Του Γιώργου Αγιοβλασίτη
Ο Γιώργος είχε φύγει από παλιά. Κι ας ήταν πάντα κάπου ανάμεσά μας. Ήταν, θαρρείς, κι εδώ κι αλλού από γεννησιμιού του. Ανήκε η φιγούρα του στην πόλη, κι ακόμα ανήκει, αφού μας άφησε το αποτύπωμά του ανεξίτηλο‧ πάει καιρός πολύς, που πια γυρνάει αόρατος στους δρόμους, στις πλατείες. Κάποιοι ακόμα τον αναγνωρίζουν γι’ αυτή του την ιδιότητα του «άλλου», που είναι διαφορετικός κι ωστόσο οικείος. Άλλοι τον νιώθουν που υπάρχει, άλλοι όχι. Όλοι, ωστόσο, έχουν κάτι να θυμούνται. Κυρίως εκείνο του το γέλιο το ολοκάθαρο, να σχολιάζει εαυτόν και αλλήλους, αλλά με καλοσύνη, χωρίς αιχμή κακίας, και να υποδεικνύει τα κενά του μικροαστικού μας «καλώς έχει». Ένας καθρέφτης ήταν πάντα ο Γιώργος, για να βλέπουμε τον εαυτό μας όπως είναι και ν’ απορούμε. Για να μπορούμε να παίρνουμε αποστάσεις από την ανόητη ιδιοτέλεια της ύπαρξής μας και να γελάμε, μαζί του, σαν παιδιά. Ίσως και για να αλλάξουμε ένα τόσο δα, φορές, τον τρόπο μας να βλέπουμε τον κόσμο, τη ζωή. Είχε της ταπεινότητας το χιούμορ, πρώτα όμως για τον εαυτό του. Αφόπλιζε, γελώντας, και τις άμυνές μας. Αμήχανο αλλά αυθεντικό αυτό το γέλιο, ηχούσε σαν παιδιού απορία, για όλο το μάταιο του εγώ μας, που υποφέρει από μεγάλες προσδοκίες και υποπίπτει μερικές φορές σε προδοσίες ολισθηρές.
Πολλοί τον είχαν συνηθίσει και δεν τον πρόσεχαν καθόλου, όπως είχαν συνηθίσει, και δεν πρόσεχαν πια, τα αναλλοίωτα «δεν βαριέσαι» της ζωής τους. Άλλοι τον οίκτιραν, εύκολος τρόπος ν’ αποφύγεις το οχληρό, αφού δεν είχε επιλέξει τον δικό τους δρόμο της ανιαρής ευημερίας, σωστή οικογένεια, επαγγελματική επιτυχία, άνεση οικονομική, απόλυτη ησυχία‧ κυρίως αυτό το τελευταίο! Κάποιοι, ιδιαίτερα ενοχλημένοι, τον είχαν βολικά τοποθετήσει στο ανοίκειο της τρέλας. Να μη μας μοιάζει, να μη μας αφορά, να μη μας απειλεί με σκέψεις περιττές κι αμφιβολίες. Ήταν εδώ ο Γιώργος, όχι για όλους φυσικά, αφού αλλού ανήκε. Αλλά στον τόπο αυτό, επιδεικνύουμε ανέκαθεν μεγάλη ανοχή στην ιδιορρυθμία. Ή κλείνουμε τα μάτια σε ό,τι αναστατώνει την καρτ- ποστάλ της ομορφιάς του. Τη γαλήνη του δεν την θυσιάζουμε για τίποτα στον κόσμο. Και ποιος ο λόγος, άλλωστε; Οι απολογισμοί ας μείνουν για το τέλος. Ως τότε ας κάνουμε, as if, πως τέλος δεν θα υπάρξει. Έτσι βολεύει, έτσι πορεύονται όλοι, τουλάχιστον οι πιο πολλοί.
Λίγα τα υπάρχοντα του Γιώργου, για να μπορεί με ευχέρεια να μετακινείται, τα «έχω» να μην τον βαραίνουν. Τα «θέλω» του ελάχιστα ήταν πάντα. Ένα βιολί και μία Kodak στοιχειώδους παλαιάς τεχνολογίας. Απ’ το βιολί, αν κάτι έμεινε, ένα βιμπράτο της ψυχής, κι αυτό πιανίσιμο, δύσκολο να το ακούσει πια κανείς μέσα σε τόση φασαρία. Το άλλο, οι φωτογραφίες του. Τοπία ομορφιάς, στιγμές απρόοπτες, οι ελαιώνες μ’ άλλο φως την κάθε ώρα, το πονηρό χαμόγελο μιας γυφτοπούλας, η θάλασσα με όλες τις ενδυμασίες. Και πάνω απ’ όλα η αγάπη στης ματιάς του το καδράρισμα. Αυτά μας έμειναν από τον Γιώργο, τόσα μόνο. Η αγάπη και ο θαυμασμός του για τη φύση, η άρνησή του να συνηθίσει το όμορφο και το άσχημο, η μεγαλόψυχη ανοχή, η συμπόνια, κι ας μην τον είχε η ζωή χαϊδέψει όσο του άξιζε.
