You are currently viewing Δημήτρης Γαβαλάς: Το ‘Αδειανό Πουκάμισο’ των Πολιτικών μας:  Πολιτικοί – Επίλυση Προβλήματος – Κοινό Όραμα

Δημήτρης Γαβαλάς: Το ‘Αδειανό Πουκάμισο’ των Πολιτικών μας: Πολιτικοί – Επίλυση Προβλήματος – Κοινό Όραμα

Μεγάλος πόνος είχε πέσει στην Ελλάδα./ Τόσα κορμιά ριγμένα στα σαγόνια της θάλασσας, / στα σαγόνια της γης. Τόσες ψυχές / δοσμένες στις μυλόπετρες, σαν το σιτάρι. / Κι οι ποταμοί φουσκώναν μες στη λάσπη το αίμα / για ένα λινό κυμάτισμα, για μια νεφέλη,/ μιας πεταλούδας τίναγμα, το πούπουλο ενός κύκνου, / για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη.

(Σεφέρης, Ελένη).

 

Οι πολιτικοί είναι κυρίως για δυο δουλειές: αφενός να λύνουν τρέχοντα προβλήματα και αφετέρου να σχεδιάζουν το μέλλον, προβάλλοντας κοινά για όλους οράματα. Το πρώτο είναι ένα κοινωνικο-πολιτικό problem solving (διαδικασία επίλυσης προβλήματος) με στρατηγικές και σχέδια, το δεύτερο η δημιουργία διαφοράς δυναμικού μεταξύ του ‘εδώ και τώρα’ και ενός καλύτερου μέλλοντος που κινητοποιεί τους ανθρώπους μέσω ενός κοινού οράματος (shared vision).

 

Ποιοι από τους πολιτικούς του τόπου, κυρίως τελευταία, κάνουν αποτελεσματικά κάποια από αυτές τις δουλειές; Και ακόμα, ποιοι έχουν συνείδηση αυτών των προβληματισμών; Ξανά και ξανά κομματικά τερτίπια, παλιά δογματική ιδεολογία, λες και ο κόσμος έχει σταματήσει στα 1860. Σοβαρά περιμένουμε λύσεις; Αυτοί όλοι δεν μπορούν να ανακαινίσουν τον εαυτό τους, θα ανακαινίσουν την Ελλάδα; Αυτοί όλοι κοιμούνται και είναι ‘απόντες’, θα ξυπνήσουν και κινητοποιήσουν τους Έλληνες;

 

Ας καθίσουμε ένα λεπτό ήσυχοι με τον εαυτό μας και ας σκεφτούμε: είναι ποτέ δυνατόν όλοι αυτοί να συμβάλουν στο προχώρημα του τόπου; Σε κάποια εξέλιξη;

Όλοι αυτοί είναι εξελικτικά κατάλοιπα που ακολουθούν τον τρόπο της αλεπούς χωρίς ουρά: να γίνουμε όλοι σαν και αυτούς. Κάποιοι παλαιολιθικοί τύποι, βρικόλακες του παρελθόντος, βγήκαν από τους τάφους τους και μας πίνουν το αίμα παριστάνοντας -φυσικά- την πρωτοπορία. Όλοι αυτοί κάνουν την Ελλάδα απέραντο νεκροταφείο γιατί μόνο σε αυτό ξέρουν να ζουν. Όλοι αυτοί που πάσχουν από το Σύνδρομο της Ύβρεως, τα ‘αδειανά πουκάμισα’, οι υπαρξιακά ανυπόστατοι, τραγουδούν, ενώ πνίγονται σε πελάγη αυτο-θαυμασμού:

 

“Πεθαίνουμε! Πεθαίνουν οι θεοί μας!..”/ Τα μάρμαρα το ξέρουν που κοιτάζουν/ σαν άσπρη χαραυγή πάνω στο θύμα / ξένα, γεμάτα βλέφαρα, συντρίμμια,/ καθώς περνούν τα πλήθη του θανάτου.

(Σεφέρης,  Η Στέρνα).

