Ο Γιώργος Βέης με την παρούσα συλλογή έρχεται από ακόμα πιο μακριά . Ποιήματα υψηλών δονήσεων, θα λέγαμε, που μεταδίδονται με ένταση στην αναγνωστική εμπειρία. Η φύση πάντα, όχι μόνο ένας διάκοσμος , μια σχέση, απλώς, μακρινή ή οικεία, αλλά ένας τόπος βαθιάς αναζήτησης, σοφίας, ερμηνείας του κόσμου, ορατού κι αόρατου, που εκκινεί από βαθιά προσωπική σχέση. Ανάγεται σε περιοχή όπου το σώμα και το πνεύμα βρίσκουν τις αδρές γραμμές του περιγράμματός τους, τις κρυμμένες διαστάσεις , με μια τάση φανέρωσης των κρυμμένων σχέσεων και νημάτων. Έτσι σε εποχές όπου η σχέση του ανθρώπου με τη φύση είναι πλήρως διαταραγμένη κι εντάσσεται στη γενική κουλτούρα της χρήσης και της χρησιμοθηρίας, ο Βέης προτάσσει και καλλιεργεί αυτή τη σχέση , τη ζωτική και καθοριστική, που έχει χαθεί. Και όχι μόνο. Μέσα στη φύση φαίνεται ότι βρίσκει την πλήρωση , την πραγμάτωση μιας ανώτερης βίωσης του αισθητού και υπεραισθητού, την ίδια την αιωνιότητα.
Δε μας πλησιάζουν όχι γιατί μας φοβούνται αλλά γιατί δεν τους γεμίζουμε το μάτι Είναι τ’ αυστηρά τα δέντρα τα αειθαλή, τα σκεφτικά και τ’ αγοράζουμε τα ξεπουλάμε – έτσι νομίζουμε εκείνα όμως θα υπάρχουν.
Είναι η ίδια η αιωνιότητα έξω από μας. (η βεβαιότητα των δασών)
Η φύση , απαρχή των στοχασμών, ο δρόμος για τη γλώσσα, οι σωστές συλλαβές της ποιητικής τέχνης. Το αρχέτυπο, ο κώδικας της αλήθειας. Εκεί υπάρχουν όλα, εκεί δομούνtαι και εξελίσσονται. Κι η αλήθεια εκεί.
Όλες οι σημασίες βέβαια στ΄αγκάθια, στ΄αγριόχορτα οι αλήθειες . (Επαναπατρισμός)
Η αλήθεια , λέξη που επαναλαμβάνεται αρκετές φορές στο ποιητικό σώμα, λέξη κι έννοια δύσκολη , σε εισαγωγικά τις προηγούμενες δεκαετίες που επανακάμπτει όμως σήμερα. Άλλωστε και το μότο: Ψυχής εστί λόγος εωυτόν αύξων, του Ηράκλειτου, εκεί πσραπέμπει. Εκτός αυτών, θα λέγαμε πως ο Βέης καταφέρνει να μεταφέρει στον αναγνώστη αυτήν τη μέθεξη και μέθη που νιώθει κάποιος, όταν βυθίζεται στη φύση. Με εικόνες , στιγμιότυπα των αισθήσεων μέσα στο περιβάλλον και το φίλτρο της ποιητικής ευαισθησίας με τα υπεραισθητά της μάτια. Η ύλη γίνεται πνεύμα και το πνεύμα ύλη, χλωρίδα πανίδα. Αλλά και το ποίημα ακολουθεί κι εντάσσεται κι αυτό στον κύκλο της γέννησης στη φύση, ξεκινώντας, όπως μας λέει ο ποιητής στο ποίημα ποιητικής, με τίτλο Σησαμόσποροι, από μικρά σποράκια, τις λέξεις, που δένουν σε νόημα και γίνονται ένα σώμα από ιδέα και νερό, σουσάμι σοφό.
Το πρώτο ποίημα της συλλογής, Επαναπατρισμός, μοιάζει κι ως συνέχεια του τίτλου. Καταυλισμός, ο τόπος του πρόσκαιρου , του προσωρινού, χωρίς πατρίδα, που δεν αναπαύεται ή επαναπαύεται, που έχει μέσα του την αλλαγή. Επαναπατρισμός , ίσως, πίσω πάλι στη φύση ή μέσω αυτής, μετά από μια εφήμερη κατάσταση μακριά της; Ή μια άλλη εκδοχή, επιστροφή σε ό,τι μας δένει με το βαθύτερο μέρος της ύπαρξης; Μπορεί, επίσης, να συνδέεται και με μια επίκαιρη συνθήκη ή ακόμα και με τη ζωή του ποιητή.
