Τα έντεχνα λαϊκά ποιητικά-μουσικά έργα καλά κρατούν. Είναι η ασφαλής λύση στην διεθνή κρίση ρεπερτορίου. Ο μεταμοντερνισμός άφησε πίσω του καμένη γη, δεν μπόρεσε όμως να κατεδαφίσει τα κλασικά μεγαθήρια που βασίζονται στην Παράδοση. Είναι γερά θεμελιωμένα κι αιωνίως ευπρόσδεκτα. Όσο κι αν τα μαλάξεις, όσο κι αν τα μετασκευάσεις, εάν δεν πειράξεις, δεν αλλοιώσεις την ουσία τους αντέχουν παντός καιρού. Έχω δει σχολικές παραστάσεις, Σαίξπηρ, Ευριπίδη, Μολιέρου που αντέχουν… Γιατί; Μα αφού είναι γερά δομημένες με αντισεισμικά υλικά. Έχουν και τα άϋλα τις αντοχές τους. Τα πνευματικά πολιτιστικά έργα είναι κρίκοι στην άρρηκτη πολιτισμική αλυσίδα. Δεν είναι αποτέλεσμα παρθενογένεσης, όσο κι αν μοιάζουν καινοφανή. Στηρίζονται σε καλά δοκιμασμένες αφηγηματικές τεχνικές, αναπαραγάγουν ανθρώπινους τύπους και χαρακτήρες ζυμωμένους και αποκρυσταλλωμένους εν μέρει στην μακραίωνα Ιστορία.
Έτσι λοιπόν, θαύμασα στον υπόγειο χώρο τού θεάτρου με τον συμβολικό λογότυπο «Αργώ» την ποιητική, μουσική ευωχία που έπλαθαν οι φωνές, τα σώματα, οι επάλληλες ευαισθησίες των συνδημιουργικών ερμηνευτών.
Οι δραματικές συγκρούσεις αποδίδονταν ανάγλυφα χάρη και στους φωτισμούς, στο επιτοίχως προβαλλόμενον video-art.
Τα πρόσωπα μάσκες, τραγικά, στην σαδομαζοχιστική απομόνωσή τους. Ο οίκος φυλακή. Ο αλάστορας δαίμονας έρχεται πάντα απέξω. Το κυριαρχικό αρσενικό απειλεί να εισβάλλει και να καταλύσει την εσωτερική μητριαρχία.
Ο σκηνοθέτης Αλέξανδρος Κοέν έδωσε μία καφκική, οργουελική, κινηματογραφική διέξοδο σε ετούτη την ιδιότυπη ποντικοπαγίδα. Ανθρώπινοι αρουραίοι έτοιμοι να διασπείρουν την αντιερωτική πανούκλα τους παντού, να μολύνουν τον έξω κόσμο τού Απολλωνίου Φωτός.
Εάν υπήρχε ο Κάτω Κόσμος, έτσι θα ήταν. Με το κοκκινωπό φως να διαπερνάει μεταλλικά κάγκελα. Κάπου μεταξύ Καθαρτηρίου και Κολάσεως το ανθρώπινο μαρτύριο προσωποποιείται στην Μαρτίριο.
Η ονοματοθεσία είναι σημαντική για τους δραματικούς ποιητές. Τίποτα δεν αφήνεται στην τύχη. Όλα συναπαρτίζουν ένα ενιαίο και αδιάρρηκτο κλειστό σύνολο.
Η όποια αισθητική ηδονή παράγεται εξ αντιθέτου. Το θέατρο (καθώς και η Υψηλή Ποίηση) λειτουργούν κυρίως ομοιοπαθητικά, δραματοθεραπευτικά.
Η εκπαιδευτική παιδαγωγική λειτουργία της θυμικής εξάσκησης οδηγεί προς μεγαλύτερη ενσυναίσθηση, προς διεύρυνση τού κριτικού πνεύματος, προς πολιτική και κοινωνική ενεργοποίηση.
Η αμιγώς ποιητική θεατρική πράξη απευθύνεται σε όλα τα στρώματα της ενιαίας ανθρώπινης οντότητας. Γι’ αυτό και είναι πολύτιμη, μοναδική, αναντικατάστατη, Η συγκοινωνία των πνευμάτων, η εγγύτητα των σωμάτων, η συνάντηση των αναπνοών, η ανάμειξη των σκεπτομορφών στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα, συμβάλλουν τα μάλα στη συνειδητοποίηση της ενότητας των πάντων.
Προς μία αναγεννησιακή ολιστική θεώρηση τής Φύσης, του Κόσμου και τού Ανθρώπου μέσα στο Περιβάλλον, παρόμοιες παραστάσεις επενεργούν ως σηματωροί.
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας https://konstantinosbouras.gr ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασεολόγος και κριτικός
info:
Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα
Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα
Πρεμιέρα: 12 Απριλίου 2024
Ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας δραματουργίας επιλέγει φέτος η Αιμιλία Υψηλάντη να παρουσιάσει την ανοιξιάτικη σεζόν στο θέατρο «Αργώ», σε μετάφραση και σκηνοθεσία του Αλέξανδρου Κοέν.