 

  • Κοινό Όραμα

 

Μιλώντας στη σύγχρονη εποχή για ‘κοινό όραμα’ δεν εννοούμε κάτι ασαφές και νεφελώδες, που καθένας το εκλαμβάνει όπως θέλει, αλλά για κάτι το πολύ συγκεκριμένο και ορισμένο. Κοινό όραμα είναι η κοινή εικόνα της ομάδας για το μέλλον, για την επίτευξη των κοινών στόχων. Συμβάλλει στην κινητοποίηση των ατόμων της ομάδας και στην ανάπτυξη της αφοσίωσης στην κοινή εξέλιξη. Ο προσανατολισμός των προσωπικών στόχων, επιδιώξεων και οραμάτων προς ένα κοινό όραμα αποτελεί παράγοντα αποτελεσματικότητας και συνεχούς βελτίωσης του συνόλου. Τα πολλά ατομικά οράματα αποτυχαίνουν συνήθως, ενώ ένα κοινό όραμα μπορεί να επιτευχθεί με συλλογική προσπάθεια. Απαιτείται να μπορούμε να βρίσκουμε τρόπους δημιουργίας κοινού οράματος σε μια ομάδα, έναν οργανισμό, μια κοινωνία. Η δημιουργία διαφοράς δυναμικού μεταξύ του ‘εδώ και τώρα’ αφενός και ενός ‘καλύτερου μέλλοντος’ αφετέρου, κινητοποιεί τους ανθρώπους μέσω ακριβώς ενός κοινού οράματος. Το κοινό όραμα, και οι κοινοί στόχοι, από εντελώς πρακτική άποψη, αφορούν στη δημιουργία χώρων εργασίας, όπου οι άνθρωποι έχουν ενδιαφέρον γι’ αυτό που κάνουν, οι στόχοι είναι κοινοί, υπάρχει όραμα και υπηρετείται με αφοσίωση.

 

Σχολιάζοντας τα πιο πάνω παρατηρούμε ότι η κατανόηση της πραγματικότητας, ως οργανωμένης πολυπλοκότητας, μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία αποτελεσματικού οράματος για την επίτευξη των κοινών στόχων. Η κοινή έρευνα και αναζήτηση δημιουργούν περισσότερο αντιπροσωπευτικά και ορθά μοντέλα των συστημάτων της πραγματικότητας. Η ομαδοσυνεργατική διαδικασία και η σύγκληση των αντιλήψεων δημιουργούν κοινό όραμα και στόχους και αντίστροφα.

 

Πρέπει να καταλάβουμε το όραμα κάθε ατόμου για τον εαυτό του και το σύνολο. Πρέπει να συζητήσουμε τους τρόπους για τη δημιουργία ενός κοινού οράματος, καθώς επίσης και τους τρόπους που ενθαρρύνουν την αφοσίωση και την εμπλοκή των ατόμων στο κοινό όραμα. Το κοινό όραμα συμβάλλει στην ποιότητα της ζωής επειδή: Ενδυναμώνει την ικανότητα δημιουργίας ενός κοινού μέλλοντος, απελευθερώνει ενέργεια επειδή εμπνέει στα μέλη κίνητρα για εμπλοκή, μετασχηματίζει τη διάθεση αντιπαλότητας προς δημιουργική κατεύθυνση, αναπτύσσει τις δυνατότητες αυτο-διατήρησης και αυτο-ανασχεδιασμού του συνόλου, επικεντρώνεται στις ομαδικές επιδιώξεις και οράματα, παρέχει νόημα στην κοινωνική ζωή, έχει τις ρίζες του στην κοινή αντίληψη της πραγματικότητας και προσθέτει συνοχή σε διάφορες δραστηριότητες. Τα ατομικά οράματα μοιάζουν με τις ξεχωριστές πλευρές ενός διαμαντιού: κάθε μια είναι διαφορετική, αλλά όλες μαζί λάμπουν και σχηματίζουν το διαμάντι ως όλο -το κοινό όραμα.

