Μία βαθύτατα ελληνική λέξη και έννοια είναι η ἐλευθερία. Παράγεται από το επίθετο ἐλεύθερος, το οποίο ανάγεται σε ινδοευρωπαϊκή ρίζα (e)leudh- (=αυξάνω) και απαντά ήδη στη Γραμμική Β΄ των…
Άλλη μία ποιητική λέξη ανασύρουμε από το παρελθόν, το νυστακτής, που προσδιορίζει το ουσιαστικό ὕπνος. Παράγεται από το ρήμα νυστάζω, παράγωγο αυτό, κατά μία άποψη, του νευστάζω (← νεύω…
Αυτές οι δύο εκφράσεις του καθημερινού μας λόγου έχουν φθάσει ώς τις μέρες μας από τους αρχαίους χρόνους. Και πρώτα η φράση ἄγω καὶ φέρω (ἄγομαι καὶφέρομαι στην…
Τις δύο αυτές λέξεις της αρχαίας ελληνικής που τις χρησιμοποιούμε αμετάβλητες, χωρίς καμιά διαφοροποίηση στον τύπο τους, επιλέξαμε να τις δούμε εδώ σε δύο αποσπάσματα από τον πλατωνικό διάλογο…
Φυκιόεις, -εσσα, -εν: ένα ωραίο, εύηχο με τα πολλά φωνήεντά του επίθετο, το οποίο έπλασε η αρχαία ελληνική γλώσσα από το ουσιαστικό φῦκος- εος (τό), το όνομα του ταπεινού…
Η φράση αυτή, που τη χρησιμοποιούμε για άνθρωπο εντελώς ανήθικο, διεφθαρμένο, είναι απολίθωμα αρχαίας έκφρασης που διατηρήθηκε στη γλώσσα μας μέχρι τις μέρες μας. Οι λέξεις «εξώλης» και «προώλης»…
Το ουσιαστικό ἄνθρωπος είναι μία από τις παλαιότερες ελληνικές λέξεις, καθώς τη συναντούμε ήδη στη Γραμμική γραφή Β΄ με τον τύπο α-to-ro-qo. Για την ετυμολογία της έχουν διατυπωθεί…
Το ρήμα ἐπανθέω ( ἐπί + ἀνθέω ) της αρχαίας ελληνικής σημαίνει κατά λέξη «ανθίζω». Κυρίως όμως χρησιμοποιήθηκε με μεταφορική σημασία για κάτι που σχηματίζεται πάνω σε μια επιφάνεια, προσδίδοντας…
Η λέξη κτενίζω έχει και αυτή επιβιώσει αναλλοίωτη από την αρχαία ελληνική γλώσσα και είναι παράγωγο του ουσιαστικού κτείς,-ενός, (ὁ) = κ(χ)τένι, κ(χ)τένα (μεταγενέστεροι τύποι του ίδιου ουσιαστικού). Είναι…
Η λέξη αυτή, που σήμερα δηλώνει τον άνθρωπο ο οποίος σαγηνεύει με την ομορφιά του και την ακτινοβολία του, στην αρχαία ελληνική είχε διαφορετικές σημασίες. Κατ’ αρχάς, το…
Βοτρυοσταγής -ές: ένα επίθετο της αρχαίας ελληνικής με ποιητική εικονογραφική δύναμη. Είναι σύνθετο, αποτελούμενο από το ουσιαστικό βότρυς- υος, (ὁ), που σημαίνει τσαμπί, και το ρήμα στάζω.…
Πρόσφατα ασχοληθήκαμε με την παροιμιακή έκφραση των αρχαίων βίος ἀβίωτος. Με τον ίδιο τρόπο έχει σχηματιστεί άλλη μία παροιμία, η φράση δῶρον ἄδωρον, που συναντούμε σε έναν στίχο της…
