης, αλλά μια διαγραφή της ίδια της αλήθειας: ό,τι ενοχλεί, εξαφανίζεται, σαν να μην υπήρξε ποτέ!!

 

Γιάννης Κολοκοτρώνης

Καθηγητής Ιστορίας και Θεωρίας της Τέχνης – Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Δ.Π.Θ.

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.