 

Υπάρχει βέβαια και το πικρό ερώτημα: έχει η ελληνική κοινωνία κοινό όραμα; Υπάρχει κάποιος που θα εμπνεύσει και θα καθοδηγήσει την κοινωνία σε ένα κοινό όραμα; Υπάρχουν κοινοί στόχοι; Είμαστε στοιχειωδώς ευθυγραμμισμένοι προς ένα κοινό μέλλον; Έχουμε υπερβεί τα ατομικά οράματα και επιδιώξεις και οδεύουμε όλοι μαζί σε ένα κοινό μέλλον; Εργαζόμαστε συν-αγωνιστικά για κάτι τέτοιο; Επιδιώκουμε τη σύνθεση, τον συν-αγωνισμό και την αρμονική συν-λειτουργία των ατόμων μέσα στην κοινωνία ή έχουμε μείνει στον καταστροφικό εσωτερικό αντ-αγωνισμό; Μήπως κυριαρχεί ακόμα η ομηρική μήνις;

 

Φοβάμαι ότι απέχουμε πάρα πολύ από τις σύγχρονες αντιλήψεις των κοινωνιών περί κοινού οράματος και, με αναχρονιστικούς όρους, θα έλεγα ότι δεν υπάρχει καμιά ‘μεγάλη ιδέα’ σήμερα για να μας ενώσει και να μας κινητοποιήσει. Υπάρχουν μόνο οι διαφορετικές πλευρές του διαμαντιού που όμως αποτυγχάνουν να συνθέσουν το όλο διαμάντι. Γι’ αυτό και δεν προχωράμε και έχουμε στυλώσει τα πόδια και τίποτα δεν μας κινητοποιεί πια. Το χειρότερο είναι ότι δεν έχουν αρχίσει καν να μας απασχολούν τέτοια ζητήματα, ώστε να ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή θα τα απαντήσουμε αποτελεσματικά. Τι έχουμε κάνει εμείς και τι οι ηγέτες προς αυτή την κατεύθυνση; Δυστυχώς, απολύτως τίποτα˙ έχουμε κάνει όμως προς την αντίθετη.

 

Δημήτρης Γαβαλάς

O Δημήτρης Γαβαλάς γεννήθηκε στην Κόρινθο το 1949. Σπούδασε Μαθηματικά, Κυβερνητική και Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου σε μεταπτυχιακές σπουδές και Ψυχολογία του Βάθους σε ελεύθερες σπουδές. Εκπόνησε Διδακτορική Διατριβή με θέμα τα Μαθηματικά, τη Θεμελίωση και τη Διδακτική τους. Αρχικά εργάστηκε ως Επιστημονικός Συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο Πατρών και ως Ερευνητής στο Κέντρο Ερευνών «Δημόκριτος». Στη συνέχεια εργάστηκε στην εκπαίδευση ως καθηγητής Μαθηματικών. Συνεργάστηκε με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (στη συγγραφή Προγραμμάτων Σπουδών & σχολικών βιβλίων και σε άλλα εκπαιδευτικά θέματα). Εργάστηκε επίσης στη Βαρβάκειο Σχολή, και συνέχισε ως Σχολικός Σύμβουλος. Για το πνευματικό του έργο, έχει τιμηθεί από τον Δήμο Κορινθίων. Το δοκίμιό του για τον Οδυσσέα Ελύτη έλαβε κρατική διάκριση, ενώ το ποίημα «Φανταστική Γεωμετρία» περιελήφθη στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Β΄ τάξης του Γυμνασίου.

