Μια τυπική μεσοαστική οικογένεια στο σύγχρονο Βερολίνο. Οι γονείς, αποξενωμένοι μεταξύ τους, ο ένας με άνοια, η άλλη με ανίατα νοσήματα, βαδίζουν προς το αναπόδραστο τέλος. Ο γιος, γνωστός μαέστρος αφοσιωμένος στην τέχνη του, απόμακρος και ψυχρός απέναντι τους, η κόρη σχεδόν εξαφανισμένη από την οικογενειακή ζωή, αυτοκαταστροφική, σε συνεχή φυγή από τον εαυτό της. Η ταινία, με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία του σκηνοθέτη, εστιάζει κυρίως στη μητέρα και τα δύο παιδιά της – τρεις ανθρώπους με μόνο τους κοινό τη μουσική, αφού μόνο σε αυτή διοχετεύουν τα συναισθήματα που είναι ανίκανοι να μοιραστούν.
Η ταινία ξεφλουδίζει μεθοδικά τα στρώματα συναισθηματικού ευνουχισμού, ανικανοποίητων αναγκών, ανομολόγητων ενοχών, ανεπούλωτων τραυμάτων στα πλαίσια μιας δυσλειτουργικής οικογένειας, αντιπροσωπευτικής των δυτικών κοινωνιών. Οι ρόλοι είναι προκαθορισμένοι, οι ανάγκες επιβεβλημένες, οι προσδοκίες υπαγορευμένες, το άτομο αδυνατεί να δώσει νόημα στην ύπαρξη του και να έχει τον έλεγχο της ζωής του μέσα στα διαμορφωμένα κοινωνικά σχήματα που το συνθλίβουν. Η οικογένεια εθελοτυφλεί απέναντι στη συνεχώς αυξανόμενη νοσηρότητα του πυρήνα της.
Οι ήρωες, εύθραυστοι και ευάλωτοι, με κατακερματισμένες ζωές και λανθασμένες επιλογές, αποστασιοποιημένοι μεταξύ τους και συναισθηματικά απονεκρωμένοι, είναι ανίκανοι να αποκωδικοποιήσουν τις ανάγκες τις δικές τους και των άλλων· οι νεότεροι προσπαθούν να βρουν ισορροπία εκεί που δεν υπάρχει, σε εθισμούς, σε φρενήρεις ρυθμούς, σε σχέσεις νεκρές, σε νέους ρόλους· οι ηλικιωμένοι έχουν να αντιμετωπίσουν την υπαρξιακή παραίτηση, στην οποία τους οδηγούν η απομόνωση, οι αναξιοπρεπείς συνθήκες και οι ταπεινώσεις που συνήθως ακολουθούν την ασθένεια και την προοπτική του θανάτου.
Η οδυνηρή αποδοχή του θανάτου δρα ως καταλύτης στις σχέσεις, τους αναγκάζει να ομολογήσουν αλήθειες που ποτέ δεν τόλμησαν. Η ισορροπία τρόμου, η κατ’ επίφαση οικογενειακή τάξη ανατρέπονται, η ψυχική εντροπία μηδενίζεται και οι αυταπάτες πεθαίνουν. Η βεβαιότητα του τέλους προσφέρει μια ελευθερία που επιτρέπει την ειλικρίνεια πέρα από τις συμβάσεις. Μετά από χρόνια σιωπής η αλήθεια φανερώνεται γυμνή, τρομακτική στην ωμότητα της. Απαιτεί γενναιότητα να την εξομολογηθεί κανείς και να τη δεχτεί από τον άλλον, να αποδομήσει τα μοτίβα των σχέσεων που υιοθέτησε χωρίς να τον αντιπροσωπεύουν, να τολμήσει να αναζητήσει τη συναισθηματική κάλυψη έξω από αυτά, σε νέα σχήματα δικής του επιλογής. Τότε μόνο αποκτά νόημα η ζωή, τότε παύει να είναι μια διαρκής αναμονή του θανάτου.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο πιο ψυχρός, ο πιο στερημένος συναισθηματικά ήρωας είναι αυτός που συνειδητοποιεί το κληρονομικό τραύμα που σημάδεψε τον ψυχισμό του, τη βαριά σκυτάλη που, εκτός από το μουσικό ταλέντο, παρέλαβε από τη μητέρα του· είναι αυτός που αποζητά τη συναισθηματική δέσμευση, την προσφορά στους άλλους χωρίς όρους, την ανάληψη ευθυνών στις σχέσεις του· αυτός που είναι ικανός για την ύψιστη απόδειξη αγάπης· αυτός που διοχετεύει στη μουσική του συναισθηματική αυθεντικότητα και δημιουργική ορμή, ως ένα θρίαμβο της τέχνης επί του θανάτου.
Η ταινία – παρά τις κάποιες αδυναμίες στη δομή της, που διακόπτουν το αφηγηματικό νήμα, και μια αρκετά αμφιλεγόμενη τελική επιλογή του ήρωα, μάλλον ασυνεπή προς την μέχρι τότε εξέλιξη του ή εσκεμμένα απαισιόδοξη – είναι μια εμπειρία θεματικά ανησυχητική, προκλητική και συγκρουσιακή, με όρους που υπαγορεύει η τραγική, παράλογη, γελοία και οδυνηρά αληθινή ζωή· και όπως αυτή, βάζει περισσότερα ερωτήματα από όσες απαντήσεις δίνει, όπως κάνει πάντα ο καλός κινηματογράφος.