Η μνήμη παρούσα. Όχι ως φωτογραφία ή απλώς γεγονός ,αλλά με τις δηλώσεις και συνδηλώσεις της, τη γνώση που δίνει ο πόνος και η πείρα. Μνήμη ιστορική, ολοζώντανη , εγεγγραμμένη στα κύτταρα , που αποκτά διαστάσεις και αμεσότητα . Με κρυμμένες ερμηνείες , γίνεται α΄ πρόσωπο, ζωντανεύει πρόσωπα, ο κόσμος της μνήμης τόσο αβίαστα ενώνεται με το παρόν. Ο χρόνος φαίνεται να μηδενίζεται , τα πρόσωπα και τα γεγονότα κινούνται πάνω από τον χρόνο, υψώνονται στο καθολικό, απαλλαγμένα από το πρόσκαιρο, γίνονται φως: Η μνήμη σημαίνει υπεροχή του φωτός, μας λέει ο ίδιος.
Φλέγεται διότι θέλει να τη θυμόμαστε όχι ως καταστροφή αλλά ως αντίσταση στα μεγάλα λάθη
Καίγεται η Σμύρνη, 1922-2022
Εγκαυστική των παθημάτων Δεν χάνεται όμως μέσα στα κύτταρά μας
( Όχι, ποτέ ξανά)
Οδυσσέα με λένε κι εμένα που κράτησα εκείνο το χάνι με βόλια με Θεό αρματολό και κλέφτη δίπλα μου.
( Στα άγρια μανουσάκια)
Η συλλογή δομείται σε δύο μέρη. Στο δεύτερο μέρος το μότο από το ΄΄Αντι – πλάτων΄΄ του Υβ Μπονφουά, μας εισάγει σε τόπους βιωματικούς, γεωγραφίες και ανθρωπογεωγραφίες που εσωτερικεύονται, λες αποκαθάρονται και γίνονται τόποι του πνεύματος , τόποι ποιητικοί , όλα μεταφερμένα στο ποιητικό σύμπαν . Γίνονται οστά και ψυχή του στερεώματος , πεπρωμένο, παραλλαγές αιωνιότητας, όνειρο και παγκόσμια ιστορία, χλόη από δάνειο του ουρανού, τσόφλι αιωνιότητας , η πορσελάνη κι η ψυχή του στερεώματος. Τόποι που έχουν τη δύναμη να διευρύνονται και να κερδίζουν την εγγύτητα , τόποι που γίνονται οικείοι στον αναγνώστη και στην αλήθεια που επαναλαμβάνεται πολλές φορές. Η Αθηνά, ο άστεγος, ο Εύηνος, ο Παγώνδας, ο Κιθαιρώνας, η Βοστώνη, το Βερολίνο, η Ιάβα , το Μπαλί, η Νότια Ουαλία.
Μερικές φορές τα καταφέρνει και περνάει μέσα από τα φύλλα τους και φτάνει σε μας το φως, ένας νικητής. Στη σκιά του όμως, σχεδόν πάντα στέκονται όρθιες και μας περιμένουν οι ιστορίες όλων εκείνων που πέρασαν από δω νομίζοντας πως ήταν κι εκείνοι θεοί.
(Βερολίνο, οι φλαμουριές)
Τα δύο μέρη κλείνουν με χαικού:
Κύμα ονείρου μα του νησιού αλήθεια Πυθαγόρειον.
στο τέλος του ποιητικού κορμού και επιλογικά δύο στίχοι από την ωδή Εις Σάμον β΄του Ανδρέα Κάλβου. Η Σάμος, τόπος καθοριστικός της ζωής του ποιητή, τόπος των παιδικών χρόνων , εκκίνησης αλλά και επιστροφής. Η αρχή και το τέλος, θα λέγαμε η σύνοψη. Η λέξη αλήθεια πάλι παρούσα κλείνει τον κύκλο του έργου επισφραγίζοντας τη σημασία της.
.Ο Γιώργος Βέης στην παρούσα συλλογή συνθέτει στοχαστικά τοπία, μέσα από τα τοπία της φύσης, ενώ τα ποιήματα αφήνουν την αίσθηση αποστάγματος της ζωής, σε απόσταγμα γλώσσας ποιητικής με ακρίβεια και ώριμης γραφής, η οποία κέρδισε τη λιτότητά της , την καθαρότητα και τη διαφάνεια , το κρύσταλλο που μπορεί ένα ποίημα να είναι. Γλώσσα που ρέει αβίαστα ,που τίποτα δεν εξέχει και στο τέλος οδηγείται στο ελάχιστο του χαικού που κλείνει τα δύο μέρη.
Μια άλλη αρετή, σχετική και με το στοιχείο της διαφάνειας είναι το στοιχείο της έκπληξης που υπάρχει, του ξαφνιάσματος που προκαλείται στον αναγνώστη κατά την ανάγνωση των ποιημάτων, σημάδι της ύπαρξης του ανοίκειου, του καινούριου, που έχει τη δύναμη να κινητοποιεί, να ρίχνει τη σπίθα και να φωτίζει σκοτεινά και κρυμμένα μέρη μέσα μας, να αναγεννά. Ένα πολύ ζωντανό βιβλίο που χαρίζεται στον αναγνώστη.
