Στο κείμενό μας της 17ης Απριλίου, με αφορμή τη λέξη «σφουγγάρι», κάναμε λόγο για τον Αισχύλο, τον μεγαλοφυή δραματουργό της αρχαιότητας και αναφερθήκαμε επιγραμματικά στα στοιχεία που καθιστούν την…
Αυτές οι δύο φράσεις είναι παροιμίες της αρχαιότητας που έχουν επιβιώσει μέχρι σήμερα, και τις παρουσιάζουμε εδώ σε ένα απόσπασμα από τον διάλογο του Λουκιανού* Ἑρμότιμο. Η πρώτη παροιμία,…
Καθώς όλοι οι λαοί και οι πολιτισμοί έρχονται σε επαφή, εχθρική ή φιλική, μεταξύ τους, προκύπτουν ως αποτέλεσμα οι γλωσσικές ανταλλαγές, σημάδια των οποίων βρίσκονται κυρίως στο λεξιλόγιο. Οι γλώσσες…
Ένα βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας είναι η ευκολία με την οποία συνέθετε λέξεις, δημιουργούσε σύνθετα και παράγωγα, και εμπλούτιζε το λεξιλόγιό της. Παράδειγμα, το σύνθετο επίθετο…
Η έκφραση αυτή που φανερώνει χλευασμό, χαιρεκακία, αλλά και πίκρα από οργή και τάση εκδίκησης προέρχεται από ανάλογες φράσεις του αρχαίου ελληνικού λόγου· σαρδάνιον γελῶ ή ἀνακαγχάζω1 διαβάζουμε σε…
Το περί ου ο λόγος ουσιαστικό διατηρήθηκε αναλλοίωτο και ως προς τη μορφή και ως προς το νόημά του από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Ἀποδυτήριον λεγόταν ο χώρος…
Ένα ποιητικότατο επίθετο της αρχαίας ελληνικής, το οποίο μάλιστα απαντά για πρώτη φορά ήδη στον ΄Ομηρο, είναι το ὑψίκομος-ον και -ος-η-ον. Έχει σχηματιστεί από το επίρρημα ὕψι, που σημαίνει ψηλά, και…
Στον καθημερινό μας λόγο, όταν δεν θέλουμε είτε να κατονομάσουμε κάποια πράγματα ως ευκόλως εννοούμενα είτε να επαναλάβουμε ό, τι έχει λεχθεί, χρησιμοποιούμε τη φράση « το και το», που…
Το επίθετο αυτό, που γοητεύει με το κάλλος του, προσδιορίζει πάντα γυναικεία πρόσωπα και σημαίνει αυτήν που κινεί γρήγορα τα βλέφαρα, που ρίχνει γοργές ματιές, έχει ζωηρό βλέμμα.…
Το ρήμα ψωνίζω προέρχεται από το μεσαιωνικό ὀψωνίζω, και αυτό από το αρχαίο ὀψωνέω-ῶ (← ὄψον = τροφή + ὠνοῦμαι = αγοράζω ), το οποίο σημαίνει αγοράζω τρόφιμα και ιδίως…
ΚΑΤΟΠΙΝ ΕΟΡΤΗΣ Η παραπάνω φράση, με την οποία εννοούμε, γενικά, κάτι που έγινε καθυστερημένα, πολύ αργά, είναι κληρονομημένη από την παροιμιακή έκφραση της αρχαιότητας κατόπιν ἑορτῆς ἥκομεν,1 που τη…
Η λέξη αυτή που σήμερα σημαίνει τον χώρο κτιρίου, πλοίου ή τρένου στον οποίο πωλούνται καφέδες, αναψυκτικά σάντουιτς κ.λπ. είναι αρχαία και διασώθηκε στη νεοελληνική γλώσσα αποκτώντας όμως διαφορετικό νόημα.…