Η «Μπερνάρντα ‘Αλμπα» (Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα – La Casa de Bernarda Alba), το τελευταίο πριν τον θάνατό του, έργο του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα επικεντρώνεται στην ιστορία της χήρας Μπερνάρντα που μεγαλώνει σύμφωνα με τους κανόνες της εποχής και της τάξης της, τις πέντε κόρες της.
Η δόνια Μπερνάρντα ανήκει στην αστική τάξη και γαλουχήθηκε με όλες τις συντηρητικές ιδέες τής εποχής της. Τη βρίσκουμε στο σπιτικό της, αμέσως μετά τον θάνατό του άντρα της να ετοιμάζεται να παντρέψει την μεγαλύτερη κόρη της, την Αγκούστια με τον Πέπε Ρομάνο. Είναι η μόνη από τις κόρες που έχει περιουσία. Προίκα . Μια προίκα που θα της εξασφαλίσει έναν γάμο όπως πρέπει. Παρόμοια κοινωνική τάξη, ανύπαρκτος έρωτας.
Ο νέος και ωραίος Πέπε Ρομάνο είναι το αντικείμενο του πόθου όλων των γυναικών του σπιτιού. Η ζωή των πέντε κοριτσιών περιστρέφεται γύρω από τον μύθο αυτού του άνδρα.
Η Μαγκνταλένα, η Αμέλια, η Μαρτίριο και η Αδέλα κλεισμένες στο ασφυκτικό περιβάλλον από τους κοινωνικούς κανόνες που επιβάλλει η εποχή και τους οποίους με άτεγκτο τρόπο υπερασπίζεται η μητέρα τους, είναι σε ηλικίες γάμου. Προσδοκούν να αφήσουν γρήγορα το σπίτι των γονιών και να ζήσουν τη δική τους ζωή.
Η αυστηρότητα της μητέρας τους στερεί τις μικρές και μεγαλύτερες χαρές της νιότης, τη γυναικεία φιλαρέσκεια, την κοριτσίστικη ματαιοδοξία, τις βόλτες κάτω από την πανσέληνο, το φλερτ, τις φιλίες, το πάθος που τις πνίγει τις φεγγαρόλουστες νύχτες.
Η Αδέλα, η μικρή κόρη και ίσως το απόλυτο σύμβολο της ανάγκης του πόθου για ελευθερία ερωτεύεται τον Ρομάνο και ζει μαζί του έναν φλογισμένο έρωτα.
Θα καταφέρει να ξεφύγει; Να επαναστατήσει απέναντι στην τυραννική εξουσία της μητέρας;
Το σπίτι των έξι γυναικών θυμίζει άλλοτε μοναστήρι, άλλοτε σχολαρχείο κι άλλοτε φυλακή και η μητέρα γίνεται σύμβολο του αυταρχισμού. Η πατριαρχία με τον θάνατο του συζύγου της έχει περάσει στην ίδια οδηγώντας την να παίξει το ρόλο του καταπιεστή γονιού που πρέπει τα παιδιά του να κάνουν όλα όσα αυτός νομίζει σωστά.
Σύμφωνα με τα κείμενα , στο πρόσωπο της επαναστάτριας ερωτευμένης Αδέλα ο Λόρκα αποτυπώνει το δικό του πρόσωπο. Η κρυφή, λόγω εποχής, ομοφυλοφιλία του και η δημοκρατική του δράση είναι αυτές που θα οδηγήσουν στη δολοφονία του από τους φαλαγγίτες φρανκιστές την ίδια χρονιά που έχει ολοκληρώσει το Σπίτι της Μπερνάρντα (1936).
Στην παράσταση του θεάτρου «Αργώ», ο σκηνοθέτης παρουσιάζει τη μεγάλη εικόνα και αναδεικνύει την κοινωνικοπολιτική διάσταση του έργου.
Μετάφραση-Σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Κοέν
Σκηνικά-Κοστούμια: Κωνσταντίνος Ζαμάνης
Μουσική: Γιώργος Πούλιος
Κινησιολογία: Σοφία Μιχαήλ
Φωτισμοί: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
Βοηθός σκηνοθέτη: Σωσσάνα Χρονοπούλου
Βοηθός παραγωγής: Ιωάννα Αδάμ
Στο ρόλο της Μπερνάρντα Άλμπα η Αιμιλία Υψηλάντη
Πρωταγωνιστούν: Νεκταρία Γιαννουδάκη, Ιωάννα Αγγελίδη, Αλεξάνδρα Κουλούρη, Δάφνη Καμμένου, Μαρία Σαρέλη, Φλώρα Καραβελατζή
Επικοινωνία-Προβολή: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου
Διεύθυνση παραγωγής: Άρτεμις Υψηλάντη-Ναπολέων
Φωτογραφίες-Τρέιλερ: Πάτροκλος Σκαφίδας
Γραφιστική επιμέλεια: Άρης Σομπότης
Παραγωγή: Καλλιτεχνική Εταιρεία «Αργώ»
Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού.
από 12 Απριλίου 2024
κάθε Παρασκευή & Σάββατο στις 21.00
και κάθε Κυριακή στις 20.00
τιμές εισιτηρίων:
€ 15 (γενική είσοδος)
€ 12 (μειωμένο)
ΘΕΑΤΡΟ ΑΡΓΩ: Ελευσινίων 13-15, στάση μετρό Μεταξουργείο, τηλ. 21 0520 1684
504