Έργα του Δημήτρη Γαβαλά:

Ποίηση

Σπουδές. Αθήνα, 1973.
Μετάβαση στο Όριο. Αθήνα, 1974.
Ανέλιξη. Αθήνα, 1975.
Δήλος. Αθήνα, 1976.
Εσωτερική Αιμομιξία. Αθήνα, 1977.
Η Πάλη με το Άρρητο. Αθήνα, 1978.
Ελεγείο. Αθήνα, 1979.
Τα Εξωστρεφή. Αθήνα, 1980.
“Η Του Μυστικού Ύδατος Ποίησις“. Αθήνα 1983.
Το Πρόσωπο της Ευτυχίας. Κώδικας, Αθήνα, 1987.
Απλά Τραγούδια για έναν Άγγελο. Κώδικας, Αθήνα, 1988.
Φωτόλυση. Κώδικας, Αθήνα, 1989.
Ακαριαία. Κώδικας, Αθήνα, 1994.
Σύμμετρος Έρωτας Ή Τα Πρόσωπα του Αγγέλου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1996
Άγγελος Εσωτερικών Υδάτων. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1998.
Το Λάμδα του Μέλλοντος. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2003.
Ποιήματα 1973-2003: Επιλογή. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2004.
Ου Παντός Πλειν. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006.
Στη Σιωπή του Νου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2013.
Δίχως Μαγνητόφωνα Φωνόγραφους Δίσκους και Μαγνητοταινίες. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2016.

Δοκίμιο

Η Εσωτερική Διαλεκτική στη «Μαρία Νεφέλη» του Οδυσσέα Ελύτη. Κώδικας, Θεσσαλονίκη, 1987. (σσ. 94).
Ψυχο-Κυβερνητική και Πολιτική: Αναλυτική Θεώρηση του Πολιτικού Φαινομένου. Κώδικας, Αθήνα, 1989. (σσ. 40).
Αισθητική και Κριτική Θεωρία των Αρχετύπων: Θεωρητικά Κείμενα και Εφαρμογές. Κώδικας, Αθήνα, 1999. (σσ. 202).

Μετάφραση – Εισαγωγή – Σχόλια
Nicoll, M. Ψυχολογικά Σχόλια στη Διδασκαλία του Γκουρτζίεφ. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1997. (σσ. 96).


Επιστημονικά Βιβλία

Πρότυπα και Χαρακτήρας Κυβερνητικών Συστημάτων: Συμβολή στη Θεωρητική Κυβερνητική – Ένα Μαθηματικό Μοντέλο. Πάτρα, 1977 και Αθήνα, 1993 . (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 250).
Η Θεωρία Κατηγοριών ως Υποκείμενο Πλαίσιο για τη Θεμελίωση και Διδακτική των Μαθηματικών: Συστημική Προσέγγιση της Εκπαίδευσης. Πάτρα, 2000. (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 350).
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 1: Μη-συμβατική Ανάλυση, Ασαφή Σύνολα, Η έννοια της Μη-διακριτότητας. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2005. (σσ. 190).
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 2: Πρώτη Μύηση στη Θεωρία Κατηγοριών. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2006. (σσ. 330).
Το Αρχέτυπο του Τυχερού Παιχνιδιού: Για την Τύχη, τη Μαντική και τη Συγχρονότητα Σύμφωνα με τις Απόψεις των C. G. Jung και M.- L. von Franz. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006. (σσ. 280). (Σε συνεργασία).
On Number’s Nature. Nova Publishers, NY, 2009 (pp. 70).
Συστημική: Σκέψη και Εκπαίδευση – Συμβολή στο Ζήτημα της Εκπαίδευσης. Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2011. (σσ. 310).
Αρχετυπικές Μορφογενέσεις. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2012.
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 3: Για τη Φύση του Αριθμού. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2012. (σσ. 360).
Αρχέτυπο: Η Εξέλιξη μιας Σύλληψης στον Τομέα της Γνώσης. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2015. (σσ. 320).
Κυβερνητική: Αναζητώντας την Ολότητα. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2016. (σσ. 400).

Κρατικά Σχολικά Βιβλία
Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στην Α΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1997.
Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Β΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2015.
Λογική: Θεωρία και Πρακτική για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.
Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στο Γυμνάσιο και το Λύκειο (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2008.
Μιγαδικοί Αριθμοί. Κεφάλαιο στο: Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.



Δημοσίευσε επίσης πλήθος άρθρων σε εφημερίδες και περιοδικά για θέματα εκπαίδευσης, πολιτικής, λογοτεχνίας κτλ.

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.