Τα άλλα, εκείνα που έγραφε, φρόντισε τα πιο πολλά να τα εξαφανίσει πριν φύγει ο ίδιος.
Γι’ αυτό, σας λέω, ήταν κι εδώ κι αλλού από πάντα. Δύο φορές δοκίμασε να φύγει αλήθεια ολόκληρος. Την πρώτη, νέος πολύ, μπήκε σε μία βάρκα και ακολούθησε το όραμα της αλλαγής του κόσμου. Του είχε στοιχίσει τότε αυτή η φυγή εφτά χρόνια στα κάτεργα του πάλαι σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Δεν ήταν έτοιμη καμία κοινωνία να αγκαλιάσει και να πιστέψει τόσην ανιδιοτέλεια, τόση αγνότητα ψυχής, τόσην ελπίδα. Λες και τον είχαν κλείσει για εφτά χρόνια στο «Κιβώτιο» του Άρη Αλεξάνδρου, για να συμμορφωθεί και να συνέλθει. Όταν τον άφησαν, ο κόσμος είχε αλλάξει μέσα κι έξω. Πώς να προσαρμοστεί στα δεδομένα; Πώς να υπάρξει!
Ώσπου μπήκε για δεύτερη φορά στη βάρκα και ξανοίχτηκε. Μεσοπέλαγα άνοιξε μαύρη σακούλα απορριμμάτων και άδειασε στο νερό όλα του τα χειρόγραφα. Ήταν και μάρτυρας εκεί ένας κοινός μας φίλος και μου το διηγήθηκε. Τα είδε να μουσκεύουν και να βυθίζονται αργά. Ανακουφίστηκε, που πέταξε από πάνω του το βάρος μιας ζωής, που είχε ξοδευτεί χωρίς αντίκρισμα. Έσβησε όλες του τις μνήμες, γραμμένες κι άγραφες, για να ελαφρύνει την κρυφή του απελπισία. Έκτοτε κυκλοφορούσε ανάμεσά μας όσο το διαπεραστικό του βλέμμα αβαρής, όσο ένα γέλιο καθαρός, όσο οι αόρατες φτερούγες του ελαφρύς. Μεθόδευσε, κάποια στιγμή, και την οριστική φυγή του, έτσι πιστεύω, με το πρόσχημα ανίατης ασθένειας, να μη μας ενοχλεί πια με αμφιβόλου ουσίας ενοχές, να μην πονάει κι ο ίδιος. Άλλωστε κι η ζωή ανίατη ασθένεια, φορές, προσομοιάζει. Και, βέβαια, τον θυμόμαστε. Με τον δικό του τρόπο, εννοείται, ο καθένας, όσο του επιτρέπουν οι αντοχές του να πενθεί απουσίες. Οι λίγοι που τον γνώρισαν καλά, το ξέρουν: όμοιός του άλλος δεν θα περάσει από κοντά μας. Και μερικοί, σαν να μην έφυγε ποτέ, τον αγαπάμε πάντα.
Κατίνα Βλάχου
Φωτογραφίες:
-Ο Γιώργος Αγιοβλασίτης με τη ματιά του συγγραφέα και εκδότη (Έψιλον) Ευριπίδη Κλεόπα.
-«Ο κόκκινος τοίχος», φωτογραφία του Γιώργου Αγιοβλασίτη
Υ.Γ.
* Ο Γιώργος Αγιοβλασίτης γεννήθηκε και έζησε στην Κέρκυρα. Στην Αλβανία του επιβλήθηκαν επτά χρόνια καταναγκαστικής εργασίας, μέχρι που απελευθερώθηκε μέσω Ερυθρού Σταυρού. Ταξίδεψε στην Ινδία. Έπαιξε στον κινηματογράφο και το θέατρο. Υπήρξε εξαιρετικός φωτογράφος και βιολιστής στην δημοτική ορχήστρα Κέρκυρας. Αποχαιρέτισε τον κόσμο μας το 1993.
** Τα κείμενα του Γ.Α. που είδαν το φως της δημοσιότητας βρίσκονται όλα στο βιβλίο με τίτλο «Περίπλους», Έψιλον εκδόσεις, 1994, με εισαγωγή του Γιάννη Δάλλα. Ανάμεσά τους η συγκλονιστική μαρτυρία από την εμπειρία του στην γειτονική Αλβανία με τίτλο «Το σύρμα ήταν ψεύτικο».
*** Ο Γ.Α. βιογραφείται από τον Δημήτρη Κονιδάρη στο βιβλίο του «Τρεις Βραχείες Μονογραφίες», Έψιλον εκδόσεις, 1998.
**** Το πρώτο μου βιβλίο, πρώτη έκδοση Έψιλον 1994, με τίτλο «Η υπόθεση των Νημάτων», είχε εξώφυλλο τον «Κόκκινο τοίχο» και το κεφάλαιο «Άγγελος» είναι εμπνευσμένο από τον Γιώργο Αγιοβλασίτη και σκιαγραφεί την μοναδική του προσωπικότητα.
